Trong 7 ngày tôi đã làm app nhận diện hoa lan bằng hình ảnh như thế nào
Hiện nay có ngày càng nhiều người chơi hoa lan, ở cả khu vực miền núi, nông thôn hay thành thị. Mình biết đến thú vui này do nhà có bố mình chơi lan đã chục năm nay. Hoa lan thú vị một phần vì có rất nhiều loài hoa khác nhau, mỗi loài lại có vẻ đẹp riêng. Tuy nhiên, vì có nhiều loài như vậy nên nhận biết được chúng là một thách thức, vì cần có kinh nghiệm để phân biệt được các loại hình dáng cánh hoa và màu hoa. Không biết nhận diện, nhầm lẫn các loại gần giống nhau, hay không nhớ được nhiều loại chắc là các vấn đề thường gặp.
Hiện mình đang làm việc phát triển các phần mềm nhận diện bằng hình ảnh, nên mình đã nghĩ đến ý tưởng làm một cẩm nang nhận diện hoa lan trên điện thoại. Mình có thể thực hiện dễ dàng với công nghệ có sẵn của công ty, mà lại giúp ích được nhiều người, trong đó có bố mình và bạn bè chơi lan. Và khi dự án này mang lại giá trị cho nhiều người thì nó có thể đem đến những cơ hội khác cho mình.
Chuẩn bị
Trước khi bắt tay vào phát triển sản phẩm, mình thực hiện một số công việc nghiên cứu và tìm hiểu. Đầu tiên là tìm hiểu nhu cầu. Mình chỉ biết từ bố mình là có khá nhiều loài hoa lan, và mình chẳng bao giờ nhớ hay phân biệt được loài nào. Mình không rõ là có bao nhiêu loài và đó có là vấn đề đối với những người chơi lan không. Vì vậy mình có nói với bố về ý tưởng và hỏi xem liệu có giá trị không. Tại thời điểm này mình hầu như không biết gì hoa lan hay cách chơi lan, nên mình tin tưởng và dựa vào ý kiến của bố. Khá may là bố mình cũng đánh giá rất cao giá trị của ý tưởng này, nên mình có thêm động lực. Bố mình đánh giá là những người mới chơi lan sẽ rất cần đến một chiếc “cẩm nang” như này, vì họ biết ít loại hoa và rất thiếu thông tin về hoa. Có rât nhiều bạn bè của bố mình đã chơi hoa lan khá lâu nhưng vẫn không phân biệt được nhiều loại hoa.
Bước tiếp theo là nghiên cứu cách làm sản phẩm cụ thể. Khung sản phẩm nhận diện đồ vật thì đã được phát triển hoàn thiện bởi công ty, và dễ dàng áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc của mình chỉ là thêm dữ liệu và nội dung cho nó. Dữ liệu mình cần bao gồm danh mục các loại hoa lan và ảnh của từng loại hoa. Mỗi loại sẽ cần vài chục bức hình, tùy theo chất lượng của ảnh. Nội dung mình cần là các thông tin hữu ích về hoa lan. Đây có lẽ là phần khó nhất, vì mình chẳng hiểu biết gì cả. Mình có thử hỏi bố mình thì có vẻ bố sẽ cung cấp các thông tin này cho mình được, vì bố mình cũng tìm hiểu khá nhiều rồi.
Các thông tin chính là mô tả đặc điểm các bộ phận của cây lan và cách chăm sóc cho từng loài lan. Thông tin này cần được tổ chức có hệ thống, vì phần mềm công ty mình được thiết kế để phân loại thông tin khá kĩ và tiện lợi. Mình cần tận dụng điều đó để cơ sở dữ liệu về hoa lan mình làm được khoa học và đầy đủ.
Cuối cùng, mình cần tìm hiểu cách giới thiệu ứng dụng cho nhiều người biết đến và sử dụng. Như vậy thì việc mình làm mới có giá trị. Mình thử tìm hiểu về hoa lan trên một số kênh phổ biến là Google, Facebook và Youtube. Có vẻ các nội dung về hoa lan có độ tương tác rất cao, nên mình dự định chia sẻ trên các kênh này.
7 ngày thực hiện
Lên danh mục loại hoa lan — 2 ngày
Đây là việc cần thực hiện đầu tiên. Mọi dữ liệu khác sẽ được tổ chức dựa vào danh mục này. Cách mình làm khá đơn giản là hỏi bố mình tất cả các loài hoa lan mà bố mình biết. Liệt kê hết ra cũng được 60–70 loài rồi. Đây là cách đầu tiên mình nghĩ đến, vì hiểu biết của mình về các loài hoa lan gần như con số 0, nên mình cũng chẳng biết cần làm gì. Thực tế khi làm thì thấy làm như vậy hơi mất công chút, vì kiến thức của bố mình cũng theo kiểu tự tích lũy nên có nhiều vấn đề cần chỉnh sửa thêm về sau. Ví dụ, có nhiều loài hoa lan bố mình kể thực ra không tồn tại (?!), có nhiều loài mà tên tiếng Việt khác nhau nhưng thực ra lại là cùng một loài… Sau này mình đối chiếu, rà soát lại theo tên khoa học thì chính xác hơn, nhưng tốn không ít thời gian và cần tích lũy chút kiến thức chuyên môn. Điều đó cũng thể hiện rằng việc gọi tên các loài lan không đơn giản chút nào, chứ chưa nói tới nhận diện.
Tổng hợp thông tin mô tả và cách chăm sóc — 1 ngày
Các thông tin chi tiết này mình chia thành các đầu mục, tạo thành một khung thông tin trước. Vì phần mềm hỗ trợ tổ chức thông tin thành hệ thống, nghĩa là mỗi loài lan đều có từng ấy trường thông tin, nên công việc này mình làm khá dễ dàng. Chỉ cần thống nhất được khung thông tin với bố mình, sau đó các thông tin này phần nhiều có thể làm cho nhiều loại tương tự. Hệ thống thông tin này sau đó có thể dùng các bộ lọc để phân loại và chỉnh sửa hàng loạt, nên cũng tiện cho việc xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu đầy đủ hơn trong tương lai.
Để thông tin về hoa lan được phong phú và khoa học hơn, chắc chắn mình sẽ cần tìm các nhóm chuyên gia để hợp tác làm cùng. Các bạn biết ai quan tâm thì giới thiệu giúp mình nhé!
Chuẩn bị dữ liệu ảnh — 3 ngày
Để có thể nhận diện hoa lan tự động, phần mềm cần các ảnh mẫu của hoa lan để “huấn luyện” chương trình “học máy” ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Phần mềm đã được thiết kế sẵn để chụp ảnh hoa lan và phân loại một cách dễ dàng. Một cách khác mình có thể thu thập ảnh là dùng các nguồn có sẵn. May mắn là ảnh hoa lan thì mọi người đã chụp sẵn nhiều, nên ngay cả với những loài hoa lan không đang ở mùa nở hoa, hay loài lan hiếm thì mình cũng thu thập được ảnh.
Huấn luyện chương trình học máy (Training model) — 2 giờ
Phần này thì sau khi đã có đủ dữ liệu ảnh, bộ phận kĩ thuật có thể đưa vào để chạy chương trình học máy khá nhanh. Chưa đầy vài tiếng đồng hồ là phần mềm có thể nhận diện được hoa lan rồi. Tất nhiên trước đó thì công ty đã bỏ ra nhiều chi phí và công sức đầu tư nghiên cứu phần này rồi.
Tìm người dùng thử beta — 1 ngày
OK, vậy là giờ mình có phần mềm chạy được rồi. Mình bắt đầu từ những người xung quanh trước và xin ý kiến. Sau đó mình tìm thêm một số người dùng thử nghiệm qua Facebook. Những người dùng này mang lại cho mình rất nhiều thông tin hữu ích cho mình.
Hiện tại ứng dụng phiên bản Android đã mở công khai rồi, hy vọng thực sự mang lại giá trị cho mọi người. Ai quan tâm có thể tải app tại đây.
Các bạn sử dụng iOS có thể đăng ký tại đây để nhận được thông báo khi phát hành ứng dụng.
