Akıllıca başarısız olmak için prototiplendirme
İnsanlar “prototip” kelimesini duyduğunda, genellikle akıllarına gevşek tellerle asılı duran robotlar, makineler veya aygıtlar gelir. Fakat prototiplendirme bir eylem olarak değerlendirildiğinde, bir fikri kavramak ve geliştirmek için o fikrin çeşitli taslak versiyonlarının oluşturulması ve test edilmesidir. Bu, kablolarla tutturulmuş karışık bir aygıt ya da kağıda çizilmiş bir eskiz kadar basit olabilir. Doğru açıdan yaklaşıldığında her şeyin prototipi üretilebilir. Örneğin; mobil uygulamalar, arabalar, yemekler, deneyimler, çalışma çizelgeleri veya sunumlar gibi çeşitli fikirler veya ürünler prototiplenebilir.
Prototip nedir ve neden yapmalıyım?
Prototiplemeyi geç hata yapmak yerine daha erken hata yapmak olarak düşünebilirsiniz. Ürün veya fikir geliştirmek, ilk seferde hatta ikinci seferde doğruya ulaşmak değil, fikrinizi deneme yanılma yoluyla hızla geliştirmektir. Ayrıca fikri prototipleyerek önceden test etmeniz, son ürün üzerinde test etmenizden daha az risklidir.
Peki, prototip oluşturmak yerine neden yalnızca bir anketle basit bir şekilde sormuyoruz?
İnsanlara soyut bir fikir gösteriyorsanız, varsayımsal olarak tepki verme eğiliminde olacaklardır. Ancak prototipleme ile onlara etkileşime girebilecekleri ve tepki verebilecekleri somut bir şey sunmuş olursunuz. Bu size daha iyi, daha değerli geri bildirim olarak dönecektir. Unutmayın, prototipinizi yalnızca insanlara fikrinizi göstermek için değil, ayrıca birçok soru sormak için kullanıyorsunuz. Bu yüzden onu, iyileştirmeniz ve irdelemeniz gereken şeyleri düşünerek hazırlayın. Her şeyin güzel görünmesi için endişelenmeyin. İhtiyacınız olan bilgiyi aldıktan sonra zaten cilalama aşamasına geçeceksiniz.
Neleri prototiplendirebilirim?
Prototipin ne olduğunu ve neden yapıldığını inceledikten sonra her şeyin prototiplenebilir olduğu konusuna dönebiliriz. Örneğin, yeni bir yemek hazırlayan bir şef olduğunuzu varsayalım. Yemeği menüye koymadan önce farklı sürümler oluşturarak tarifi test edebilir ve geliştirebilirsiniz. Daha sonra topladığınız geri bildirimler ile tarifinizi rafine edip son dokunuşlarınızı yapabilirsiziniz.
Bir başka örnek vermek gerekirse, bir mağaza, perakende satış mağazasının bir kopyasını oluşturarak satış deneyimini prototipleştirebilir. Bu prototip içinde yeni bir mağaza düzeni veya mağaza içi mobil uygulama gibi fikirler, gerçek mağazalarda uygulamaya geçilmeden test edilebilir.
Ofiste bulunduğunuz süre boyunca nasıl çalıştığınızı da prototiplendirebilirsiniz. Haftada bir gün, prototip gününüz olabilir. O gün içinde yalnızca saat 1’den önce toplantı yapmayı veya günün yarısında ayakta çalışmayı test edebilirsiniz. Beğendiğiniz bir uygulamayı, diğer günlerdeki normal programınıza ekleyebilirsiniz.
Sağlık hizmetlerinin geleceği bile prototiplenebilir. Örneğin, Amerika bir sağlık kuruluşu olan Kaiser Permanente, “Garfield Innovation Center” içinde hastane odalarının, doktor odalarının ve insanların evlerinin kopyaları ile oluşturulan bir prototip aracılığıyla sağlık hizmetlerinin geleceği hakkında testlerini sürdürmektedir. Bu prototip içinde karton maketler, teknolojik simülasyonlar ve yeniden oluşturulmuş iş akışları güvenli bir şekilde test edilmektedir.
Bütün bu örneklerde görüldüğü gibi, prototipleme tek adımlık bir süreç değildir: İnşa etme, test etme, düzeltme döngüsünün tekrar tekrar uygulanması gerekmektedir.
Fikir geliştirmenin farklı aşamalarında prototip kullanımı
Fikrinizin farklı aşamaları için yapabileceğiniz farklı prototip türlerine göz atalım. Fikrinizi geliştirmenin ilk aşamalarında iseniz onu daha fazla keşfetmek için prototip yapabilirsiniz. Bu aşamada, kurgulanan soyut bir konsept fikir fiziksel, dijital veya deneysel öğeye taşınır.
İyi bir konsepte sahip olduğunuz aşamada ise, bunun nasıl işleyeceğini bilemeyebilirsiniz. İşte bu durumda, insanların doğuştan gelen davranışlarının ürününüzün davranışını (product behaviour) nasıl şekillendirebileceğini öğrenmek için prototip yapabilirsiniz.
Fikrinizi detaylandırmanın son aşamasına geldiğinizde ise, belirli bir özellik veya bir konuda özel sorularınız olabilir. Örneğin, mavi mi yoksa kırmızı mı olmalı gibi bir soru ya da hangi yaş grubunun daha çok hoşuna gideceğini test etmek için prototip yapabilirsiniz.
Bu üç örnekte olduğu gibi prototip oluşturma, fikir geliştirme sürecinin tüm aşamalarında kullanılabilir. Hatta ilk aşamada konsept kurgunuzun tam olmasına da gerek yok. Henüz olgunlaşmamış bir fikre sahip olsanız bile, prototipe başlamaya hazırsınız demektir. Aslında, prototip yapmak fikrinizi düşünmeye de yardımcı olabilir. Oluşturduğunuz başlangıç prototipleri kağıda çizilmiş bir eskiz kadar basit olabilir ve en az iki versiyonla başlamanız karşılaştırma ve kıyaslama yapmanıza yardımcı olur.
Referanslar:
- Use Prototyping to Fail Intelligently (Adam Loyalty)
- Kaiser Permanente’s Innovation on the Front Lines (Lew McCreary)
Originally published at sherpa.blog on February 20, 2017.
