Daha iyi bir 404 sayfası için nelere dikkat etmeli?

Devasa bir AVM’de gezerken tuvalet aradığınızı hayal edin. Sonunda tuvalete çıkan yolda epey ilerledikten sonra o yolun çıkmaz bir koridor olduğunu fark ettiniz. Tam da bu sırada AVM görevlilerinden birine rastladınız. Cevap olarak ne duymayı tercih ederdiniz? AVM ile ilgili şirin bir şaka mı yoksa en yakın tuvalete giden yolun net bir tarifi mi?

Eminim biraz yardım alabilmeyi tercih ederdiniz. Yine de pek çok web sitesi diğer yolu tercih ediyor ve kaybolmuş ziyaretçilerini tatlı şakalarla baş başa bırakıyor. “En iyi 404 sayfaları” şeklinde bir arama yaptığınızda karşınıza çıkan web sitelerinin neredeyse hepsi kocaman görselli, komik şakalı 404 sayfalarına sahip; sadece birkaçı anasayfaya yönlendiren bir link vasıtasıyla ziyaretçiye yardımcı olmaya çalışıyor. Daha iyi bir 404 sayfası mümkün.

Ziyaretçileriniz oraya nasıl geldiler?

Ziyaretçileriniz bilinçli bir şekilde 404 sayfanıza düşmezler. Web sitesinde var olmayan bir sayfaya ulaşmanın en muhtemel senaryoları şöyle:

• Farklı bir sitedeki yanlış linke tıklamak: Oluyor böyle şeyler. Birileri linki yanlış kopyalamış ya da o link artık var olmayan bir sayfaya yönleniyor olabiliyor.
• Kendi sitenizdeki kırık linke tıklamak: Herkes bazen hata yapar. Web siteleri büyüdükçe, linkler değişir ve kırılır.
• URL’i yanlış yazmak ya da linki eksik kopyalamak: Belki de bir ziyaretçiniz linki bir broşürde gördü ya da belki de bir derginin pek çok sayfasında yer alan linkiniz kopyala-yapıştır sırasında bir şekilde kesildi. Sebep ne olursa olsun, yazım hataları olabilir.
• URL’i değiştirerek sitede gezinmeye çalışmak: Bu genelde, teknik tarafı güçlü kullanıcıların sitenizin farklı kısımlarını eğitimli tahminlerle bulmaya çalışması nedeniyle olur.

Ziyaretçileriniz oraya nasıl gelirlerse gelsinler, 404 sayfasına ulaşmak onların tercihi değildir. Kızgın ya da kafaları karışık olabilir. Kendinizi onların yerine koyun ve işlerine yarayacak bir sayfa tasarlayın.

Onlara nasıl yardımcı olabilirsiniz?

404 sayfanızı tasarlarken aşağıdaki şablona göre hareket edebilirsiniz:

• Açılış: Öncelikle sayfanın girişinde ziyaretçilerinize bunun bir hata olduğunu ve bunun için üzgün olduğunuzu söylemekle işe başlayabilir ve yardım teklif edebilirsiniz.

• Arama: Önereceğiniz ilk çözüm arama kutusuna yönlendirmek olabilir. Bunu bir adım ileriye taşımak için arama kutusunu otomatik olarak URL’in son kısmı ile (aralarda boşluk olan kelime dizisine çevirerek) doldurmak olabilir. Böylece ne aradıklarını tahmin etmeye çalışarak onlara yardımcı olabilirsiniz.
• Anasayfaya dönüş: Her ne kadar header’da bulunan logonuza tıklayarak anasayfaya dönebilecekse de kaybolan bir kullanıcının gözünün önünde anasayfaya dönüş butonu olsa hiç fena olmaz. Böylece kendisini çıkmaz bir sokağa girmiş gibi hissetmez, başladığı yer anasayfa ise yeniden oraya kolayca dönebilir.

• Alakalı başlıklar ve etiketler: Yine aynı sayfada, yapılan aramaya benzer sonuçları ve ilgili etiketleri listeleyebilirsiniz. Arama sonucunda istediği şeyi bulamayan kullanıcı belki de sizin önerileriniz içinden aradığı bilgiye ulaşabilecek. Bir içerik sitesi için bu ilgili yazıları listelemek anlamına gelirken bir e-ticaret sitesi için benzer ürünler listesi sunmak anlamına gelebilir. Aynı şekilde, arama sonucuyla ilgisi olmasa da yayınlanan son makalelere ya da popüler ürün listelerine yönlendirmek de ziyaretçiye sitede kolay gezinme imkanı sunacağı için önerilir.
• Raporlama: Sonrasında ziyaretçiye bunu raporlama fırsatı vermek de iyi bir fikir. Yaşadığı problemi sizinle paylaşması için ziyaretçiyi bir buton ya da link yardımıyla iletişim formuna ya da e-posta adresine yönlendirebilirsiniz.

Daha iyi bir 404 sayfası için öneriler

404 sayfanızı nasıl bir şablona oturtursanız oturtun, en iyi 404 sayfalarının ortak özelliği olan aşağıdaki ipuçları aklınızın bir köşesinde dursun.

• Kullanıcıyı suçlamayın: Kullanıcılarınızın 404 sayfanıza bile isteye gelmediklerini biliyoruz. Özür dileyin ve yardım teklif edin.
• Jargon kullanmayın: Pek çok kişi 404 hatasının ne olduğunu biliyor ama yine de bilmeyenler olabilir. Hata koduna sayfada yer verebilirsiniz fakat aynı zamanda nazik bir dille bunun ne anlama geldiğini açıklayan bir mesaja da yer verin.
• Önce ziyaretçiye yardım edin: Bir 404 sayfasında ana göreviniz ziyaretçiye gitmek istediği yere ulaşması için yardımcı olmak.
• Markanızın duruşunu yansıtın: 404 sayfanızda kullanılan dilin, görselliğin sitenin geri kalanından çok da farklı bir noktada olmaması lazım. Diğer türlü ziyaretçileriniz bambaşka bir siteye geldiklerini düşünebilir ve güvenlerini kaybedebilir.

• Basit ve net olmasına özen gösterin: Ziyaretçilerinizi yormayın. Tüm bilgileri fold alanında bulundurmaya çalışın ya da tek bir scroll ile tüm içeriği görmelerini sağlayın.
• Espri dozunu iyi ayarlayın: 404 sayfanıza biraz espri eklemeniz güzel fakat bazı ziyaretçilerin kızgın ve kafası karışmış şekilde bu sayfaya geleceğini unutmayın. Kendinizi onların yerine koyun ve espri dozunu buna göre belirleyin.
• Test edin: Tıpkı diğer sayfalarınız gibi 404 sayfanızı da test edin; nerelerde geliştirmeye açık yanlar varsa oraları iyileştirin.
• Reklamlardan vazgeçin: Normalde bu sayfanın görüntülenmesinin az olacağını düşünürsek zaten buradaki reklamlardan kazanacağınız paraya değmeyecektir. Bunun yanında, kaybolmuş ziyaretçileri dış linklerle sitenizden kovmak da istemezsiniz.

—

Konuyla ilgili daha fazla kaynak için:

• Make your 404 pages more useful — Google Webmaster Central Blog
• The Perfect 404 — A List Apart
• 5 Tips to Make Your 404 Page More Usable — UX Booth
• 404 Best Practices — CSS Tricks

Bu yazı UX Excellence’da yayınlanan A Better 404 isimli yazıdan yararlanılarak derlenmiştir.

Originally published at sherpa.blog on May 1, 2017.