Online anketlerden maksimum verim almanın yolları

Kullanıcı araştırmaları çoğu zaman kalilatif yürüse de son zamanlarda kantitatif araştırmaya verilen önem gittikçe artıyor. Genelde bu tip araştırmalar için bütçeler kısıtlı olduğu için online anketler can simidi oluyor. Neyse ki online araştırma yürütmek için Hotjar, Google Forms, Typeform ve SurveyMonkey gibi çok sayıda araç var. Peki bunları kullanırken nelere dikkat etmeli? Online anketlerden en yüksek verimi almak için ne yapmalı?

İşte size birkaç ipucu:

Soruları hazırlama

Araştırma için uygun, güzel bir soru seti hazırlamak hem sanat hem de bilimin adeta bir araya gelmesiyle mümkün diyebiliriz. Buradaki pek çok ipucu tüm anketlere uyarlanabilir ama özellikle düşük bütçeli araçlarda kullanım için hazırlandığının da altını çizelim.

– Eleme sorularını ilk sıralarda sorun: Anketlerin birinci kuralı insanların vaktini boşa harcamamaktır. Eğer bir eleme kriteriniz varsa, bunları başlangıç aşamasında toplamaya ve kriterlerinize uymayan katılımcıları ankette çok fazla ilerlemeden diskalifiye etmeye bakın. Hatta kendilerini uğurlarken “Değerli vaktinizi ayırdığınız için teşekkür ederiz” gibi insani bir dille teşekkür etmeyi de ihmal etmeyin.

– Kısa tutun: “Düşük bütçeli” kelimeleri, online araştırma için düşünüldüğünde, aynı zamanda katılımcıların anketten çıkış oranının çok yüksek olması anlamına da gelir. Sadece araştırmanız için gerekli soruları sormaya odaklanın. Soracağınız sorunun araştırmanıza ne gibi bir katkı sağlayacağını kendinize sorun. Eğer cevap “emin değilim ama işe yarar herhalde” ise, o soruyu sormayın.

Mesela, eğitim seviyesi ve gelir seviyesi gibi demografik verileri almak için ankette soru bulundurmak çok yaygındır fakat araştırmanız için farklı eğitim seviyelerinden insanların davranışlarını kıyaslamak önemli değilse insanların vaktini boşu boşuna almayın.

– Basit tutun: Hedef kitlenizi aklınızın bir köşesinde tutarak sorularınızı insani bir dilde sorun. İşin fazla içinde olunca sektör jargonları sanki herkes tarafından biliniyor gibi gelebilir. Tuzağa düşmeyin; sorunuzu bir kez de yüksek sesle okuyun ve anketi cevaplayacak kişilerin kolayca anlayıp anlamayacağını düşünün. Eğer sorunuz anlaşılmaz geliyorsa, daha uzun bir ifadeyle, daha günlük bir dille yeniden ifade etmeyi deneyebilirsiniz.

Katılımcıları bulma

Online anket araçlarının katılımcı bulma konusunda pek de iyi olduğu söylenemez. Eğer çok jenerik bir kitleyi arıyorsanız size yardımcı olabilirler, bunun haricinde iş başa düşebilir.

– Kalitenin farkında olun: Düşük bütçe bazen düşük kalite anlamına da gelebilir. Hotjar kullanıyorsanız, zaten web sitenizi ziyaret eden katılımcılara sorularınızı yönelteceğiniz için, kitle konusu (en azından potansiyel müşterileriniz olmaları sebebiyle) kafanızı pek kurcalamaz. Potansiyel müşterileriniz arasından yine de segmentasyon yapabilir, anketinizi belirlediğiniz profile uygun kişilere gösterebilirsiniz. Fakat SurveyMonkey kullanıyorsanız, katılımcıları belirlemek için SurveyMonkey Audience’tan yararlanabilirsiniz; katılımcılar seçtikleri bir STK’ya yapılan bağışla motive oldukları için, katılımcılara ödeme yapan araçlara göre nispeten daha kaliteli bir kitleye ulaşmanız mümkün olur.

– Sosyal medyadan yararlanın: Eğer binlerce katılımcıya ihtiyacınız yoksa ve katılımcı profiliniz jenerikse, en güzel kaynak sosyal ağınız olabilir. SHERPA’da sunacağımız hizmet için ne zaman başkalarından görüş almak istesek bu yola başvuruyoruz. Anketlerimizi Typeform’da hazırlıyor, sonra da kişisel sosyal medya hesaplarımızdan duyuruyoruz. Tabii ki katılımcıların aradığımız profile uyması gerekiyor; bu yüzden bazı anketlerimizin duyurusunu konuyla ilgili olabilecek kapalı gruplarda yapıyor ve salt anket linkini paylaşmak yerine, kimlere hitap ettiğini de kısaca açıklıyoruz.

Verileri temizleme

Anketinizin sonucunda anlamlı veriler çıkarabilmeniz için veri temizliği yapmanız çok önemlidir. Birkaç küçük ipucu sayesinde kaliteli sonuçlara ulaşmanız mümkün.

– Kullandığınız aracın yeteneklerini bilin: Eğer online bir anket aracı kullanıyorsanız, bu aracın nasıl bir mekanizmayla çalıştığını bilirseniz, daha anket yayındayken bazı kontrollerden yararlanarak katılımcı kaynaklı eğilimlerin önüne geçmiş olursunuz. Örneğin, Hotjar’da bir kullanıcının yayında olan bir anketi cevaplayana kadar görmesini, ancak bir kez cevapladıktan sonra anketin bir daha karşısına çıkmamasını sağlayabilirsiniz. Böylece bir kişinin anketi birden fazla kez cevaplayarak sonuçları yanıltmasını önlemiş olursunuz.

– Mükerrer kayıtları temizleyin: Her ne kadar bir kişinin sadece bir kez cevaplamasını sağlamaya yönelik tedbirler alsanız da özellikle ücretli anket katılımcılarından bazıları, farklı profillerden birkaç kez anketi cevaplama eğiliminde olabilir. Bu durumda, anket sona erdiğinde sonuçları analiz ederken aynı ID tarafından doldurulmuş olan anketleri teke indirmek daha güvenilir sonuçlar elde etmenizi sağlar.

– Cevaplama süresini kontrol edin: SurveyMonkey’de başlangıç ve bitiş zamanlarına bakarak anketi cevaplama süresini hesaplayabiliyorsunuz. Anketi önceden ofiste birkaç kişi üzerinde test edip referans alabileceğiniz ortalama cevaplama süresi belirleyebilirsiniz. Bu süre örneğin beş dakika ise ve çalışma sona erdiğinde 15 saniyede cevaplanan anketler olduğunu görürseniz, katılımcıların soruları dikkatli bir şekilde cevaplamadıklarını düşünebilirsiniz. Bu durumda bu cevapları işaretleyerek analizinizin dışında bırakmak iyi bir fikir olabilir.

Bunların dışında, katılımcı kaynaklı eğilimlerin neler olduğu hakkında daha detaylı bilgi almak ve muhtemel sapma sebeplerini göz önüne alarak anketinizi nasıl hazırlayacağınızı öğrenmek için şu yazımızı inceleyebilirsiniz.

Düşük bütçeli online anketler pratik görünmelerinin yanı sıra sizi zorlayabilir ancak bu, sonuçların kötü çıkacağı anlamına gelmiyor. Bu ve bunun gibi ipuçları yardımıyla bu anketlerden maksimum verimi almanız mümkün. Önemli olan bu araçların avantajlarını ve dezavantajlarını en başından bilmek ve beklentileri ona göre belirlemek.

Originally published at sherpa.blog on January 25, 2017.