Sanal dünyaların yeniden keşfi: VR analitiği

Oğuz Tan
SHERPA Blog Bülten
4 min readFeb 22, 2017

--

Günümüz dijital platformlarının, kullanıcılarına ait veriyi toplamadan ve toplanan verileri analiz edip sunulan deneyimlerin iyileştirilmesi adına cevaplara ulaşmadan büyüme şansı oldukça az. Önce bunu söylemiş olalım. Kullanıcı deneyiminde kullanıcıyı takip etmeden, ürününüzü düzenli aralıklarla aldığınız geri dönüşlere göre geliştirmeden ilerlemek; iyi sonuçlar üretmez, üretmemiştir ve bakın iddia da edeyim, üretmeyecektir. Peki tüm bu gergin çıkışın ardından, şu sıkça sorulan soruyu bir kere daha soralım: Sanal gerçeklik, nam-ı diğer Virtual Reality (VR), dünyası analitiğinde kullanılan yöntemler neler? İnternet siteleri ve mobil aplikasyonlardan aşina olduğumuz yöntemleri VR ürünleri için de seferber edebilir miyiz? Sorunun cevabı biraz netameli, evet olduğu kadar hayır.

Kullanıcı deneyiminin zenginleştirilmesi söz konusu olduğunda, rasyonel hipotezler üretebilmek ve üretilen hipotezlerin değer katma noktasında vaatlerini ölçümleyebilmek oldukça önemli. Veriye dayanan çözüm önerileri sunabilmek için kantitatif ve kalitatif verinin toplanması, ayıklanması ve hipoteze dönüşecek şekilde yorumlanması gerek.

Dijital varlıkların performans iyileştirmeleri için sıklıkla kullanılan yöntemlere, eğer sıkı bir SHERPA Blog takipçisiyseniz, aşina olduğunuzu; ısı haritası (heatmap) ve — tam anlamıyla Türkçeleştirilemeyen — scrollmap analizleri ile kullanıcının etkileşiminin takibinde ve performans geliştirme için hipotez üretiminde mesafeler alındığını bildiğinizi düşünüyorum. Şayet gözünüzden kaçtıysa ya da bu terimlere yabancı iseniz, konuyu buradan başa sarabilir ve okumakta olduğunuz bu eşsiz yazıyı yarıda bırakabilirsiniz.

Yeni teknolojiler, yeni sanal boyutlar

Bu ince girizgahtan sonra konuyu taşımak istediğim başlıklar ve ilk paragraftaki sorunun da cevabını sunmak adına; hayatımıza hızlı bir giriş yapan fakat kimilerince kapasitesi ve potansiyeli, özellikle kısa vadede, sınırlı bulunan VR temalı ürünlerin ve servislerin sundukları deneyimi iyileştirme noktasında uygulanan yöntemler ve bu yöntemleri servis olarak sunan genç startupların değer önermelerine değinelim.

Kısaca, üç boyutlu sanal dünyalar şeklinde özetleyebileceğimiz VR ekosisteminde piyasaya sürülen VR gözlükler ve VR içeriklerin, gelişmeye ve kullanıcıların oturum sürelerini daha sansasyonel seviyelere çıkarmaları şart. Elbette gelişmekte olan grafik modellemelerin ve içerik üretiminin payı bu yeni kanatlanan teknolojinin yarınları açısından hayati önem taşıyor. Fakat mikro ölçekte belli bir kitle edinmiş olan servis ve oyun üreticilerinin akıllarından çıkarmaması gereken bir konu da aksayan ya da gözden kaçan noktaların tespiti ve iyileştirilmesi. Bu hususta da devreye Retinad, Ease, Cognitive VR gibi şirketlerin sunduğu çözümler girmekte.

VR kullanıcılarının etkileşim sürelerine ve temas noktalarına göre ısı haritaları üretmek tercih edilen ve birçok şirketin önerdiği çözümlerden bir tanesi. İlgi ve aksiyon şeklinde ilkel bir sekilde sıralayabileceğimiz kullanıcı hareketlerini gözlemlemede, ısı haritaları deneyim boyunca hangi alanların ilgiye mazhar olduğunu, hangi alanların görünmez kaldığını tespitte ziyadesiyle faydalı. Sunulan deneyimin kullanıcı gözünden takip edilerek ulaşılacak, kimi zaman şok edici dahi olabilecek, sayısız içgörü süzebilmek ve hipotez üretebilmek bu ısı haritaları ile mümkün.

Ancak şunu da unutmamak gerek; kullanıcı davranışı ve içerik akışı açısından çoğu internet sitesi ve mobil aplikasyon için benzer nitelikler taşıyan navigasyon başlığı, söz konusu VR içerikleri olduğunda bir miktar karmaşıklaşmakta. Sürekli ve aralıksız bir deneyim sunan VR içeriklerindeki kullanıcı deneyimini doğru analiz etmenin başarısı, klasik veri toplama yöntemlerine yenilikçi dokunuşlar üretme kapasitesi ile doğru orantılı.

Peki ya reklamlar?

VR deneyiminde yerleştirilen reklamların görülmeme olasılığını da hesaba katmak ve izlenim oranını bu gerçeğe uygun sentezleyebilmek oldukça mühim. Öncelikli olarak kullanıcıların temasının daha yoğun olduğu bölgelerin ve izleklerin belirlenmesi ve bu çıkarıma yönelik reklam yerleştirmesi yapılması tavsiye edilen aksiyonlardan biri. Sunulan sanal dünyanın dört bir yanını arşınlayabilme şansı verilen kullanıcıların izleklerinin takibi ve yoğunluklarına göre sınıflandırılmaları ise çözümlerden bir başkası. Aksi takdirde, yaratımına saatler harcanan sanal bir dünyada konumlandırılan reklamınız ya da çapraz satış (cross-sell) linkiniz oturumlar boyu gözden kaçabilir ve etkileşim almayabilir.

Performans iyileştirmenin yanında kullanıcıların kafa karışıklığı yaşadığı alanların, internet sitelerinin ve mobil aplikasyonların analizinde kullanılan video kaydı (recordings) özelliğine benzer şekilde, oturum kayıtları ile belirlenmesi ve bu alanlarda servis içinde yeni izlekler ya da yönlendirmeler sunulması da performans iyileştirici reçetelerden bir tanesi. Aynı paralelde, oturum sırasında kullanıcı deneyimini ölçümlemek adına iletilen anketler ve değerlendirme soruları da VR içeriklere dair çözüm indeksini genişletme çabalarının parçası olarak öne çıkmakta. Diyecegim odur ki, yenilikçi metotların yanında konvansiyonel analitik araçlardan aşina olduğumuz raporların ve metriklerin birer benzerlerini VR içeriklere uyarlayan şirketler de her geçen dönem sayıca artmakta.

Bahsi geçen tüm çözümleri ve daha fazlasını yukarıda adı geçen şirketlerin sayfalarından takip edebilir ve VR dünyasına dair bildiklerinizi zenginleştirip güçlendirebilirsiniz. Oldukça hızlı gelişen VR dünyasında yeniliklerden ve eş zamanlı genişleyen pazarlama ve performans takibi çözümleri sunan ekosistemden uzak kalmamanızı tavsiye eder, yorumunuzu beklerim. Hiç olmadı beğeni butonuna tıklayın.

--

--