Return to Eden — nieuwe docu van Marijn Poels

Het is lang niet meer zo vanzelfsprekend om naar Amsterdam af te reizen sinds Roermond onze nieuwe woonplaats is. Maar gisteren heb ik het toch gedaan. Om aanwezig te zijn bij de officiële première van Marijn Poels nieuwe docu “Return to Eden” in het Ketelhuis. En het was de moeite waard.

Drieluik

Ik had eerder al twee andere docu’s van Marijn gezien: “The Uncertainty has Settled” en “Paradogma”. “Return to Eden” is de laatste in deze 3-luik. Dit keer in de bioscoop dus met na afloop gelegenheid om vragen te stellen en Marijn zelf te ontmoeten.

Marijn toont zich wederom in deze docu als een echte onafhankelijke denker en daarmee ben je tegenwoordig al gauw een dwarsdenker of erger nog een heuse ‘wappie’. Zijn onafhankelijke geest brengt hem daar waar anderen afhaken. Uit gemakzucht of vooringenomenheid. Of simpelweg omdat het niet in je straatje past. Zo niet Marijn, en daarin ontmoet ik een zielsverwant.

The Uncertainty has Settled

In zijn eerste docu stelt hij voorzichtige vraagtekens bij de huidige CO2-hysteria. Mijn moeder vroeg het mij als kind al: “Als iedereen in de sloot springt, spring jij dan ook?” Als iedereen gelooft dat CO2 de grootste bedreiging is van het leven op aarde, geloof jij dat dan ook of neem je het kritiekloos aan? Want aan elke opvatting kleeft ook een keerzijde en als we die niet meer belichten of zelfs mogen belichten, is dat heel schadelijk voor een democratie.

Marijn oogstte met “The Uncertainty has Settled” enorm felle reacties uit het kamp van de klimaatridders en werd zelfs bedreigd. Gewoon omdat hij in de docu enkele criticasters — en niet de minste, aan het woord liet.

Paradogma

De heftige reacties inspireerde hem tot het maken van “Paradogma” waarin hij zich afvroeg hoe dat toch kan dat hij zo werd aangevallen en waar dat vandaan komt. Want laten we wel wezen, als het debat gereduceerd wordt tot een “jij bent voor mij òf tegen mij” dan polariseert de samenleving en is de dialoog verdwenen.

De vragen over het klimaat waar het allemaal mee begon, maakte duidelijk dat de milieuagenda sterk gepolitiseerd is en dat er grote economische belangen op het spel staan. Aan CO2 valt veel geld te verdienen, waarbij de overheid een centrale rol speelt in wat wel in niet gestimuleerd wordt middels regelgeving en subsidies. Het complexe vraagstuk over hoe we onze habitat het beste kunnen beheren, is gereduceerd tot de vraag hoe we zo snel mogelijk CO2 uit de lucht kunnen halen. Het is symptoombestrijding eerste klas. Immers CO2 is een secundair probleem. Reden voor een nog een docu dus.

Sluitstuk

In zijn laatste docu gaat Marijn terug naar het onderliggende vraagstuk en komt uit bij het fundament van het leven en dat is de bodem. De bodem is niet alleen bepalend voor de kwaliteit van ons voedsel maar ook voor het klimaat. Woestijnen zijn het gevolg van het langdurig verkeerd beheren van de bodem. Is de bodem eenmaal gestorven dan kan het geen water meer vasthouden en CO2 opslaan, ontstaan als gevolg van de opstijgende hete lucht krachtige luchtstromen die waterrijke lucht naar elders verplaatsen i.p.v. neer te slaan. En zonder neerslag is vegetatie onmogelijk of heel moeilijk.

Marijn laat een aantal inspirerende voorbeelden zien van projecten die het onmogelijke mogelijk hebben gemaakt. Bijvoorbeeld midden in de woestijn een boerderij starten. Typerend voor de docu is het pleidooi van een Engelse wetenschapper — ik ben even zijn naam vergeten, waarin hij heel overtuigend stelt dat veehouderij essentieel is voor een gezond klimaat. Terwijl de overheid, de media, deskundigen en milieuorganisaties ons precies het tegenovergestelde hebben voorgehouden.

Vlek op vlek

Na afloop sprak ik kort met Marijn en deelde mijn visie over de manier waarop wij in de wereld met problemen omgaan: symptomatisch. En daarmee los je het echte vraagstuk niet op en krijg je er gratis twee nieuwe problemen bij die je ook weer symptomatisch gaat oplossen. Zo ontstaat een exponentiële groei van problemen die er op de eerste plaats helemaal niet hadden hoeven zijn. Het is vlek op vlek. Deze wildgroei aan complexiteit overwoekert het echte fundamentele probleem en maakt deze haast onzichtbaar.

Waar dat toe leidt kan ik het beste samenvatten met de woorden van Acharya Prashant: “The solution is so simple that we feel embarrassed accepting it.” Het gezonde verstand is volledig verdwenen in de wetenschap. Het enige wat telt zijn de “peer reviews” met als grote gevaar dat ze kunnen leiden tot selffulfilling prophecies en tunnel visies.

“Return to Eden” is gratis te bekijken evenals “The Uncertainty has Settled”, “Paradogma” en vele anderen. Marijn Poels is onafhankelijk en leeft enkel van donaties dus vergeet niet hem te supporten.