Blockchain Bize Ne Anlatıyor?
Bitcoin sayesinde üne kavuşan “blockchain” teknolojisinin bugün kullanılmadığı alan yok denecek kadar az.Hayatimizi kolaylaştıran ve insanın kullanımı için kaldırmaya neden olacak "blockchain" teknolojisi ve bizim hayatımızdaki yeri nedir?
Blok çeşme bulunan (örn. Halka açık, özel, izinli vs.) blockchain, veri paylaşımının bir yolu olarak kısaca tanımlanabilir.Blockchain, veri iletimindeki aracıları kaldırmak kaldırıyor ve kopyalanmayı değil dağıtılmayı serbest bırakıyor. bu veri tabanına sahip olan tüm ağ katılımcılarının erişim ve olduğu sadece alıcı ve satıcı tarafından işlenebildiği bir teknoloji. Veriler ise blokları oluşturuyor, veri aktarımı işleminde de her blokta bir öncekinin özetiyle ilişkili olarak şifreleniyor.Her aktarım ağa katılmadan önce bloklara katılıyor.İşlemler sadece bir kez tekrar edilebiliyor.
Bütün bu olaylar olurken kullanılır “düğüm” adını verdiğimiz blok zinciri zincirine bağlı çalışan, seçtiğiniz onaylayan ve aktaran işlemciye sahip olan seçeneklerden birinde giriyor; da nevi blockchain'in kilit noktaları diyebiliriz.Düğümler bu şekilde zincir ağına katılıyor ve onun bloğu bir öncekinin özetiyle birlikte şifreleme için gerekli iletişim halinde kalıyor.Blockchain'i kullanabilirsiniz. bahsettiğimden üçüncü bir şahıs tarafından değiştirilememesi.Kısacası blockchain'i güvenmediğimiz yerlere veri paylaşmanın güvenli yolu olarak ve;
1) Merkeziyetsiz
2) Şifreli
- seçmek için farklılaştırmayı kullanabileceğiniz işlem bilgileri için gerekli bilgi kullanmaında aktif rol oynar.Satın aldığınız aşağıdakiler için diğer ürünler önerilme algoritması. bu da blockchain'in faaliyet bir başka alan.
3) Anonim
4) Şeffaf
5) Sondan Eklemeli
- Burada “Hash” adını verdiğimiz işlevi kullanıyoruz.Bir inputun sadece bir output kullanın bu fonksiyonda bir outputtan bir inputa erişilemiyor.Mesela bir platforma kayıtlı olan bir kullanıcı için sadece bir şifre kullanabilirsiniz. erişebiliriz.
Blockchain bugün kullanım alanı aktif bir şekilde kullanılmaya devam ekmekte. Kripto paraların (örn; Bitcoin, ethereum, litecoin, dash) aktarılması bu kullanım içindir epey büyük bir kısmı. Hatta “Bitcoin.info” adlı site da kripto paraların saklanabildiği bir sanal cüzdan. IoT örneklerine baktığımızda da insanın yerine dijital ve güvenli işlemlerin rol almaya başladığı tedarik zincirileri gözümüze çarpıyor.Bunların dışında sigortalarda hasar tespitlerinde, KVKK'nda, seçilecek oylarla kullanılır daha çok çok içerirda bulunur.
Blockchain'in belli başlı terimleri ise bazı;
1) Kayıt Defteri: Tüm işlem bilgilerinin kayıtlı tutulması ağ
2) Akıllı Kontrat: Kayıtlı olan otomatik kayıtlarla kendini çalıştıran sistem (Ethereum'un mantığı)
3) Konsensüs Ağı: Tüm bilgisayarların onaylama ve bilgi işleme ağı
4) Kimlik: İsterse anonim isterse açık olsun 30 veya daha fazla alfanumerik karaktere sahip tanımlayıcılar
5) Cüzdan: Tanımlayıcı arayüzü
Oyun Teorisi ve Blockchain
Oyun teorisi, John Nash tarafından ortaya atılan kısaca karar verme aşamalarında matematiksel yaklaşımdır.Bitcoin ve kripto paralarda oyun teorisi için gerekli değerlendirme yapılır ve oyun teorisi için daha fazla kazanç elde edilebilir.Oyun teorisinde oyuncu (karar verimi), sıfır üç önemli unsurdur ve iki çeşit oyun vardır. ”Sıfır toplam oyunu; sıfır kazan oyunu; ait kazanıp birinin kaybettiği oyun türü borsalar en büyük şart olmak için ve Sıfır olmayan toplam oyunu; kazancın ve kaybın birbirine bağlı olduğu oyun.
Bu tabloyla ve oyun teorisiyle ilişkili olarak da olaydaki unsurların kripto paralarla yerleştirilmesi için gerekli neden daha fazla kazanç için ne kadar önemli olduğunu bir analojiyle anlatacağım.
1935 yılında iktisatçı John Maynard Keynes'e ait olan güzellik yarışması fotoğrafları için boyut kızlarından boyut göre en güzelini seçmeniz isteniyor.Eğer en çok oy alan kızı seçmeniz de ucunda ödül olduğu söyleniyor. Keynes'in birince derece karar verme mekanizması da en beğendiğiniz kıza oy vermek. kendi tercihinize göre değil kesin kazanır gözüyle baktığınız yani herkesin oy vermesi muhtemel kıza oy doğrulaması.İşte bu da ikinci derece karar verme.
Son olarak üçüncü derece karar verme mekanizması kullanılır giriyor.Yani kullanmak için nesnel veya göreceli güzellik algılanır. "herkes bilir" bileşeni.Herkesin bildiği her şeyin de iyice tanımlanması, işte bu da 4 veya 5 Mekanizmanın ötesine geçmek oluyor ve bugünlerde 4 ve 4'ün ötesine geçmiş ve hala uygulayanların olduğu da varsayılıyor.Bu analojide kızları kripto paralarla yer değiştirdiğimizde karar verme mekanizmasının temel mantığını kavramış oluyoruz.
Şimdi de paraları bir kenara bırakarak blockchain'in ses getirdiği iki çok büyük olaydan bahsetmek istiyorum.Biri Brexit diğeri ise Cambridge Analytica ve Facebook olayı.
Blockchain ve Brexit
Brexit'te blockchain'in tamamen bir etksiz eleman kalacağı düşünesi.İngiltere Brexit ekibi Brexit ekibi Brexit Kuzey İrlanda ile ilgili Türkçe .Araştırmalarım için ortaya iki tane argümanın en elle tutulur olabileceği şekilde seçinizüm.Biri gerçek dünyadaki şeyleri temsil eden kullanımde blockchain'in sadece ek bir veritabanı olacağı görüşünde. sorun açığa çıkar.Blockchain'in merkeziyetsiz yapısı için yazılabileceği ve değişiklerin kullanılabilirliğini ve bir otoriteye bağlı olma özelliğini içermelidir bu yüzden ekonomik ihtiyaç için riskli olduğu düşünülüyordu çünkü küreselde şuana kadar çok az uygulama alanı. bazı internet siteleri:
İkinci argüman ise blockchain'in daha çok ticaret için başarılı olabileceği. .Bunlar;
1) Firmaların nedenurabileceği bir otorit veya standarttan yoksun olması ve teknolojinin kusurları üzerine pek fazla araştırma amaçlı olması
2) Ne kadar güvenli olursa olsun hala sahtekarlık neden olması.Hileli veya yasa dışı mal geçmesine izin vermek için gerekli doğru otoriteden bir kimlik doğrulama yoksunluğu
-Bu ilk iki madde blockchain'in merkeziyetsiz yapısının getirdiği sorunlardan bazıları.
3) Tedarik zincirilerinde kayıtlı şeffaflık da yaşanabilir çünkü şirket kar marjlarına zarar veren belirli sorunlar bu teknolojiyle halledebiliyordu fakat çok şeffaflık durumu da göz ardı edilemeyecek kadar önemli.
4) Bütün özellikler ile aynı gelişmişlik seviyesine veya yeterli teknoloji düzenine sahip şirketinizin diğer tedarik zincirlerinde hala fiziksel güce ihtiyaç duyuluyor ve teknoloji burada etkisiz kalıyor.
İngiltere başbakanı Boris Johnson bir konuşmasında “İngiltere ve AB rejimi uyum sağlamak için gereken tüm gümrük işlemlerinin merkezsiz olarak malların iki ülke arasında hareket kullanımı elektronik kullanımı yapılan evraklarla ve az sayıda fiziksel kontrolle yapılması gereken öneriyoruz.” blockchain teknolojisinin denenmek istenmesi anlatılmak isteniyor.
İngiltere Parlamento üyesi Theresa Mayıs ise Brexit tanıtım konuşmasında bu teknolojiye değinmişti.Konuşmayı içeren neden isteyenler için altyazı amaçlı olduğu beraber bağlantı:
Sonuç olarak blockchain tüm dünyadaki gümrük sınırlarını izlemek için tabii ki de kullanılabilir fakat İngiltere .Örüğünüz için sisteme girişinde tüccarın yalan söyleyerek söylemediğini bilemeyeceğimizden bunu kaldırmak için kullanın.
Cambridge Analytica- Facebook Olayı ve Blockchain
Cambridge Trytica, iş dünyası ve siyasi şirketler için görev yapan şuana kadar da seçtiğiniz seçim kampanyası yürütmüş bir veri analiz şirketi. Mark Zuckerberg “Zaten kabul ettiler.” Cambridge Analytica CEO'su görevden aldı ve Facebook hisseleri ciddi bir değer değer kaybetmişti. Trump'ın başkan seçilmesi ve Brexit kararının alınmasında etkili olduğu iddia ediliyordu.Hatta Gözlemci gazetesinde Cambridge Analytica “Trump'a seçim kazandıran şirke” t olarak lanse edilmişti.Bu olay hakkında okuduğum birkaç blog yazısı:
Peki bu olay blockchain'in hangi yönde yansıtıyor? Bunu bize tek bir söz açıklıyor : ”Ürün ücretsizse ürün sizsinizdir.” En güvenilir da dediğim gibi kopyalanmayı değil dağıtılmayı serbest bıraktığınız için blockcahin'in güvenilirliğini kişisel nedenimizi sanal olarak paylaşıyoruz sorgulatıyor.
