Doğal Hesap Soyutlama: Blockchain’i Yeni Olanaklara Açma.

Utku Koca
Starknet Türkiye
Published in
6 min readAug 20, 2023

Sorunsuz kullanıcı deneyimi, yenilikçi teknoloji, artan benimseme.

TL;DR

-Blockchain’in ana akımın kalbine yolculuğu bir duvara çarptı: güvenlik ve kullanıcı deneyimi sınırları, blockchain’i daha geniş bir Web 2 kullanıcısı kitlesine tanıtmanın önünde bir engel oluşturdu.

-Çözüm ne mi? Hesap Soyutlama (AA). Hesapların esnek tasarıma ve ayarlanabilir deterministik davranışa sahip olmasını sağlayarak blok zinciri ortamında devrim yaratan yazılım katmanıdır.

-AA, Ethereum ve Starknet’te mevcuttur ancak farklı şekilde uygulanmaktadır. Starknet yerel AA’ya sahiptir, bu da tüm hesapların akıllı hesaplar olduğu anlamına gelir. Ethereum, EOA’ların mirasını ihmal etmeden AA ekleyen ERC-4337'ye sahiptir. AA’nın faydaları, EOA’ların gelişmeye devam ettiği herhangi bir ortamda, yalnızca uygulamaların EOA’lara hitap etmeye devam etmesi gerekeceği için önemli ölçüde azalacaktır.

EOA Duvarı

Externally Owned Account (EOA), Ethereum’un blok zinciri ile etkileşime girmesine ve varlıkları hesap varlığına bağlayarak kullanıcıların blok zinciriyle etkileşimde bulunmalarını ve varlıklara sahip olmalarını sağlayan basit bir çözümüdür.

Daha basit olmasına rağmen, EOA’ların davranışı üzerlerine dağıtıldıkları protokol tarafından önceden belirlenir ve bu nedenle farklı kullanıcı ihtiyaçlarına uyarlama esnekliği daha azdır. Bu genellikle kötü bir kullanıcı deneyimine ve kitlesel benimsemeye engel oluşturur. En büyük sorun ise protokolde belirlenir: EOA’lar bir çift özel ve genel anahtar tarafından kontrol edilir. İşlemleri başlatmak için anahtar çiftini kullanmak zorunda kalmakla ilgili üç temel sorun vardır:

Kötü Kullanıcı Deneyimi — Özel anahtarı güvenli ve gizli bir yerde saklama gerekliliği, 6 haneli bir şifre veya yüz tanıma gibi daha akıllı ve modern yöntemleri kullanmaya alışmış olan anahtar sahibi için kullanışlı değildir; bu da işlemleri başlatmayı daha zor hale getirir.

Sadece bir anahtar — Özel anahtarın ayrıntılarını bilmek, yalnızca işlemleri başlatmanın tek yolu değil, aynı zamanda protokolün hesabın sahibini tanımlamanın tek yoludur. Bu nedenle, anahtarınız ele geçirilirse, çalınan varlığın sahibi olan varlıkla ayırt edilemez hale gelirsiniz, bu da bir güvenlik tehlikesi oluşturur.

Protokol hükmeder — Yukarıdaki örneklerden açıkça görülmektedir ki EOAs’ın Ethereum protokolü dünyasında, geliştirici değil, protokol hangi işlemin geçerli kabul edileceğini belirleyen olandır.Hesabın davranışını zincir protokolünün bir parçası olarak belirlemenin neden olduğu karmaşıklıklar, çoğu blok zincirinde bulunur.

Duvarı Yıkmak: Hesap Soyutlamayı (Account Abstraction) Tanımak

Kullanıcıların hesap davranışını belirlemek yerine protokolün neden olduğu sorun, çoğu blok zincirinde bulunur. Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, bu zorlukları 2015 yılında tartışmıştır. Hesap Soyutlama’yı (AA), hesapları ele almanın daha basit bir yolunu ve özel anahtarlara olan bağımlılığı azaltan veya sonlandıran bir çözüm olarak tanımlar. Dahası, AA, Web3 kullanıcı deneyimini Web2 ile ayırt edilemeyecek hale getiren ve bu nedenle kitlesel benimsemeye giden yolu kolaylaştıran bir dizi başka avantaj yaratır.

Yıllar içinde, AA’ya yönelik iki önemli yaklaşım ortaya çıktı ve her ikisi de hesapları yönetmenin daha basit bir yolunu tasarlamak ve uygulamak için aynı hedefi taşıyor.

ERC-4337

Daha önce belirtildiği gibi, EOA Ethereum’un ayrılmaz bir parçasıdır ve davranışları Ethereum protokolü tarafından tanımlanır. EOA’ya ek olarak, Ethereum’un içerisinde kullanıcı tanımlı kod içerebilen akıllı kontratlar da bulunur. 2023 yılında, Ethereum, EOA ve kontratlar arasındaki yapısal boşluğu köprülemek için büyük protokol değişikliği yapmadan ERC-4337 adlı bir protokol güncellemesi tanıttı. ERC-4337'nin temel fikri, yeni bir rol tanıtmaktır: Paketleyici (Bundler). Paketleyicinin görevi, kullanıcı işlemlerini toplamak (onları özelleştirilmiş bir bellekte toplanmış meta işlemleri gibi düşünün) ve kendi (Paketleyici tarafından kontrol edilen) EOAs’ından Ethereum’a göndermektir. Bu şekilde, Paketleyici geliştiricilere ve kullanıcılara hesap kontratlarini dağıtma ve etkileşimde bulunma imkanı sunar ve AA’nın avantajlarını elde etmelerini sağlar.

ERC-4337 ile AA’yı Ethereum’a tanıtarak, geliştiricilere kontratlar için daha esnek bir davranış oluşturma imkanı verilir. Bununla birlikte, Ethereum EOA’ları sürdürmeye devam eder. Geliştiriciler için sonuç, hem EOA’lar hem de ERC-4337'yi desteklemek zorunda kalmalarıdır. EOAlar’ın daha ucuz olduğu bir ekosistemde, EOAs’ın egemen olmaya devam etmesi muhtemeldir ve uygulamalar AA’nın gerçek değerini kullanıcı tabanlarının tamamında elde edemeyebilir.

Ethereum’u takip eden veya taklit eden EVM zincirleri, zkEVM’ler de dahil olmak üzere, benzer bir evrim geçirecektir: EOAs, hesap türleri arasında egemen olmaya devam edecek ve bu da AA’nın avantajlarını yok edecek ve EOAs mirasıyla çalışmak zorunda kalmamanın avantajını kaybetmelerine neden olacaktır.

Starknet’in Kendi Hesap Soyutlaması

Buna karşılık, Starknet’in çekirdeğinde doğuştan gelen bir AA bulunmaktadır: Tüm hesaplar akıllı hesaplardır — EOA’lar yoktur. Her hesap akıllı olduğu bir dünyaya bir sıçramadır. Cüzdanlar ve blok keşif araçları da dahil olmak üzere tüm altyapılar, AA için tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Bu, L1 ve L2 zincirleri arasında benzersizdir ve Starknet’i ilk akıllı ekosistem yapar: Geliştiriciler, uygulama ve araçlarını tasarlayabilir ve AA’nın tüm hesaplar için geçerli olduğunu ve AA olmayan hesaplarla uğraşma ve hizmet etme ihtiyacını ortadan kaldırabilirler. Geliştiriciler, uygulamalarını AA’nın sağladığı tüm fırsatlardan yararlanmak üzere tasarlayabilirler ve bu da kullanıcıların uygulama ile etkileşim kurmanın tek yolu olan akıllı hesaplara sahip oldukları anlamına gelir.

Starknet’in kendi AA’sı, ERC-4337 ile yapılan bir paketleyici tanıtmanın neden olduğu ek karmaşıklıkları ortadan kaldırır. Onunla etkileşimde bulunmak için altyapıları ve araçları uyarlamaya gerek yoktur.

Hesap Soyutlamanın Üç Sütunu

AA’nın üç temel bileşeni vardır. Her bileşen, genel kullanıcı deneyimini artırmak için benzersiz bir amaç sunar: İmza Soyutlama, Ücret Soyutlama ve Nonce Soyutlama.

İmza Soyutlama

İmza Soyutlama, işlemlerin akışını tasarlar. Geçerli bir işlemi tanımlama gücü, mimarın — hesap tasarımcısının, geliştiricinin veya kullanıcının elindedir. Buradaki temel fayda, hesap izinlerini özelleştirme özgürlüğüdür, ayrıca akıllı telefonları hesapları kontrol etmek için kullanma potansiyelidir.

Ücret Soyutlaması

Ücret Soyutlaması, işlem ücretleri için farklı tokenlerin kullanılmasına olanak tanır ve ağı yerel tokenla sınırlamaz. Örneğin, bir kullanıcı işlem ücretini ödemek için USDC kullanabilir ve önce USDC’yi yerel tokena dönüştürme gereksinimini atlatabilir, böylece takas ücretleri ve zaman tasarrufu sağlayabilir.

Nonce Soyutlaması

Nonce Soyutlaması, kullanıcı için konfor ve kolaylık sağlar. Geleneksel ardışık nonce çözümleri birkaç kullanıcı deneyimi dezavantajına sahiptir. Örneğin, tam sıralamanın uygulanmasından dolayı kullanıcıları bağımsız birden çok işlem göndermekten alıkoyar. Nonce Soyutlaması, hesabın yeniden çalınmaya karşı koruma mekanizmasını özelleştirme yeteneği sağlayarak gereken esnekliği sunar.

Starknet gibi Rollup’lar, blok zinciri işletim sistemleri olarak düşünülebilir. Yeni bir işletim sistemi tasarımı, önceki işletim sistemlerinin zorluklarını miras almadan en iyi şekilde çalışır. Bu, eski bir binayı yeniden yapmaktan ziyade yeni bir bina inşa etmekle eşdeğerdir. Yeni bir ev tasarımında elektrik tesisatı, su tesisatı ve ısıtma sistemi gibi kritik altyapılar, tasarım aşamasında entegre edilmelidir. Gelecekte gereken standart olarak bilinen şeyler için sadece ayarlamalar ve çözümlerle yeni bir bina inşa etmenin çok anlamı yoktur. Aynı prensip AA için de geçerlidir. Starknet’i tasarlarken, geleceğe ve uygulama oluşturmanın standart yolunun ne olacağına dair inançlarımıza ileriye bakılarak yapıldı. Varsayılan olarak ve aslında tek seçenek olarak AA ile Starknet, gelecekte sahip olmak istediğimiz sorunsuz, verimli ve kullanıcı dostu deneyimi sunar.

AA’nın uygulanmasıyla sağlanan özelliklere bakıldığında, faydanın iki kat olduğu açıktır — birincisi kullanıcılar, daha iyi bir kullanıcı deneyiminden faydalanırken, diğeri geliştiriciler EOA’ların mirasıyla uğraşmak zorunda kalmazlar.

İnşaat Halinde — Starknet Üzerinde Hesap Soyutlama Uygulamaları

Starknet’in akıllı ekosistemi, yazılımın nakit ekonomisini nasıl devrimleştirdiği gibi büyüme için verimli bir zemin sunmaktadır. Başlangıçta, yazılım kayıtları dijitale dönüştürdü ve süreçleri basitleştirdi ve o zamandan beri işlemleri yöneten, finansları takip eden ve finansal süreçleri otomatikleştiren daha geniş bir sistemler kümesine dönüşmüştür. Benzer şekilde, Starknet’in akıllı ekosistemi, geliştiricilere çeşitli uygulamalar ve sağlayıcılarla sorunsuz etkileşim sağlama yeteneği verir. Bu, sadece kullanıcı deneyimini zenginleştirerek daha dinamik hale getirmekle kalmaz, aynı zamanda işbirliği ve yenilikçi bir ortamı teşvik eder, gelişim için her geçen gün daha verimli ve zengin bir zemin oluşturur.

Aşağıdaki heyecan verici uygulama gelişmeleri, Starknet’in yerel akıllı hesaplarında imza soyutlaması kullanılarak yapılmıştır:

Braavos

Starknet yerel akıllı hesabını kullanan Braavos ekibi, cüzdanınıza erişmek için cep telefonunuzun biyometrik kimlik özelliğini kullanmanıza olanak tanıyan Web-2 benzeri bir deneyim sağlayan bir akıllı cüzdan oluşturdu. Çoğu blok zincirinde kullanılan kriptografi ile cep telefonlarınınki arasındaki farklar genellikle son derece maliyetli imza doğrulamasıyla sonuçlandığından ve gelecekte yüksek düzeyde güvenlik sağlarken cep telefonlarını kullanarak işlemlerin imzalanmasını sağlayabileceğinden bu heyecan vericidir.

Argent

İmza soyutlamasının getirdiği bir başka yenilik de ArgentX’in koruyucu hizmeti Argent-Shield. Bu hizmet, kullanıcıların, işlemlerinizi yalnızca posta yoluyla onaylanırsa onaylayacak olan bir vasi olarak Argent işlevi görerek hesaplarına başka bir koruma katmanı eklemelerine olanak tanır. Bu, çoğumuzun blockchain dışı birçok uygulamadan aşina olduğu başka bir 2 faktörlü kimlik doğrulama mekanizmasıdır.

Visa

STARK kanıtları, Visa ile aynı TPS kapasitesine ulaşmayı amaçlayan Ethereum’un ölçeklenebilirlik sorununun üstesinden gelmek için icat edildi. Bu nedenle, Visa’nın çok tartışılan ‘kendi kendine saklama cüzdanları için otomatik ödemeler’ araştırmasını Starknet’te yürütme kararı önemli bir kilometre taşıdır. En son teknolojimizi ve yenilikçi akıllı ekosistemimizi takdir ettiklerini gösterir.

Sonuç

Starknet’in ekosistemi, uygulamalarını mümkün olan en esnek şekilde tasarlamak için Starknet’in yerel AA’sını kullanan daha fazla geliştirici iile her geçen gün büyüyor. Diğer sağlayıcılarla entegrasyon fırsatları ve kullanıcılara daha sofistike ve kişiselleştirilmiş deneyimler sunma yeteneği, dijital ekonominin sınırsız potansiyelini yansıtıyor.

Geliştiricilerin geçmiş uygulamalar için çözümler üretmeleri gerekmez. Bunun yerine, uygulamalarını gelecekteki ihtiyaçları için tasarlanmış, sıfırdan oluşturulmuş bir ortamda oluşturabilirler.

--

--