Başarı-sızlık Hikayeleri
“Girişimci nasıl olunur?”, “Girişimci olursanız hangi fırsatlarla karşılaşırsınız?”, “Hayatınızda hangi kapılar açılır?” gibi toz pembe cümleler kurarak anlatılan başarı hikayelerinin yanı sıra başarısızlık hikayelerinden de bahsetmek önemli. Her ne kadar projesini, fikirlerini hayata geçirmek isteyen insanlara umut ve cesaret vermeliyiz diye düşünsek de gerçekçi davranarak çıktıkları yolun o kadar da kolay olmadığını bu insanlara anlatmalıyız. Aynı zamanda başarısızlık hikayelerinin, fikirlerini gerçekleştirme yolundaki ilk denemelerinde başarısız olmuş fakat çabalarıyla insanlara cesaret verecek hikayeler olduğunu da unutmayalım. Bu noktada asıl önemli olan ilk denemede başarıyı yakalayıp efsaneleşmek değil, başarısızlığı kabullenip öğrendiklerimizle yola devam etmek. Eminim ki sen de bu yolda onlarca belki yüzlerce engelle karşılaştın ve belki de pes ettin. Sence de cesaretini tekrar toplamanın vakti gelmedi mi? Ben de sana bu konuda yardımcı olabilmek adına, başarı hikayeleriyle beraber bu yolculuğu tüm yönleriyle ele alabileceğim ve sana da ilham olabilecek 5 başarısızlık hikayesini derlemek istedim.
1) Başlarken hepimize ilham olabilecek bir hikaye ile başlamak istiyorum: J.K. Rowling ve Harry Potter.
Rowling, zor hayat şartları arasında bir tren yolculuğu esnasında aklına gelen ilhamla beraber Harry Potter’ı yazmaya başladı. Kitabını beş sene içinde tamamladıktan sonra büyük bir hevesle yayınevlerine gönderdi fakat tam 12 yayınevinden olumsuz cevap aldı! Umutsuzluğa kapılmak üzereydi ki, kitabını son gönderdiği küçük bir yayınevinin sahibinin küçük kızı kitabı beğendiği için kitap bu yayınevinde basıldı. Ancak küçük bir pürüz vardı: Yayınevi sahibi, kadın bir yazarın kitabını kimsenin okumayacağını düşünüyordu. Böylece asıl adı Joanne Rowling olan başarılı yazarın ismi kitaplara J.K. Rowling olarak basıldı. Bu zorluklara rağmen kitapları hiç beklemediği şekilde başarı serüvenine başlamış oldu.
2) Eğlence sektörünün vazgeçilmez efsanesi Walt Disney: Başarısızlığın kitabını yazmış desem yeridir.
Disney de zorlu hayat şartları içinde yaşamını sürdürmeye çalışıyordu. Öyle ki köpek maması ile beslendiği bir dönem olduğunu ve uzun bir süre kirasını bile ödeyemediğini itiraf etti. Fakat içinde bitmek bilmeyen hevesi sayesinde eğlence sektöründe bir numara olma hayaliyle yoluna devam etti. İlk karakteri olan tavşan Oswald’ı yarattı. Büyük bir talihsizlikle karakteri başka eğlence şirketleri tarafından çalındı. Efsanevi Mickey Mouse karakteriyse yeterince iyi bulunmadı ve kadınları korkuttuğu gerekçesiyle çoğu eğlence şirketi tarafından kabul görmedi. Pinokyo gösterimi içinse Disney çok çabaladı. Sinemanın önünde durup gelen aileleri karşılasın diye cüce ekibi bile kiraladı. Hatta bu cücelere yemek ve alkol hizmeti de sundu. Fakat şansının bir türlü dönmediği aşikardı. Cüceler daha gösterime yeni başlandığı sırada çoktan sarhoş olup huzursuzluk çıkartmaya başlamıştı. Bütün bunlara rağmen Mickey Mouse karakterini filmleştirmeyi kafasına koymuştu ve yakın bir arkadaşıyla beraber bu işe koyularak amacına ulaştı. Mickey Mouse izlenme rekorları kırarak yeni bir efsane olmuştu. Bundan cesaret alan Walt Disney durmadı, yepyeni ve Mickey gibi efsaneleşen birçok karakteriyle Disney’i bugünkü haline getirmeyi başardı.
3) Tam bir başarısızlık örneği: Jack Ma
Kendisi, bir e-ticaret sitesi olan Alibaba’nın kurucusu ve Çin’in en zengin adamı. Fakat bu unvanları kazanmadan önce ne gibi zorluklar yaşadı? Vasat bir öğrenciydi ve eğitim hayatı boyunca başarısız oldu. Harvard’a 10 defa başvurdu ama hiçbirinde kabul edilmedi. Eğitim hayatından sonra tam 30 iş başvurusu yapıp hepsinde reddedildi. Yaşadığı şehre KFC geldiğinde çalışmak için 23 kişi aranıyordu. 24 kişi başvurdu ve bunların arasından kabul edilmeyen tek kişi Jack Ma oldu. Tüm bunlara rağmen pes etmedi ve sahip olduğu tek hayal olan internet sitesi kurma hayaline devam etti. Alibaba’yı kurduktan sonra da çok fazla başarısızlık yaşadı. Şirketi için Silikon Vadisi’nden fon alamadı. Başlarda çok hızlı yükselse de sonradan kontrolünü kaybetti ve iflasın eşiğine geldi. Neyse ki kendisine ait ilham veren şu cümleyi mottosu haline getirmişti: “Eğer pes etmezseniz, hala bir şansınız vardır. Pes etmek ise en büyük hatadır.”
4) Dev alışveriş platformu Amazon başlangıçta ne kadar başarılıydı?
Şirketin kurucusu Bezos ‘harika’ hatalara neden oldu. Başlangıçta sadece kitap satan şirket bir değişiklik yaparak oyuncak da satmaya başladı. Bu fikir Bezos’u heyecanlandırdı ve şirketi kitap satışı yapan büyük bir şirketten oyuncak satışı yapan büyük bir şirkete dönüştürme fikrini kafasına koydu. Sonucuysa hiç beklediği gibi olmadı ve hüsrana uğradı. Noel’de satılacağı düşüncesiyle 100 milyondan fazla oyuncak depolandı fakat tam 50 milyon oyuncak satılamadı ve ellerinde kaldı. Hatta öyle ki bu oyuncaklara ayıracak yerleri yoktu ve birçoğu ücretsiz olarak dağıtıldı. Bu başarısızlık birçok ekonomik soruna sebep oldu ve şirket batma seviyesine geldi. Sonunda Bezos her şeyi çok iyi planlamaya başladı ve başarılı da oldu.
Bezos’un Amazon’u yenileyerek bugünkü başarılı günlerine getiren ilk stratejisiyse 2007 yılında piyasaya sürdükleri Kindle e-kitap oldu. Kolay kullanımı ve günden güne artan içeriği sayesinde e-kitaba geçiş dönemi başladı. Sonrasında Amazon’u bugünkü başarısına taşıdığını söyleyebileceğimiz buluş ise bulut platformu oldu. Bu platformu inovasyon ve startup alanında kullanmak isteyen müşteriler; altyapılarını güçlendirmek, daha çevik olmak ve maliyetleri azaltmak için bu platforma güveniyorlar ve bunun sayesinde Amazon, günümüzün startup piyasasının en geniş küresel ayak izine sahip internet sitesi.
5) Başarı hikayelerinin vazgeçilmez ismi: Steve Jobs
Hepimizin Apple’ın kurucusu olarak bildiği Jobs, aslında parlatılan o ışıklı başarılı hikayesinin yanında ciddi başarısız deneyimlere de sahipti. Çok çabalayarak başlangıç aşamasında etkin rol oynadığı şirketten atıldı! Bunun sebebiyse çok başarısız bulunan iki buluşa imza atmasıydı: Apple I ve Apple Lisa. Bu iki hatalı ürün Apple tarafından üretildi fakat çökmesi ve yanması sonucunda şirketi zarara uğrattığı gerekçesiyle satıştan kaldırıldı. Tabi bu zarardan sorumlu tutulan Jobs ucuz kurtulamadı ve şirketten ayrılmak zorunda kaldı. Sonrasındaysa neler olduğunu tahmin edebiliyoruz. Jobs durmadı ve NeXT Inc. adlı yazılım şirketini kurdu. Bir animasyon şirketi olan Pixar Animation Studios’u satın aldı. Birkaç sene sonra Walt Disney ile birleşti ve Jobs, Disney’in en büyük hissedarı oldu. Seneler sonraysa NeXT’i ve Jobs’ı şirkete katmak isteyen Apple NeXT’i satın alarak Jobs ile yollarını tekrar birleştirmiş oldu. Jobs şirkete döndü ve şirkete liderlik ederek hepimizin hayatlarının bir parçası haline gelen Apple’ı bir başarı devi haline getirdi.
Göreceğin üzere hiçbir başarı yok ki yoluna başladığı anda efsaneleşsin ve daha ilk denemede sıfır başarısızlıkla anılsın. Amacım çoğumuzun bildiği girişim efsanelerinin bir başka yüzünü göstererek senin yoluna ışık tutmak, ilham vermek ve pes etmemen için önüne güzel örnekler koymaktı. Umarım amacıma ulaşmışımdır. Sen de bu yolda hatalarından ders çıkarmalı; cesaretini, çalışkanlığını ve inancını kaybetmeden yoluna devam etmelisin. Fikirlerine, kendine ve azmine güvendiğin sürece sakın pes etme. Kim bilir, belki sen de ilerde başarısızlıklara sahip bir başarı hikayesinde hayranlıkla anlatılırsın.
