9 redenen om ‘Jules et Jim’ in Sphinx te zien
In februari zette Sphinx de nagelnieuwe 4K-print van François Truffauts meesterwerk Les 400 coups op het programma, en de tickets vlogen de deur uit. Daarom vertoont de stadsbioscoop op dinsdag 5 april ook een gerestaureerde kopie van Jules et Jim, het chef d’oeuvre van Truffaut. En díe tickets zijn nu te koop! Niet overtuigd? Welaan dan!
1. De invloed van Jules et Jim op de filmgeschiedenis is astronomisch. De klassieker wordt door elke zichzelf respecterende regisseur op handen gedragen, en misschien wel in het bijzonder door Martin Scorsese, die Goodfellas ernaar gemodelleerd heeft. Wat een Amerikaans gangsterepos te maken heeft met een Franse film over een driehoeksrelatie? Inhoudelijk niets, maar Scorsese wou Goodfellas naar eigen zeggen een punk-attitude geven, en hij liet zijn crew naar Jules et Jim kijken voor de markante voice-over, de snelle montage en de freeze frame-shots.
2. Maar Scorsese is dus lang niet de enige regisseur die gebiologeerd is door Jules et Jim. Er zitten verwijzingen naar de klassieker in ruim honderd andere films, waaronder Husbands (John Cassavetes), Once a Thief (John Woo), Pulp Fiction (Quentin Tarantino), Y tu mamá también (Alfonso Cuarón), The Dreamers (Bernardo Bertolucci) en La La Land (Damien Chazelle). Maar evenzeer in tv-series als Queer as Folk, The Deuce en — hey, Truffaut kan daar ook niet aandoen! — Emily in Paris.
3. Een paar accolades: Premiere noemde Jules et Jim één van de 100 Movies That Shook the World, volgens The Guardian is het vlakaf één van de 100 Movies of All Time, en over het magazine Time gesproken, daar zetten ze de briljante score van Georges Delerue in de top tien van beste filmmuziek aller tijden. Ook bijzonder: in 2018 peilde de BBC bij tweehonderd critici over heel de wereld naar hun favoriete niet-Engelstalige films. Jules et Jim eindigde op nummer 55, nét voor Chungking Express van Wong Kar-wai en Solaris van Andrei Tarkovsky.
4. Een paar quotes van die critici? “Jules and Jim is that rarity of rarities, a genuinely romantic film”, aldus The Village Voice. “There is joy in the filmmaking that still feels fresh today and felt audacious at the time”, vond Roger Ebert. “To put it quickly and crisply, it is charming, exciting and sad”, wist The New York Times al in 1962.
5. Voor wie dat na die commentaar van Scorsese over “de markante voice-over, de snelle montage en de freeze frame-shots” nog niet doorhad: Jules et Jim is ook één van de hoogtepunten van de Nouvelle Vague. Niet dat daarmee in Frankrijk ook een nouvelle morale was aangebroken, want de film werd er, zoals in de meeste andere landen, verboden onder de achttien. Nochtans bestaat er niets Fransers dan een ménage à trois.
6. Truffaut had amper geld om de film te maken, maar wel een broek vol goesting. Met dat laatste betaal je natuurlijk geen pellicule, dus paste hoofdrolspeler Jeanne Moreau het verschil bij. Ze zou naar verluidt ook zelf achter het stuur van haar Rolls Royce hebben gezeten om technisch materiaal rond te rijden, en als we álle verhalen mogen geloven, heeft ze ook zelf staan koken voor de crew.
7. Uiteindelijk draait ook alles in de film rond Cathérine, het seksueel vrijgevochten personage van Moreau. En dus niet rond Jules en Jim, de twee mannen die hopeloos verliefd op haar worden. Niet dat Catherine daarmee zo veel meer was dan het prototype van de Manic Pixie Dream Girl, maar dat is natuurlijk óók een verdienste.
8. Met Jules et Jim maakte Truffaut de ultieme film over verlies — een rode draad doorheen zijn oeuvre. Het verlies manifesteert zich op zowat elk vlak: liefde, onschuld, wilde haren, en dan zwijgen we nog over het feit dat de film begint net voor WOI en eindigt met de opkomst van het nazisme. En tóch is het ook één van de levendigste en romantische films uit de geschiedenis.
9. Jules et Jim was ten slotte ook de favoriete film van Stephen Hawking. Of dat wil zeggen dat hij er een zwart gat in zag (waaruit hij niet kon ontsnappen) of een singulariteit (waarop de geldende wetten van de fysica niet van toepassing zijn), kom je op dinsdag 4 april best zelf ontdekken in Sphinx.
