Geleceğin Teknolojisi Sınır Bilişim Nedir ?
Bu yazı dizisinde geleceğin teknolojisi olan sınır bilişim kavramını ele alacağız.
Nesnelerin İnterneti (IoT), internete bağlı cihazlardan ve sensörlerden gelen verilerin oluşturulduğu ve paylaşıldığı bir ağdır. Başka bir deyişle, IoT, kararlar almak ve uygulamak için bir ağ üzerinden birbirleriyle etkileşime giren cihazlar topluluğu olarak da ifade edilebilir. Bulut bilişim; veritabanı, depolama, sunucu, yazılım, ağ vb. gibi bilgi işlem hizmetlerinin internet aracılığıyla sağlanmasıdır. Sınır bilişim, verilerin buluttan uzak noktalarında işlendiği veya kullanıldığı her yerde etkin olan tüm bileşenleri (tüm cihazlar, sensörler, sunucular, bulutlar vb.) kapsayan dağıtılmış bir bilgi işlem teknolojisidir.
Yukarıda Bulut bilişim ile Sınır bilişim kavramlarına çok kısa bir giriş yaptık. Bu kavramları ilk defa duyuyorsanız muhtemelen okuduğunuzda aklınıza şu soru gelmiştir. Bulut bilişim interneti kullanarak işlemler yapma imkanı sunan bir teknolojik altyapıdır. Sınır bilişim de yine internet kullanarak işlemler yapmamızı sağlayan teknolojik bir altyapı. Öyleyse ben neden sınır bilişimi tercih edeyim ki zaten istediğim her şeyi bulut bilişim bana sağlıyor demişsinizdir. Şahsen ben ilk duyduğumda aynen böyle bir tepki vermiştim. :)
Sınır bilişimi anlayabilmek için önce Bulut bilişimin artılarını ve eksilerini iyi bilmek gerekir.
Bulut bilişim hizmeti ilk olarak Amazon tarafından 2006 yılında hizmet verilmeye başlanıldı. Günümüzde başta Türk Telekom dahil olmak üzere birçok firma tarafından bireysel ve kurumsal ihtiyaçlar doğrultusunda optimum çözümler sağlamaktadır. Bulut bilişim kullanmanın başlıca avantajları şunlardır:
- Değişen iş yüklerine göre ölçeklendirilebilir.
- Kullanıcılar, güvenlik gereksinimlerine ve diğer unsurlara bağlı olarak genel, özel veya hibrit depolama imkanı sunar bu da maliyeti azaltır.
- Veri güvenliği sağlar.
- Bulut bilişim sistemleri API üzerinden ile hızlı kullanım kolaylığıdır.
Günümüzde bulut bilişim hizmeti veren şirketler kullanıcılara kullandıkları hizmetin süresine göre fiyatlandırma yapmaktadır. Bu yöntem kulağa mantıklı gelse de IoT sistemler için bu politika birkaç sorunu da beraberinde getirmektedir. IoT sistemler geleneksel mimaride buluta bağlı olarak çalışmaktadır. IoT cihazlarda üretilen veriler bulut ortamına aktarılmakta, burada depolandıktan sonra işlenip anlamlı bilgiler çıkarılmaya çalışılmaktadır. Fakat mevcut bu yapıda buluta daimî bağımlı kalmanın dezavantajları bir hayli fazladır. Bunlardan ilki gerçek zamanlı uygulamalarda bulut merkezli yaklaşımlarda doğabilecek gecikmelerdir. Önem arz eden uygulamalarda bu gecikme tahammül edilmeyecek seviyelerde olabilir. Yine bir başka sorun, her bilginin ham şekilde buluta aktarılması ve verilerin sadece bulut katmanında anlamlandırılması ağ trafiğini ve bilgi işlem gücünü arttırdığından kullandıkça maliyeti katlamaktadır.
Sınır bilişim kavramı işte bu sorunlardan dolayı ortaya çıkmıştır. Sınır bilişimde amaç buluta duyulan ihtiyacı azaltarak, uygulamanın çalışması için bulutta gerçekleştirilen işlemlerin yerel noktalarda gerçekleştirmektedir. Sınır bilişim, IoT ve Bulut sistemleri arasında bir ara katman görevi görür. IoT noktalarda üretilen ham veri önce sınır katmanda bulunan ağ geçitleri vasıtasıyla işlenir ve sadece değerli verilerin bulut katmanına iletilerek maliyeti azaltmayı hedefler. Verileri yerel noktalarda işleyerek, gerçek zamanlı çalışan sistemlerde yaşanan gecikmeleri azaltarak ağ trafiğini düşürmektedir.
IoT sistemler için sınır bilişim vazgeçilmeyecek bir nimet. Zamanla sınır bilişim destekli IoT yapıları sıklıkla göreceğiz. Sınır bilişimle bu yazı dizisi ilginizi çektiyse bu konuda yaptığım araştırma makalelerine aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
