Sanal Sunucularda Image Backup/Restore Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Herkese Merhabalar,
Bugün sizlere Sanal sunucularda image backup nedir? Nasıl image backup alınır? ve Gerekli durumlarda sanal sunucu netbackup ortamında nasıl restore edilir biraz ondan bahsedeceğim. Öncelikle işin temelinden başlayalım.
Veri Yedekleme Nedir?
Veri yedekleme, bilgisayar sistemlerinde veya dijital ortamlarda bulunan verilerin, olası veri kaybı, sistem arızası, doğal afetler, kötü niyetli saldırılar veya insan hataları gibi nedenlerle zarar görmesini veya kaybolmasını önlemek amacıyla yedeklenmesi işlemidir.
Veri yedekleme, önemli ve değerli verilerin kopyalarının düzenli aralıklarla veya sürekli olarak başka bir depolama ortamına veya cihaza aktarılmasıdır. Bu yedekleme işlemi, veri koruması ve kurtarma planlaması açısından son derece önemlidir, çünkü verilerin kaybı çeşitli olumsuz sonuçlar doğurabilir ve ciddi sorunlara yol açabilir.
Veri yedekleme yöntemleri çeşitlilik gösterebilir ve birkaç farklı şekilde yapılabilir:
1. Manuel Yedekleme: Verilerin elle kopyalanması ve başka bir depolama aygıtına veya medyaya taşınmasıdır. Bu yöntem, küçük miktarda veri için uygundur, ancak büyük ve karmaşık veri setleri için pratik değildir.
2. Scheduled (Planlı) Yedekleme: Belirli aralıklarla otomatik olarak yedekleme yapacak bir yazılım veya işlem tarafından zamanlanmış yedekleme sürecidir. Bu, düzenli ve güvenilir yedeklemeler için kullanışlıdır.
3. Incremental ( Artımlı )Yedekleme: Sadece değişiklik yapılan veya yeni eklenen verilerin yedeklendiği bir yöntemdir. Bu sayede sadece değişen verilerin kopyalanması süreci hızlandırır ve depolama alanından tasarruf sağlar.
4. Full ( Tam ) Yedekleme: Tüm verilerin yedeklenmesidir. İlk yedekleme uzun sürebilir ve depolama alanı gereksinimi yüksek olabilir, ancak veri kurtarma işlemleri daha hızlı ve kolay olur.
5. Image ( Sanal ) Yedekleme: Sanal yedekleme, bir sanal sunucunun veri, uygulama ve işletim sistemi görüntüsünü bir sanallaştırma ortamında yedekleme işlemidir. Sanal sunucu yedeklemesi, sanal sunucu örneği için geleneksel yedekleme yazılımı kullanılarak bir yedek kopya oluşturulmasını sağlar. Bir sanal sunucu yedeklemesi, bir sunucu sanallaştırma hipervizörü kullanılarak oluşturulur. Yedekleme tanımını ve çeşitlerini kısaca anımsayabildiysek şimdi sanallaştırma ortamını ve popüler olan sanallaştırma arayüzlerinden bahsedelim.
Veri Sanallaştırma Nedir? ve Avantajları Nelerdir?
Sanallaştırma, fiziksel bilgisayar donanımı üzerinde birden fazla sanal ortamın oluşturulmasını ve çalıştırılmasını sağlayan bir teknolojidir. Bu teknoloji, bilgisayar kaynaklarının daha etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasını, uygulamaların ve işletim sistemlerinin izolasyonunu ve yönetimini kolaylaştırmayı amaçlar. Fiziksel makinedeki donanım ve kaynakları sanal ortamlara bölerek, her bir sanal ortamın birbirinden bağımsız bir şekilde çalışmasını sağlar. Sanal ortamlar, birbiriyle izole edilmiştir ve her biri kendi işletim sistemini ve uygulamalarını barındırabilir. Bu, bir bilgisayar sistemi üzerinde birden fazla işletim sistemi ve uygulamanın çalıştırılabilmesini mümkün kılar. Aynı donanım üzerinde birden fazla sanal sunucu, sanal masaüstü, ağ veya depolama alanı oluşturmak için kullanılabilir. Sanal makineler (VM’ler) olarak adlandırılan bu sanal ortamlar, donanımdan bağımsızdır ve kendi sanal bellek, işlemci, depolama ve ağ kaynaklarına sahiptir. Bu şekilde, farklı işletim sistemleri ve uygulamalar bir arada çalışabilir, verimli bir şekilde yönetilebilir ve kaynaklar daha iyi paylaşılabilir.
Sanallaştırmanın bazı avantajları şunlardır:
1. Daha Etkin Kaynak Kullanımı: Sanallaştırma, birden fazla sanal makineyi aynı fiziksel donanım üzerinde barındırarak kaynakların daha iyi kullanılmasını sağlar.
2. Daha Kolay Yönetim: Sanallaştırma, sanal ortamların merkezi bir yönetim aracıyla kolayca izlenip yönetilebilmesini sağlar.
3. Hızlı ve Kolay Yedekleme: Sanal makinelerin disk görüntüsü yedeklemesi alınması, verilerin hızlı ve kolay bir şekilde yedeklenmesini ve kurtarılmasını sağlar.
4. Hızlı Dağıtım ve Ölçeklendirme: Sanal makineler, hızlı bir şekilde dağıtılabilir ve ihtiyaca göre ölçeklendirilebilir, böylece yeni sunucuların ve kaynakların kolayca eklenebilmesini sağlar.
5. Uygulama İzolasyonu: Her bir sanal makine, birbirinden bağımsız çalıştığı için uygulamalar birbirini etkilemez ve izolasyon sağlanır.
Sanallaştırma teknolojisi, kurumsal veri merkezleri, bulut altyapıları ve sanal masaüstü çözümleri gibi birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bazı popüler sanallaştırma platformları aşağıdaki gibidir:
- VMware vSphere/ESXI
- Microsoft Hyper-V
- KVM ( Kernel-based Virtual Machine
- XEN
- Proxmox Virtual Environment
- Oracle VM VirtualBox
Sanallaştırma platformundan da bahsettiğimize göre bu sanal sunucuların nasıl yedeklendiğini öğrenmeye başlayabiliriz.
Sanal Sunucular Nasıl Yedeklenir?
Bir VMware sanal sunucusunu ele alarak ilerleyelim. Bunun için sunulan Best Practicese ise şu şekildedir:
VMware sanal makinelerinin yedeklenmesi, veri korumasını ve iş sürekliliğini sağlamak için kritik bir unsurdur. VM yedekleme için en iyi uygulamaları takip etmek, güvenilir ve verimli yedekleme süreçleri oluşturmanıza yardımcı olur. İşte VMware sanal makinelerini yedeklerken önerilen en iyi uygulamalar:
1. VMware Tarafından Desteklenen Yedekleme Çözümlerini Kullanın: VMware tarafından resmi olarak desteklenen yedekleme çözümlerini seçin. VMware, sanallaştırma platformlarıyla uyumlu olan sertifikalı yedekleme ürünlerinin bir listesine sahiptir. Sertifikalı çözümler kullanmak, uyumluluk ve destek açısından daha iyidir.
2. Düzenli Yedekleme Zamanlaması: İşletmenizin ihtiyaçlarına göre düzenli bir yedekleme zamanlaması ayarlayın. Sık yedeklemeler, başarısızlıklar veya olaylar durumunda veri kaybını en aza indirmeye yardımcı olur.
3. Image Seviyesinde Yedeklemeler: Görüntü seviyesinde yedeklemeleri düşünün. Bu yöntem, işletim sistemi, uygulamalar ve veriler de dahil olmak üzere sanal makinenin tam bir snapshot’ını ( anlık görüntüsünü ) alır. Bu, daha hızlı ve kapsamlı bir kurtarmaya olanak tanır.
4. Artımlı Yedeklemeler: Artımlı yedeklemeler kullanarak sadece son yedeklemeden bu yana yapılan değişiklikleri kaydedin. Artımlı yedeklemeler yedekleme sürelerini azaltır ve depolama alanı tasarrufu sağlar.
5. Offsite Yedeklemeler: Yedek kopyalarınızı ana veri merkezinden ayrı bir fiziksel konumda veya uzak bir bölgede saklayın. Bu, ana veri merkezini etkileyebilecek felaketler durumunda verilerinizi korur.
6. Şifreleme: Yedekleriniz için şifrelemeyi etkinleştirerek hassas verilerinizi transfer ve depolama sırasında koruyun.
7. Yedekleme ve Kurtarma Süreçlerini Test Etme: Veri bütünlüğünü ve başarılı kurtarmayı sağlamak için düzenli olarak yedekleme ve kurtarma süreçlerinizi test edin.
8. Tutarlı Snapshot Alma: Yedekleme başlamadan önce, VMWare’in Snapshot özelliğini kullanarak sanal makinenin tutarlı bir durumunu oluşturun. Bu, yedeklemenin veriyi bozmadan yakalamasını sağlar.
9. İzleme ve Alarmlar: Yedekleme işlemleri ve durumları takip etmek için izleme ve uyarı sistemleri kurun, böylece olası sorunlara hızlıca müdahale edebilirsiniz.
10. Yedekleme Saklama Politikası: Yedeklemelerin ne kadar süreyle saklanacağını belirleyin. Saklama sürelerini belirlerken düzenlemelere ve işletme ihtiyaçlarına dikkat edin.
11. Yedeklemeleri Doğrulama: Yedeklerin bütünlüğünü doğrulayın, böylece ihtiyaç duyulduğunda kullanılabilecek şekilde olduklarından emin olun.
12. Sanal Makineyi Quiescing Yapma: Yedek almadan önce VM’in dosya sistemini Quiescing yaparak verinin yedekleme sürecinde tutarlı bir durumda olduğundan emin olun.
13. Ayrı Yedekleme Depolama Alanı: Yedekler için ayrı bir depolama kullanarak üretim depolama üzerinde potansiyel performans etkilerini önleyin.
14. Yedekleme Prosedürlerini Belgeleme: Yedekleme prosedürlerini, zamanlamaları ve kurtarma adımlarını açık bir şekilde belgeleyin, böylece yedekleme yöneticileri için kolay ve tutarlı bir kullanım sağlayın.
Bu best practiceses , VMware sanal makine yedeklemelerinizin güvenilirliğini, verimliliğini ve etkinliğini artırmanıza yardımcı olacaktır.
Sanal Sunucular Nasıl Restore Edilir?
Sanal makineleri geri yüklemek, bir sanal makinenin veri ve yapılandırmalarını önceki bir duruma geri getirmeyi içerir. Sanal makine geri yükleme süreci, kullanılan yedekleme çözümüne ve sanallaştırma platformunun (örn. VMware, Hyper-V, KVM vb.) belirli gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. Ancak, sanal makineleri geri yüklemenin genel adımları aşağıdaki gibidir:
1. Yedeklemeyi Tanımlama: Geri yüklemek istediğiniz sanal makinenin verilerini ve durumunu içeren yedeklemeyi belirleyin. Bu, güncel bir yedekleme veya kurtarma ihtiyaçlarınıza bağlı olarak daha eski bir yedekleme olabilir.
2. Ortamı Hazırlama: Sanallaştırma ortamınızın geri yükleme sürecine hazır olduğundan emin olun. Geri yüklenecek sanal makine için yeterli depolama alanı olduğundan ve gerekiyorsa geri yüklenecek sanal makineye kaynak tahsis edildiğinden emin olun.
3. Geri Yükleme Yöntemini Seçme: Yedekleme çözümünüz ve yapılandırmaya bağlı olarak farklı geri yükleme seçenekleriniz olabilir. Yaygın geri yükleme yöntemleri arasında tam sanal makine geri yükleme, dosya düzeyinde geri yükleme veya belirli sanal makine bileşenlerini geri yükleme bulunur.
4. Yedeklemeyi Kullanarak Geri Yükleme: Seçtiğiniz yedekleme çözümünü kullanarak geri yükleme işlemini başlatın. Genellikle sanal makineyi ve belirli bir kurtarma noktasını (uygulanabilirse) seçerek ve geri yükleme işlemini başlatarak yapılır.
5. Geri Yükleme Sürecini İzleme: Geri yükleme sürecini izleyerek herhangi bir hata veya kesinti olmadan tamamlandığından emin olun. Bazı yedekleme çözümleri, ilerleme güncellemeleri veya durum bildirimleri sağlayabilir.
6. Geri Yüklenen VM’i Etkinleştirme: Geri yükleme tamamlandıktan sonra, geri yüklenen sanal makineyi etkinleştirin. Sanal makinenin düzgün çalıştığını ve kurtarma hedeflerinize uygun olduğunu doğrulayın.
7. Geri Yüklenen VM’i Test Etme: Geri yüklenen sanal makine üzerinde kritik veri, uygulamalar ve işlevlerin beklenildiği gibi çalıştığından emin olmak için testler yapın. Bu, geri yükleme sürecinin başarısını teyit etmek için önemli bir adımdır.
8. DNS ve Ağ Ayarlarını Güncelleme (Gerekiyorsa): Geri yüklenen sanal makine, orijinalinden farklı bir ağ veya IP yapılandırmasına sahipse, DNS ve ağ ayarlarını güncelleyerek ortamınız içinde düzgün çalışmasını sağlayın.
9. Geri Yükleme Sonrası Görevler: Geri yüklenen ve doğrulanan VM’in ardından, yazılım lisanslarını güncelleme, şifreleri sıfırlama ve yapılandırmaları yeniden ayarlama gibi ek geri yükleme sonrası görevler gerçekleştirmeniz gerekebilir.
10. Geri Yükleme Sürecini Belgelendirme: Geri yükleme sürecini, tarih, saat, kullanılan yedekleme ve geri yükleme sırasında karşılaşılan herhangi bir sorunu içeren şekilde belgelemek önemlidir. Bu belgeleme, gelecekte başvuru veya felaket kurtarma planlaması için değerli olacaktır.
Veriyi restore ederken prod ortamlarda oldukça dikkatli olunmalıdır. Öncelikli olarak sanal sunucuya verilen datastore ve network bilgileri kontrol edilmelidir ayrıca pre-check adımlarının doğru bir şekilde kontrolü sağlanmalıdır. Sonrasında sanal makine geri yüklenmeye hazır olacaktır.
Bugünkü yazımızda sanal sunucular üzerinde backup alınırken ve restore yapılırken en iyi yöntemlerin neler olduğunu ve bu sunuculardaki veriler yedeklenirken nelere dikkat etmemiz gerektiğini açıklamaya çalıştım. Bir sonraki yazımızda teorik olarak anlattığımız bu prosedürü paratiğe çevirerek örnekler ile açıklamaya çalışacağım. Vakit ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim.
