Veri Kaybı Ve Disaster Recovery Plan

Herkese Merhaba,

Bugünkü yazımda Veri Kaybı ve Disaster Recovery üzerinde duracağız. Veri kaybına neden olan unsurlar nelerdir? Disaster durumlarına karşı neler yapabiliriz? Veri kaybını nasıl en aza indirebiliriz? Disaster Recovery ( Felaket Kurtarma ) için nasıl bir plan oluşturulabilir? Sorularına cevap bulmaya çalışacağız. Hazırsanız başlayalım!

Veri Kaybına Neden Olan Unsurlar Nelerdir?

Veri kaybı, veri veya bilginin yanlışlıkla veya kasıtlı olarak kullanılamaz hale gelmesi veya erişilemez hale gelmesi durumunu ifade eder. Veri kaybı birçok farklı nedenle meydana gelebilir. İşte veri kaybına neden olan unsurların bazıları:

1. Donanım Arızaları: Bilgisayar donanımı, depolama cihazları veya ağ bileşenleri gibi fiziksel cihazlar arızalanabilir. Sabit disk, SSD veya RAM gibi depolama cihazlarındaki hatalar, veri kaybına neden olabilir.

2. Yazılım Arızaları: Yazılım hataları, hatalı güncellemeler, uyumsuz yazılım sürücüleri veya dosya sistemi hataları gibi nedenlerle veri kaybolabilir. Yazılım arızaları, veri kaybına neden olan birçok potansiyel noktaya sahip olabilir.

3. Kötüye Kullanım veya Kötü Niyetli Faaliyetler: Kötü niyetli saldırganlar, kötü amaçlı yazılımlar, bilgisayar korsanları veya iç tehditler gibi kötüye kullanım veya kötü niyetli faaliyetler, veri kaybına neden olabilir. Bilgisayar sistemlerine izinsiz erişim veya veri hırsızlığı gibi saldırılar, veri kaybına yol açabilir.

4. Yanlışlıkla Silme veya Hatalı İşlemler: Kullanıcı hataları, yanlışlıkla dosya veya klasör silme, hatalı formatlama veya hatalı veri aktarımı gibi işlemler, veri kaybına neden olabilir.

5. Doğal Afetler veya Fiziksel Zararlar: Doğal afetler, yangın, sel, deprem, hırsızlık gibi fiziksel zararlar, bilgisayar sistemlerine ve verilere zarar verebilir ve veri kaybına yol açabilir.

6. Elektrik Kesintileri veya Güç Dalgalanmaları: Elektrik kesintileri veya güç dalgalanmaları, verilerin doğru bir şekilde yazılmasını veya okunmasını engelleyebilir ve veri kaybına neden olabilir.

7. Depolama Medyasının Eskimesi veya Bozulması: Depolama cihazları, zamanla eskimeye veya bozulmaya başlayabilir. Sabit diskler, flaş sürücüler veya optik medyalar gibi depolama medyalarının hatalı sektörleri veya bit hataları, veri kaybına yol açabilir.

8. Eksik veya Hatalı Yedekleme: Yedekleme süreçlerinde eksiklikler veya hatalar, veri kaybına neden olabilir. Yanlış yedekleme yöntemleri, yanlış yedekleme zamanlamaları veya yetersiz yedekleme kaynakları, veri kaybını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.

Veri Kaybını En Aza İndirmek İçin Neler Yapılabilir?

Veri kaybını en aza indirmek için; Düzenli ve Etkin Yedekleme ile Verilerinizi düzenli olarak yedeklemek, veri kaybı durumunda verilerinizi kurtarma şansını artırabilir. Yedeklemelerinizi güvenli bir yerde saklayarak, donanım arızaları, kötü niyetli saldırılar veya kullanıcı hataları gibi veri kaybına neden olabilecek olaylara karşı önlem alabilirsiniz.

Güç Koruma Sistemleri, Elektrik kesintileri veya güç dalgalanmaları, veri kaybına neden olabilir. UPS (Uninterruptible Power Supply) gibi güç koruma sistemleri kullanarak, bilgisayar donanımınızı elektrik dalgalanmalarına karşı koruyabilir ve veri kaybını en aza indirebilirsiniz.

Güncel ve Güvenli Yazılımlar, güncel ve güvenli yazılımlar kullanarak, yazılım hatalarını, uyumsuzlukları ve güvenlik açıklarını en aza indirebilirsiniz. Güvenlik duvarları, antivirüs yazılımları ve güvenlik yamalarını düzenli olarak güncellemek, veri kaybı riskini azaltabilir.

Kullanıcı Eğitimi, kullanıcıların bilinçli ve eğitimli olmaları, veri kaybını önlemek için önemlidir. Kullanıcılara, doğru veri saklama yöntemleri, dosya veya klasör silme işlemleri, güçlü parola kullanımı ve güvenlik bilincini artıracak eğitimler vermek, veri kaybını en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Fiziksel Güvenlik, bilgisayar donanımınızı fiziksel olarak güvende tutmak da veri kaybını önlemeye yardımcı olabilir. Yetkisiz erişimi engellemek için güvenli bir ortamda bilgisayar ekipmanlarınızı saklamak, hırsızlık veya fiziksel zararlara karşı koruma sağlar.

Redundant Depolama, verilerinizi birden fazla depolama cihazına veya konumuna yedekleyerek, veri kaybını en aza indirebilirsiniz. RAID (Redundant Array of Independent Disks) veya bulut depolama gibi redundant depolama yöntemleri kullanmak, veri güvenliğini artırabilir.

Veri Kurtarma Planı, veri kaybı durumunda ne yapılacağını belirleyen bir veri kurtarma planı oluşturmak önemlidir. Veri kurtarma planında, yedekleme yöntemleri, iletişim planları, kurtarma süreçleri ve sorumluluklar gibi detayları belirleyerek, veri kaybı durumunda hızlı ve etkili bir müdahale planı oluşturarak verilerin anında geri dönülebilir olması gerekmektedir.

Disaster Recovery ( Felaket Kurtarma ) Ve Disaster Recovery Plan

Disaster recovery, Türkçe’de felaket kurtarma olarak ifade edilir. Felaket kurtarma, doğal afetler, donanım arızaları, siber saldırılar veya insan hataları gibi felaket durumlarında verilerin korunması ve geri kazanılması için planların ve stratejilerin oluşturulması ve uygulanması sürecidir. Felaket kurtarma, kritik verilerin kullanılabilirliğini, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamak ve felaket öncesinde ve sonrasında kesinti süresini ve veri kaybını en aza indirmek için bir dizi kılavuz ve uygulamanın oluşturulmasını içerir. Felaket kurtarma planı geliştirme sürecinde aşağıdaki temel adımlar dikkate alınabilir:

· Kritik verilerin belirlenmesi: Kuruluşun faaliyetleri ve süreçleri için önemli olan verilerin belirlenmesi ve önemine göre önceliklendirilmesi. Bu, müşteri bilgileri, finansal kayıtlar, fikri mülkiyet ve diğer kritik iş verilerini içerir.

· Risk değerlendirmesi: Veri kaybı veya kesintiye yol açabilecek potansiyel risklerin ve tehditlerin belirlenmesi. Bu doğal afetler, elektrik kesintileri, donanım arızaları, siber saldırılar veya insan hataları gibi unsurları içerir. Her riskin olasılığının ve etkisinin değerlendirilmesi ve ciddiyetine göre önceliklendirilmesi.

· Felaket kurtarma planı oluşturma: Felaket durumunda veri kurtarma için stratejileri, prosedürleri ve sorumlulukları içeren kapsamlı bir plan oluşturma. Bu yedekleme ve geri yükleme prosedürlerini, iletişim protokollerini, ekip üyelerinin rollerini ve sorumluluklarını, ana paydaşların ve tedarikçilerin iletişim bilgilerini içermelidir.

· Yedekleme ve geri yükleme çözümlerini uygulama: Kritik verileri korumak için uygun yedekleme ve geri yükleme çözümlerini uygulama. Bu, verilerin düzenli olarak offsite konumlara yedeklenmesini, yedekli depolama sistemlerini ve verilerin yedeklenmesini ve dayanıklılık için uzak sitelere kopyalanmasını içerebilir.

· Planı test etme ve güncelleme: Felaket kurtarma planını düzenli olarak test etmek ve etkinliğini sağlamak için güncellemeler yapmalı ve bu, simüle edilmiş felaket senaryolarının uygulanması, yedekleme ve geri yükleme ortamlarının test edilmesi gerekmektedir.

Veri yedekleme stratejileri arasında 3–2–1 yedekleme stratejisi disaster ortamlarında en çok tercih edilendir. Son olarak birde bu konuya birlikte göz atalım.

3–2–1 Yedekleme Stratejisi

3–2–1 yedekleme kuralı, veri yedekleme stratejilerinde sıkça kullanılan bir yöntemdir ve aşağıdaki prensiplere dayanmaktadır:

3 kopya: Kritik verilerin üç farklı kopyası bulunmalıdır. Bunlar, orijinal veri ve iki ayrı yedek kopyadır. Bu, verilerin en az üç farklı konumda bulunmasını sağlayarak tek bir yerdeki veri kaybı riskini azaltır.

2 farklı ortam: Yedek kopyalar, farklı ortamlarda (medya türleri) bulunmalıdır. Örneğin, bir yedek kopya harici bir sabit sürücüde bulunabilirken, diğer yedek kopya bulut tabanlı bir depolama hizmetinde bulunabilir. Bu, farklı türdeki veri kaybı risklerini minimize ederek veri kurtarma olasılığını artırır.

1 farklı yer: Yedek kopyaların biri, orijinal veriden ve diğer yedek kopyadan farklı bir fiziksel konumda bulunmalıdır. Örneğin, orijinal veri ve bir yedek kopya firmanın ana ofisinde bulunurken, diğer bir yedek kopya uzak bir veri merkezinde bulunabilir. Bu, yerel bir felaket durumunda (örneğin yangın, su baskını gibi) tüm kopyaların kaybolma riskini azaltarak veri güvenliğini artırır.

3–2–1 yedekleme kuralı, veri kaybını önlemek ve veri kurtarma süreçlerini güçlendirmek için yaygın olarak kullanılan bir en iyi uygulamadır. Bu kurala göre yedekleme yapıldığında, veri kaybı riski minimize edilerek veri güvenliği ve bütünlüğü daha etkili bir şekilde korunabilir.

Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim.