YEDEKLEME TİPLERİ VE RPO-RTO KAVRAMLARI
Merhaba , Bu yazımda sizlere yedekleme tiplerini ve yedeklemede sıkça kullanılan rpo-rto kavramlarını anlatacağım.
Veri yedekleme yani backup, tutulan verilerin olası bir felaket senaryosuna karşı kaybının önlenmesi için başvurulan bir yöntemdir. Backup ile verilerin aslının her koşulda ve her zaman ulaşılabilir olması hedeflenmektedir.
Peki bu yedekleme işlemleri nasıl yapılır dersek, bu konuyu iki şekilde ele alabiliriz.
Birincisi yazılım katmanlı yedeklemeyi tercih edebiliriz; Netbackup, Networker, Veeam, Acronis gibi hizmetlerin kullanıcılarına sağlamış olduğu arayüzler ve işlem adımlarıyla verilerin yedeklerinin alınması mümkündür. Bu yöntem ile veriler talep edilen saatte, günde ve belirtilen periyotlarda yedeklenebilir. Bu sayede tanımını yaptığımız şekilde bu işlem tekrarlanır. Belirttiğim yazılım ürünlerinin prosedürlerine uygun olarak alarm mekanizması da devreye alınabilir ve bu sayede anlık bilgilendirmeler bizlere ulaşmış olur.
İkinci olarak da donanım katmanlı yedekleme seçilebilir. Donanım katmanlı yedekleme için disk ve tape(kaset) kullanılabilir. Bu yöntemde tercih edilen disk olursa işlem daha hızlı olacaktır. Yedeklemede tape seçiliyorsa aklımıza arşiv gelebilir; mesela veri yirmi yıl saklanacaksa tape tercih edilebilir, maliyet açısından daha karlıdır.
Verilerin yedekleri talep doğrultusunda belli bir periyotta, belirtilen şekilde alınırken kullanılan backup tipleri vardır. Bu tiplere bakıldığında backup dosyasının içerisindeki verilerin kapsamı hakkında dolaylı olarak yorumlar yapılabilir. Tip seçimi yapılırken restore edilme aşamaları düşünülerek, elimizde var olan kaynaklara uygun eşleştirme yapmamız bizim avantajımıza olacaktır. Bu tipler hedefe ulaşmada en uygun şekilde seçilmiş ise hepsi avantajlıdır.
Backup Tipleri:
● Full Backup: Seçilen tüm verinin yedeği alınır. Mesela \abc dizininiz var diyelim ve siz full backup aldığınızda bu dizinin altındaki tüm dosyaların yedeğini almış olacaksınız. Bütün verileri alıp yedeklediği için en güvenilir backup tipidir fakat zaman açısından da en vakit alan yöntemdir. Risk durumları ve verilerin kritikliği göz önünde bulundurularak ilk akla getirilen full backup olur diyebiliriz.
● Differantial Backup: Adından da anlaşılacağı üzere fark yedeklemedir yani full backup yönteminde olduğu gibi tüm veriyi yedeklemez. Bu yöntemde full backup’ta olmayanların yedeği alınır. Yani bu backup türü sadece full backup’dan sonra değişen veriyi yedeklemede görevlidir. Örneğin Pazar günü full backup alınmış olsun, pazartesi günü bu full backup’da olmayanların yedeği alınır. Salı günü ise yine Pazar günü alınan; yani son alınan full backup’ta olmayanların yedeği alınır. Burada dikkat edilmesi gereken referans noktası son alınan full backup’dır. Yedeğe geri dönülürken son alınan full backup ve son alınan differantial backup dosyasına ihtiyaç duyulmaktadır.
● Incremental Backup: Incremental backup türü de aynı differantial backup’ta olduğu gibi verilerin yedeğini alır, fakat burada dikkat edilmesi gereken konu differantial backup’ta kendinden önceki son full backup’ta olmayan verilere bakılırken; incremental backup’da ise son backup’ta (full olup olmaması önemli değil) olmayan verilere bakılır. Incremental backup’ın alınabilmesi için ortamda önceden alınmış en az bir full backup bulunması gerekmektedir. Yedeğe dönülmek istenildiğinde, bu yedekleme türü kendinden önceki son incremental backup’da olmayan verileri yedeklediğinden ötürü son alınan full backup’a kadar olan tüm incremental backup dosyalarına ihtiyaç duyulmaktadır.
● Synthetic Backup: Bu yedekleme türü differantial backup türündeki bazı dezavantaj durumları iyileştirmek için türemiştir. İlk önce full backup alınır ve ardından incremental backup alınır. Bu backup’lar alındıktan sonra birleştirilir ve buna da synthetic backup denilmektedir.
Yedekleme dediğimizde aklımıza gelmesi gereken iki kavram vardır; RPO ve RTO.
RPO: Recovery point object, backup’un ne kadar sıklıkla alındığı ile belirlenebilir. Bir felaket senaryosu olduğunda dönülen son backup tarihi ile arasındaki fark bize sıklık değerini vermektedir.
RTO: Recovery time object, olası bir felaket senaryosunda dönülmek istenen backup dosyasına dönülme süredir. Bu süreyi seçtiğimiz yedekleme türü, yedekleme teknolojileri, kaynak performansı, veri boyutu gibi etkenler belirleyebilirsiniz.
Yeni yazılarımda görüşmek üzere :)
