Çağın Hastalığı: Obezite

Tedavi Edilebilir Mi?

Obezite kişinin vücut ağırlığı ve boyuna göre hesaplanan beden kitle indeksine göre belirlenir.

Obezite, yüksek enerji alımına bağlı vücutta normalden fazla yağ birikimi sonucunda meydana gelen bir hastalıktır. Obezite tanımı kişinin vücut kitle indeksi hesaplanarak yapılmaktadır.

Vücut kitle indeksi, kişinin kilosunun boyunun karesine bölünerek elde edilen değerdir. Vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olan kişiler fazla kilolu, 30 ve üzerinde olan kişiler ise obez kabul edilir.

Ülkemizde obezite hızı gün geçtikçe artmakta ve Türkiye, Avrupa’da yetişkin obezitesinde birinci sırada yer almaktadır. Ayrıca çocuk obezitesinde de ülkemizde artış görülmektedir. Kadınlarda obezite erkeklerden daha sık görülmektedir.

Obezite İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Enerji alımında artış ve enerji harcanmasında azalma obezite gelişimi için risklidir. Genetik özellikler, yeme davranışları, çevresel faktörler, sosyokültürel etmenler obezite gelişimine zemin hazırlamaktadır.

Günümüzde ulaşım, eğlence, üretim ve tarım gibi sektörlerde teknolojinin gelişmesi insanların yaşam biçimini kolaylaştırmakta, buna bağlı olarak fiziksel aktivite azalmaktadır. Ayaküstü (fast-food) tarzında beslenme alışkanlığının yaygınlaşmasıyla birlikte hızlı yenen, rafine karbonhidratlardan zengin, bitkisel liflerden fakir ve aşırı yağlı besinler günümüzde obeziteye yol açan en önemli nedenlerden birisidir.

Fast food tarzı bezlenme ve hareketsiz yaşam biçimi obezite için risk teşkil etmektedir.

Ayrıca günümüzde oldukça yaygınlaşan akıllı cep telefonları, televizyon, bilgisayar, tablet gibi aletlerin kullanımı fiziksel aktivitenin azalmasına ve bunun sonucunda obezitenin artmasına önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. Sigara ve alkol tüketimi de obezite gelişiminde etkilidir.

Obezite ve İlişkili Olduğu Hastalıklar

Obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı, tansiyon, kolesterol hastalıkları, inme, karaciğer yağlanması, mide rahatsızlıkları, eklemlerde kireçlenme, depresyon gibi pek çok hastalığın gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu da toplumların sağlık bütçeleri üzerinde önemli bir yük oluşturmaktadır.

Obezitenin hem kadın hem de erkekte kısırlık yapma riski bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli kanserlerin gelişim riskini de arttırmaktadır. Obezite derecesi arttıkça kanser gelişim riski de artmaktadır.

Obezite Tedavisinde Diyet

Obezite tedavisinde diyet en önemli tedavi basamağını oluşturmaktadır. Vücut ağırlığının kaybedilmesi obezite ilişkili hastalıkların gelişimini azaltır, sağlığın korunmasına katkıda bulunur. Bu sayede kişinin beklenen yaşam süresi olumlu yönde etkilenmiş olur. Bununla birlikte, sağlık harcamaları azalarak ekonomiye katkı sağlanmış olur.

Diyet tedavisinde amaç bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite durumuna, yaşam biçimine ve fizyolojik durumuna uygun olarak yeterli ve dengeli bir beslenme düzeni sağlamaktır. Kilo kaybını sağlayabilmek amacıyla alınan kalorinin harcanan kaloriden az olmasını sağlayacak diyet planı oluşturulmalıdır.

Obezitede diyet tedavinin en önemli basamağını oluşturur.

Kişinin vücut ağırlığı ideal ağırlığına indirilmeli, mevcut hatalı beslenme alışkanlıkları yerine doğru ve kalıcı beslenme alışkanlıkları edindirilmeli ve bireyin bu doğru alışkanlıkları yaşam boyu sürdürmesi sağlanmalıdır. Vücut ağırlığı ideal düzeye ulaştığında ise yeniden ağırlık kazanımını önlemek ve mevcut ağırlığı sürekli hedef düzeyde tutmak da önemlidir.

Alkol alımı azaltılmalı, günlük en az 2lt su içilmesine özen gösterilmelidir. Günlük tuz alımı 1 çay kaşığını geçmemelidir. Mümkünse diyetisyen eşliğinde kişiye uygun diyet planı düzenlenmeli ve beslenme düzeni, yeterli kilo kaybı sağlanıp sağlanmadığı gibi durumlar takip edilmelidir.

Diğer Tedaviler

Diyetle birlikte egzersiz de obezitede önemli bir yer tutmaktadır. Obezite tedavisinde haftada 150 dakika orta yoğunluklu veya 75 dakika yüksek yoğunluklu fiziksel aktivite önerilmektedir. Haftada ortalama 5 defa ve her seferde en az 30 dakika orta yoğunluklu fiziksel aktivite uygulanabilir. Bir egzersiz seansında ortalama 200 kcal harcanması hedeflenmelidir.

Diyetle birlikte egzersiz planı obezite için oldukça önemlidir.

Diyet ve egzersizin kilo vermede yetersiz kaldığı durumlarda Endokrinoloji uzmanları tarafından gerekli görüldüğünde ilaç tedavisi verilebilmektedir. İlaç tedavisi uygulanabilmesi için vücut kitle indeksi 30 ve üzerinde olup diyet ve egzersize rağmen yeterli kilo kaybı sağlanamamış olmalıdır.

İlaç tedavisine rağmen yeterli ve kalıcı kilo kaybı sağlanamayan ve vücut kitle indeksi 40 ve üzerinde olan kişilerde ise obezite ameliyatı uygulanabilmektedir. Ancak ameliyat kararı verilmeden önce hastaların en az 6 ay boyunca bir Endokrinoloji uzmanı tarafından takip edilmiş olması gerekmektedir.

Daha fazla içerik için sayfamı ziyaret edebilirsiniz: www.instagram.com/dr.beyzarbakopan