Çin İşkenceleri: Antik Çin’e Ait Bir Ceza Sistemi
Çin işkenceleri sırf insanlara eziyet etmek, acı çektirmek ya da sorgularda bilgi almak için kullanılan işkenceler olarak biliniyor. İnternet üzerinde bir arama yaptığınızda çok farklı şekil ve yöntemlerde uygulanan işkence yöntemleri görmek mümkün. Bunlar çoğunlukla Çin işkenceleri olarak anılıyor. Ancak bunların tamamı Çin’de ortaya çıkmış yöntemler değil ve hatta bazıları belki Çin’de hiç uygulanmamış bile. Bu yazımızda sizlerle Çin işkenceleri nelerdir sorusunu yanıtlayarak doğru bilinen yanlışları değiştiriyoruz.
Çin İşkencesi Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Çin işkenceleri dediğimiz işkence yöntemleri aslında antik Çin’de kullanılan bir ceza sistemi. Yani bu işkenceler aslında Çin tarihi içerisinde hüküm sürmüş bazı devletlerin belirli suçlar karşısında cezai yaptırım olarak öngörmüş olduğu ve kanunlarında yer vermiş olduğu cezalar. Bu cezalar farklı hanedanlıklar döneminde farklı şekillerde uygulanıyor. Çin işkence yöntemlerini genel olarak iki kategori altında toplmak mümkün. Bunlar; Klasiklerden öğrendiğimiz ve resmi kanunlar içerisinde yer alan cezalar ve hükümdarların kendi inisiyatifleri doğrultusunda belirlediği ve uygulattırdığı cezalar.
Çin İşkenceleri: Resmi Cezalar
Resmi ceza sistemlerini klasiklerden olan Shujing (书经/尚書/尚书) adlı kitaptan öğreniyoruz. Kitapta belirtildiğine göre ‘Beş ceza sistemi’ olarak bilinen bu işkenceler (五刑) Shang hanedanlığından Batı Han hanedanlığı dönemine kadar uygulanıyor. Beş ceza sistemi olarak ilininen Çin işkenceleri;
- Mò xíng (墨刑); Damgalama
- Dàpì (大辟); Ölüm Cezası
- Yuè xíng (刖刑); Ayak kesme
- Gōngxíng (宫刑); Hadım etme
- Yì xíng (劓刑); Burun kesme
Klasikelerde bu cezaların kaç kişiye uygulanacağı yönünde bilgiler de var. Buna göre ceza uygulanan kişi sayısı belirtilen sayıya ulaştıktan sonra cezalar daha da ağırlaştırılarak uygulanıyor. Yine kayıtlara göre bu dönemde 1000 kişiye burun kesme, 500 kişiye ayak kesme, 300 kişiye hadım ve 200 kişiye ölüm cezaları uygulanıyor.
Ölüm cezaları dönemlere ve suçlara göre farklılık gösteriyor. Ölüm cezası kategorisinde yer alan Çin işkenceleri örnekleri;
- Atlara bağlayarak parçalara ayırmak,
- Et parçalarını şehir meydanında sergilemek
- Kaynar suda haşlamak
- Boğmak
- Kafa kesmek
- Dilimlemek
Batı Han hanedanlığından sonra ise eski Çin işkenceleri yöntemleri değişiyor. Bazı cezalar kaldırılırken bazı cezalar ise değişikliğe uğruyor. Bu bilgileri ise Sima Qian (司马迁) tarafından yazılan Shiji (史记) adlı eserden öğreniyoruz. İlginçtir ki Çin tarihinin en ünlü tarih yazarı Sima Qian da Çin işkenceleri arasında yer alan hadımlaştırma cezasına çarptırılmış bir kişi. Shiji’de yer alan Çin işkencesi örnekleri ise;
- Chī (笞); Bambu Kamış ile Sopa Cezası
- Zhàng (杖); Sırt, Kalça ve Bacaklara Büyük Sopa ile Vurma Cezası
- Tú (徒); Sopa ve Kölelik Cezası
- Liú (流); Sopa ve Sürgün Cezası
- Sĭ (死); Ölüm Cezası
Sui ve Tang Hanedanlıkları döneminde iki farklı ölüm cezası uygulanıyor. Bunlardan birincisi ‘asma cezası’ (绞缢 / jiǎoyì) diğeri ise ‘kafa kesme cezası’ (斩首 / zhǎnshǒu). Song Hanedanlığından sonra ölüm cezası türleri vücuttan parçalar koparma/kesme (凌迟 / língchí) ve kelle kesme cezası (枭首 / xiāoshǒu) ile değiştiriliyor. Bu dönem ölüm cezasından kurtulmak için bir yöntem de bulunuyor. 42 guan bakır para ödeyen kişiler ölüm cezasından kurtulabiliyor.
Çin İşkenceleri Nelerdir? İşte Çin İşkencesi Örnekleri
Antik Çin’de uygulanan bu ceza yöntemleri birçok insanın ilgisini çekiyor. Bizler bu bölümde sizlerle gerçekten Çin tarihi boyunca farklı dönemlerde uygulanmış olan gerek resmi gerekse gayri resmi Çin işkenceleri örnekleri hakkında bilgiler veriyoruz. İşte Çin’de uygulanmış olan Çin işkenceleri…
- 凌迟Língchí (Kesik Cezası)
Lingchi suçlulara kesik atarak yavaş yavaş ve acı çekerek ölmelerini sağlayan bir yöntem. İlk kez Liao hanedanlığı döneminde uygulandığı tahmin ediliyor. Farklı hanedanlıklar döneminde 24,120 veya 3000 kesik gibi farklı şekillerde uygulanıyor.
2. 头发水Tóufǎ shuǐ (Çin İşkenceleri Su Damlatma)
Belki de en çok bilinen Çin işkencesi su damlatma yöntemiyle uygulanan toufa shui yöntemi. Bu ceza da mahkum sıkı bir şekilde bağlanarak alnına belirli bir düzen dahilinde su ve asit damlatılıyor. Su düzenli aralıklarla damlatıldığında damladığı yeri aşındırsa da bu yöntem de asıl zarar verici madde olarak asit kullanılıyor. Aslında burada mahkum sıradaki damlanın su mu yoksa asit mi olduğunu bilemiyor. Böylece mahkuma aynı zamanda psikolojik işkence de yapılmış oluyor.
3. 车裂Chēliè (Atlarla Parçalamak)
Çin işkenceleri arasında en ilginçlerinden bir tanesi Chelie. Bu ceza da suçlunun kafası, elleri ve ayakları 5 farklı ata bağlanarak atlar aynı anda farklı yönlere koşturuluyor. Böylece suçlunun vücudu parçalanarak ölüm cezası gerçekleştirilmiş oluyor.
4. 斩首Zhǎnshǒu ve 腰斩Yāozhǎn (Kafa ve Beden Kesme)
Zhanshou; Qin hanedanlığı döneminde uygulanan Çin işkenceleri örnekleri arasında geçiyor. Bu cezaya göre suçlu dut ağacından yapılan bir düzeneğe yatırılıyor ve gövdesi bir cellat tarafından ikiye ayrılıyor.
Yaozhan ise; aslında biraz daha aşina olduğumuz bir ceza yöntemi. Bu yöntemde suçlunun başı yine dut ağacından yapılan bir düzeneğe konularak cellat tarafından boynu kesiliyor.Bu cezalar dönem dönem farklılık göstermekle birlikte çoğunlukla şehir meydanlarında ve kalabalık yerlerde uygulanıyor ve böylece halkın gözü korkutularak iktidarın otoristesi güçlendiriliyor.
5. 剥皮Bāopí (Deri Yüzme)
Mançulara ait bir Çin işkencesi yöntemi. Bu ceza bıçak ile derinin vücuttan ayrılması şeklinde uygulanıyor. Bu yöntem kilolulara uygulanırken vücutta bulunan yağ tabakası yüzünden derinin vücuttan ayrılması zorlaşıyor.
6. 炮烙Páolào (Kızgın Demirde Yürütme)
Bu Çin işkencesi ilginç bir hikayeye sahip. Shang hanedanlığı krallarından Zhou’nun (纣) gözde cariyesi Daji (妲己) çok huysuz bir kadın ve hiç gülmüyor. Bir gün sıcak bakır bir tasa tırmanmaya çalışan karıncaların bocaladığını gören kral bunu insanlar üzerinde denemenin ilginç olacağını düşünüyor. Daha sonra ise mahkumları kızgın ızgaralar üzerinde çıplak ayakla yürümeye zorluyor. Mahkumlar önce yürümeye çalışsa da ayakları yanınca mecburen oldukları yere düşüyor ve yanarak can veriyor. Bunu gören Daji kahkahalar atıyor. Kral ise Daji’yi güldürmekten hoşnut olarak bu cezayı sonraki zamanlarda da uygulamaya devam ediyor.
7. 宫刑Gōngxíng (Hadım Etme)
Gongxing; Çin işkenceleri arasında hadımlaştırma cezasına verilen isim. Bu ceza Çin işkenceleri arasında en çok kullanılanlardan bir tanesi. Farklı hanedanlıklar döneminde farklı şekillerde uygulanıyor. Ancak çoğunlukla erkeklerin genital organları ve yumurtalıkları kesilerek kadınların ise genital bölgeleri dikilerek uygulanıyor.
8. 刖刑Yuè xíng (Ayak Kesme)
Antik Çin’de uygulanan bir ceza yöntemi. Bir ya da iki bacağın kesilmesi şeklinde uygulanıyor. Çin’in ünlü savaş stratejisi uzmanlarından Sun Bin (孙膑) de bu cezaya çarptırılanlardan birisi. Savaşan Beylikler döneminde bacağı kesilen Sun Bin’e bu cezayı o dönem yargıç olan kardeşi veriyor.
9. 插针Chā zhēn (Tırnak Sökme)
Çin işkenceleri arasında en ilginçlerinden bir tanesi de Cha zhen. Bu cezaya göre mahkumun tırnakları iğne yardımıyla yerinden kaldırılarak sökülüyor. Çoğunlukla kadınlara uygulanan bir ceza ve eski dönemlerde oldukça fazla kullanıldığı biliniyor.
10. 活埋Huómái (Diri Diri Gömmek)
Huomai; Çin işkenceleri içerisinde diri diri toprağa gömme cezasına verilen isim. Bu ceza çoğunlukla savaş esirlerine uygulanıyor. Zamandan tasarruf etmek isteyen yöneticiler esirlere bu cezayı uyguluyor. Hatta gömülecekleri çukurları esirlerin kendilerine kazdırılıyor.
11. 鸩毒Zhèn dú (Zehirlemek)
Bu ceza yöntemi diğerlerinin yanında işkence bile sayılmaz. Bu yöntemde ölüm cezasına çarptırılan mahkumlar zehirlenerek öldürülüyor.
Diğer Çin İşkenceleri Örnekleri
Antik Çin devletlerinin ceza sistemlerinde yukarıda sayılan Çin işkenceleri dışında daha birçok ceza bulunuyor. Bunları kısaca başlıklar halinde belirtecek olursak;
- 棍刑Gùn xíng (Boğazından yada anüsten sopa sokmak)
- 剖腹 Pōufù (Sezeryan ile iç organların çıkarılması)
- 抽肠 Chōu cháng (Çıplak bir şekilde doğaya bırakarak hayvanlara yem etmek)
- 射杀 Shè shā (Okla vurmak)
- 沉河 Chén hé (Nehire ya da su birikintisine mahkumun kafasını sokup çıkarmak)
- 绞缢 Jiǎo yì (Asmak)
- 黥面 Qíng miàn (Damgalamak; ilk dönemlerde mürekkeple boyama şeklinde yapılsa da daha sonraları kızgın demirlerle yapılıyor)
- 截舌 Jié shé (Dil kesmek)
- 虿盆 Chài pén (Akreplerle dolu bir çukurun içine atmak)
- 烹煮 Pēng zhǔ (Kızgın suda haşlamak ya da kızgın yağda kavurmak)
- 大卸八块 Dà xiè bā kuài (Mahkumun vücudunu sekiz parçaya ayırmak; bu yöntemde ayrıca mahkumun gözleri de oyuluyor)
“Çin ve Çince’ye dair her şey!” Sloganıyla yola çıktık. Bize destek olmak için cinbilgisi.com’u ziyaret edebilir, sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz. Medium’da alkışlayarak bizlere destek olabilirsiniz.
