Çince Harfler, Tonlar, Çince Seni Seviyorum ve Merhaba

Published in

Türkçe Yayın

5 min readApr 1, 2020

Çince; yazı tarihi 4000 yıl öncesine dayanan ve Çin halkı tarafından konuşulan bir dil. Ancak Çin coğrafyası inanılmaz geniş olduğu için herkesin konuştuğu dil büsbütün aynı değil. Yakın bölgelerde yaşayan insanların konuştukları dil birbirine benzemekle birlikte, aradaki mesafeler arttıkça konuşulan dil birbirinden çok farklı olabiliyor. Farklılıklara rağmen konuşulan dillerin tamamını bir bütün kabul edersek, Çin dili dünyanın en çok konuşulan dili ve 1 milyardan fazla kişi tarafından konuşuluyor. Konuşulan dillerde farklılıklar olmakla birlikte tabi ki devletin kabul ettiği resmi bir dil var. İşte Çin dili hakkında en çok merak edilenler.

Mandarin Dili Nedir?

Mandarin Dili; devletin resmi dili ve aynı zamanda ülkenin %75'i tarafından konuşulan dile verilen isim. Mandarin Çincesi ya da Putong Hua (普通话) olarak da biliniyor. Putong (普通) genel anlamına geliyor. Hua (话) ise söz demek. Özetle; Çince denince aklımıza gelen, biz yabancıların öğrendiği ve başkent Pekin’de konuşulan dil Mandarin Dili olarak isimlendiriliyor.

Herkesin Merak Ettiği Çince Harfler Nelerdir?

Çince’de bizim latin alfabesinde kullandığımız harflerin birebir karşılığı olan Çince harfler yok. Peki, Çinlilerin yazarken kullandığı o şekiller neler, mantığı ne?

İnsanoğlunun yazı tarihi incelendiğinde karşımıza harflerden önce çizilen resimler çıkıyor. Eski çağlarda henüz tam anlamıyla yazı dili gelişmediğinden, insanlar duvarlara, taşlara, kemiklere resimler çizerek anlaşıyor. Çin dili de bir resim dili olduğu için, Çin alfabesi resimlere dayanıyor.

Aslında Çin alfabesinde kullanılan şekillere Çince harfler demek yerine Çince karakterler ya da Hanzi (汉字) demek daha uygun. Çünkü; Çince harfler değil, karakter adını verdiğimiz şekiller kullanılarak yazılıyor. Bu şekiller, ilk çağlardan itibaren anlaşmak için çizilen resimlerin, zamanla sadeleştirilmesi ve belirli bir sisteme oturtulması sonucu ortaya çıkmış.

Çince’de her kelime bir ya da daha fazla karakterle temsil ediliyor. Günümüzde kullanılan karakterler ise sadeleştirme sonucu ortaya çıkan Basitleştirilmiş Çince (Simplified Chinese) karakterleri.

Çin dilinde toplamda 50,000 karakter var. Bunlardan 20,000'i halen kullanılıyor. Ortalama bir Çinli ise 8,000 civarı karakter tanıyor.

Çince Harfler İle İsim Yazma

Çin alfabesi bildiğimiz alfabelerden farklı ve Çince’de latin alfabesindeki harflerin doğrudan karşılığı olan harfler ya da karakterler yok. Bu nedenle; maalesef ki Çince harfler ile isim yazmak pek mümkün değil. Bunun yerine isminizle ses benzerliği ola karakterleri seçerek isminizi yazabilirsiniz. Çince isim yazma konusunda yardım istiyorsanız yorum kısmından bize ulaşabilirsiniz.

Çince Merhaba ve Seni Seviyorum Nasıl Denir?

İnternette en çok merak edilen konular arasında “Çince merhaba nasıl denir?” sorusu yer alıyor. Çince merhaba; 你好!/ nĭ hăo (ni hao) şeklinde söyleniyor. 你 “sen” 好ise “iyi” anlamına geliyor. Ancak bu selamlama şekli daha çok birbirini tanımayan kişiler arasında kullanılıyor. Çok samimi olan ve sürekli görüşen kimseler birbirini İngilizceye benzer bir şekilde 嗨 hāi ya da 嘿 hēi şeklinde selamlıyor. Siz de Çince merhaba nasıl denir öğrendiğinize göre artık tanıdıklarınızı selamlayabilirsiniz.

En çok merak edilen konulardan bir diğeri ise “Çince Seni Seviyorum nasıl denir?” sorusu. Bu soruya iki farklı cevap verilebilir. Daha çok hoşlanma boyutunda olan sevgiler için “senden hoşlanıyorum” anlamına gelen 我喜欢你/ Wǒ xǐhuān nǐ (Vo şihuan ni) cümlesi kullanılıyor. Daha resmiyet kazanmış ilişkilerde ise “seni seviyorum” anlamına gelen 我爱你/ Wŏ ài nĭ (Vo ay ni) cümlesi kullanılıyor. Artık siz de sevdiklerinize Çince seni seviyorum diyebilirsiniz.

Pinyin Sistemi

Çince Pinyin sistemi (拼音); Çin hükümeti tarafından yabancıların dili öğrenmesini kolaylaştırmak adına 1979 yılından itibaren benimseniyor. Pinyin alfabesi; karakterlerin okunuşunu latin harfleri ile gösteren bir yapıya sahip. Bu sayede yabancılar karakterlerin okunuşunu daha hızlı öğrenebiliyor ve Çince öğrenmek bir nebze de olsa kolaylaşıyor. Ayrıca Pinyinler ses tonlarının öğrenilmesini de kolaylaştırıyor.

Konuşmanın En Zor Yanı: Çince Tonlar

Çin dilinde dilimizden farklı olarak her kelime konuşurken belirli bir tonla söyleniyor. Aynı okunuşa sahip karakterlerin farklı tonlamaları farklı anlamlara gelebiliyor. Bu nedenle yanlış anlaşılmalara sebep olmamak için Çince tonlar çok önemli. Çin coğrafyasının farklı yerlerinde 13 farklı ton ile konuşanlar olsa da, standart Çince tonlar beş tane. Bu tonlar 1. ton, 2.ton, 3.ton ve 4. ton ve doğal ton olarak adlandırılıyor ( doğal ton genellikle tonlar arasında sayılmaz, “ tonsuz” kabul edilir onun için ton sayısı çoğu kaynakta 4 olarak geçer).

Birinci Ton: Karakter okunurken ses düzeyi değişmeyen tondur. Nispeten ince bir ses tonuyla sabit şekilde okunur. Lantin harflerin üzerinde düz bir çizgi ile gösterilir. (安- ān)
İkinci Ton: Karakter okunurken ses düzeyi gittikçe artan tondur. Birinci tona göre daha kalın bir sesle okunur. Latin harflerin üzerinde yukarı doğru yükselen bir çizgi ile gösterilir. (钱- qián)
Üçüncü Ton: Karakter okunurken ses düzeyi önce azalan daha sonra ise artmaya başlayan tondur. Latin harfleri üzerinde v harfine benzer bir işaret ile gösterilir. (有- yǒu)
Dördüncü Ton: Karakter okunurken ses düzeyi gittikçe azalan tondur. Ses iki ve üçüncü tona nispeten incedir. Latin harfleri üzerinde aşağı doğru inen bir çizgi ile gösterilir. (大- dà)
Doğal Ton: Karakter üzerinde herhangi bir tonlama yapılmadan okunur. Ses düzeyi diğer tonlara nispeten düşüktür. Bu ton gösterilirken latin harfleri üzerine herhangi bir işaret koyulmaz. (的- de)

Tonlar ve okunuşları hakkında güzel bir video.

Çince’nin merak edilenlerini cevapladığımız hakkında soru sorabilir ya da yorum yapabilirsiniz. Yazımızı beğendiyseniz Çin hakkında bilgiler verdiğimiz yazımızı da okuyabilirsiniz.