13 Yaşında Hollandaya Taşınmak
5 yıl önce 13 yaşında yurt dışına taşınan biri olarak deneyimlerimi başkalarına genel bir bakış sunmak için paylaşmak istedim çünkü benim zamanımda bu tür bilgiler pek fazla yoktu. Bu yüzden geldiğimde beni neyin beklediğini pek bilmiyordum. Okulum nasıl olacaktı, dili nasıl öğrenecekdim gibi aklımda bir sürü soru vardı ve internetten çok da bir bilgiye ulaşamamıştım. Bu nedenle deneyimlerimi benim gibi soruları olanlarla paylaşmak istedim.
İlk olarak okul konusundan başlamak istiyorum. Hollanda’nın Türkiye’den tamamen farklı bir eğitim sistemi var. Ben Hollandaya ilk geldiğimde hollandacayı hiç bilmediğim için ilk olarak “schakelklas” denen dil sınıflarına gittim. Bu sınıf benim için iki yıl sürdü ama dil öğrenme hızına göre kişiden kişiye bu süre değişebilir. 2 yıl sonrasında aldığınız notlara ve dil seviyenize göre mentörünüz tarafında bir lise seviyesine yerleştiriliyorsunuz. Bu seviyeleri en yükseğinden alçağına göre sıralarsak vwo, havo ve vmbo. Ayrıca vmbo nun kendi içinde tekrar seviyeleri var bunları da yine en yükseğinden alçağına doğru sıralarsak vmbo-tl, vmbo-gl, vmbo-kbl ve vmbo-bbl. Bu seviyeler hepsinin süresi de farklıdır. Vwo 6 yıl, havo 5 yıl, vmbo da 4 yıl sürer. Bir de bunlardan sadece vwo dan mezun olursanız Hollanda da üniversiteye gidebilirsiniz. Eğer havo dan mezun olursanız hbo denen yüksek okul gibi bir okullara devam edersiniz ki aslında bu okul sanırım Türkiye de ki çoğu üniversiteyle aynı seviyededir. Vmbo dan mezun olursanız da mbo denen meslek okullarına devam edersiniz. Şunu da belirtmeliyim ki eğer vmbo veya havo dayken notlarınız yüksek olursa mentörünüzün tavsiyesi ile seviye atlayabilrsiniz örneğin eğer vmbo-tl yapıyorsanız ve notlarınız çok yüksekse mentörünüzün tavsiyesiyle havo ya geçebilirisiniz ya da havo daysanız ve notlaranız yüksekse yine mentör tavsiyesiyle vwo ya geçebilirsiniz. Tabi bunu tersi de olabilir diyelim ki eğer vwo yapıyosunuz ve ortalamanız geçerli notun (bu genelde 5,5 olur (hollanda da notlar 10 üzerinden değerlendirilir)) altındaysa o zaman sizi havo ya düşürebilirler ya da öğretmeniniz zorlandığınızı düşünüyorsa size daha düşük bir seviyeye geçmenizi tavsiye edebilirler.
Benim ne yaptığıma gelecek olursak dil sınıfından sonra mentörümünde tavsiyesiyle havo 2 den başladım. Havo 2 yi başarıyla tamamladım ve havo 3 geçtim ama havo 3’teyken biraz zorlandım çünkü o sene farklı bir şehire taşındık yeni okul, yeni insanlar derken o sene son ortamam 5,5 di ama benim okulumda havo 4’e geçmek için 5,6 ortalamaya sahip olmak gerekiyordu ve mentörümde dilimi biraz daha geliştirmem gerektiğini düşündüğü için havo 3 den sonra vmbo-tl 4 yaptım. Bu sene vmbo-tl 4 den başarıyla mezun oldum ve aynı zamanda dilimi de biraz daha geliştirdim. Ben daha yüksek bir seviye de devam etmek istediğim için önümüzde ki yıl havo’dan devam edeceğim.
Dil öğrenmek konusuna gelirsek dediğim gibi ilk önce dil sınıfına gittim ve bu konuyla ilgili bir kaç tavsiye vermek istiyorum. Okul size bu konuda gerçekden çok yardımcı oluyor tabi ki ama sizin kendinizin de bir şeyler yapması çok önemli. Benim dil sınfındayken yaptığım en büyük hata konuşmaya korkmamdı. Ben biraz çekingen ve hata yapmakdan hoşlanmayan bir inasanım bu yüzden ilk yıl neredeyse hiç konuşmadım ve arkadaşım yoktu. Demem o ki size ilk tavsiyem benim yaptığım hatayı yapmayın konuşmaktan çekinmeyin ve hata yapmaktan da çünkü dil sınıfında ki herkes sizinle aynı durumda orda kimse mükemmel hollandaca konuşmuyor. İkinci olarak da tabi ki kitap okumak. Bu çok klasik gelebilir ama akademik olarak ilerleyceğiniz bir dilde kendinizi geliştirbileceğiniz en iyi yöntem okumak. Hollanda’daki okullarda hollandaca dersinde alacağınız çoğu puan yazmak üzerinden olacak. Sizden sınav sırasında ya da ödev olarak resmi e-mailler, mektuplar veya paragraflar, kompozisyonlar gibi şeyler yazmanızı isteyecekler. Bunları da ne kadar kelime bilirseniz o kadar iyi yazarsınız. Çok kelime öğrenmek için de çok kitap okumanız gerek.
Bunlar benim deneyimlerimin bir kısmı. Umarım okuyanlar için birazda olsa yardımcı olmuştur.
