2020'nin Bize Anlattığı 6 Fizik Hikayesi
2020 her ne kadar hatırlamak istemediğimiz bir yıl olsa da, bilimsel olarak gerçekten büyük keşif ve araştırmaların gerçekleştiği bir yıl oldu. Gelin, bu büyük 6 fizik gelişmesine ufak bir göz atalım.
Bu yazı, büyük ölçekte, “livescience” dergisinde paylaşılan “The 10 biggest physics stories of 2020” adlı yazıdan çevrilmiştir.
Kabul etmeliyiz ki 2020 yılı gökyüzündeki gelişmeler neticesinde boynumuzu oldukça ağrıtan bir yıl oldu. Ancak evrenin dip bucak köşelerini inceleyen bilim adamları için harika bir yıldı. muazzam patlamalardan, deşifre edilen gizemli — bir o kadar da pis kokan (fosfin) — gaz bulutlarına kadar bir çok keşif bu yılda oldu.
İşte bunlardan akıllara kazınan 6 büyük fizik olayı…
6. BOOOOM!
Evrenin bilinen en güçlü patlaması olarak adlandırabileceğimiz patlama aslında 2016 yılında keşfedilmişti. Gerçekten 390 milyon yıl önce gerçekleşen patlama sonucunda Ophiuchus(yılancı gök adası) kümesinde devasa bir karadelik ve etrafını çevreleyen gaz bulutunda büyük bir boşluk oluşturacak bir jet fırlattı.
2020'de gökbilimciler eski verileri yeniden gözden geçirdiler ve bu patlamanın ne kadar güçlü olduğunu fark ettiler.
Bu patlamanın muazzam enerjisinin 5x10⁵⁴ joule enerji olduğunu hesapladılar.
bu enerjiyi tahayyül edebilmek malesef o kadar da kolay değil . Bu patlamanın oluşturduğu enerji ile Samanyolu’ndaki 300 milyar yıldızın tamamını ve yüzlerce galaksiyi tam anlamıyla parçalamak için yeterli.
Sizce de muazzam bir keşif değil mi?
5. Güneş sistemimi buradan görebiliyorum!
Yıldızlar arasında gezinmek istiyorsanız, bir haritaya ihtiyacınız olacak. Ve Avrupa Uzay Ajansı’nın Gaia uzay gözlemevi , 1.8 milyardan fazla kozmik nesneye ilişkin verileri kullanarak tam da bunu oluşturdu.
Harita, yakın ve uzak yıldızları, asteroitleri, kuyruklu yıldızları ve daha fazlasını içerir.
Galaksimizin nüfusunun yüzde 0,5'inin konumunu, hızını, spektrumunu ve daha fazlasını bilmek ister misiniz? Şanslısın. “Gaia” verileriyle birlikte 1.600'den fazla makale yayınlandı ve gökbilimciler önümüzdeki yıllarda veri tabanını araştıracaklar. Ve işte en iyi kısım: Gelecek daha da fazla veri var.
4. Bir efsanenin kaybı
2020'de dünya, önde gelen ve en ünlü süper zeki kişilerinden biri olan Freeman Dyson’ı kaybetti . Sınırsız hayal gücüne sahip bir adam.
Dyson küresi anlayışıyla popüler bilim çevresinde tanınmıştır .
Bir Dyson küresi, güneş enerjisinin yüzde 100'ünü toplamak için bir yıldızı tamamen çevreleyen varsayımsal bir mega yapıdır — tam olarak hiper gelişmiş bir uygarlığın hiper gelişmiş şeyler yapmak için ihtiyaç duyabileceği enerji.-
Bu arada bu küreye kendisinin adını vermedi; daha sonra onun adıyla anılmaya başlandı.
Şimdiye kadar gökbilimciler galaksimizde veya başka herhangi birinde Dyson küresi tespit etmediler, ancak hala Freeman’ın hayali yaşıyor.
3. Venüs’te yaşam bulduk ve sonra bulamadık
Gerçek olamayacak kadar iyiydi: Venüs’ün bulut tepelerinde, başka türlü bir dünyanın cehennem çukurunda yaşam için sağlam kanıt iddiaları.
İddia, anaerobik bakteriler tarafından Dünya’da yayılan tuhaf (ve kokulu) bir kimyasal olan fosfine dayanıyordu.
Bilim adamları, iddia edildiği gibi atmosferden daha fazla fosfin elde etmek için Venüs’ün havadaki büyük bir mikrop popülasyonuna ihtiyacı olacağını öne sürdü.
Ne yazık ki, daha ileri analizler, gözlemlenen kokulu şey miktarını ( yaşam için bir işaret bir yana dursun , neredeyse hiç dikkate değer kabul edilmeyen seviyelere) düşürdü. Hatta bazı analizlerde, onu başka bir gürültülü sinyal olduğu söylenildi. Merak etmeyin, uzaylılar : Eğer oradaysanız, aramaya devam ederiz.
2 .Mars biraz nemli.
Mars’ta sıvı su var. Hayır, kupkuru. Hayır bekle; su var gibi . Hayır, hayır, yok.
Kızıl Gezegen, bu soru üzerinden onlarca yıldır gökbilimcilerle dalga geçiyor.
Marsta sıvı su var mı, yok mu?
Gökbilimciler önemsiyor çünkü suyun olduğu yerde yaşam için potansiyel bir yuva var.
Bu yılın başlarında, gökbilimciler Mars’ta sadece bir değil dört göl olduğunu iddia ettiler .
Peki bu sefer bulduk mu, sonunda? evet, bulduk.
Ama inanılmaz derecede tuzlu — daldırılacak bir şeyden çok tuzlu bir çamur gibi — ve güney kutbunda bir mil kalınlığında donmuş karbondioksitin altına gömülmüşler.
Yine de herkes ikna olmadı, bu yüzden henüz Mars için paçaları sıvamayın.
1. Eve dönüş
2020 kesinlikle güneş sisteminin yılıydı. Üç bağımsız uzay aracı farklı görevlerden topladığı örnekleri başarıyla aldı ve onları Dünya’ya geri yolladı.
NASA, OSIRIS-REx görevini, asteroid Bennu için başlattı. Dönüşte numune kabının sızmasına neden olacak kadar çok malzeme ile doldurmuştu.
Japon Hayabusa2 görevi, asteroit Ryugu’nın yanağından bir makas almaya gitti. ve topladığı örnekleri güvenli bir şekilde Dünya’ya indirdi.
Çinli Chang’e ait 5 Lander (ay aracı) , aya giden bir göreve çıktı ve uzay aracı bozulmadan önce Dünya’ya bir örnek göndermeyi başardı.
2020 sanılanın aksine bilimsel açıdan o kadar da kötü bir yıl olmadı.
Daha bir çok olay yaşandı ama yeterince sizi sıktığımı düşünüyorum. Şimdilik bu kadar.
Değerli vaktinizi ayırıp yazımı okuduğunuz için teşekkürler..
Diğer yazılarıma göz atmak isterseniz şöyle alalım…
