Anlamsız Yaşam
İnsanlığın Anlam Arayışı
Yaşamak için bir nedeni olan kişi, hemen her nasıl’ a dayanabilir. — F. Nietzche
Hayatımın anlamı ne?
Belki de bu soruyu dünya üzerinde yaşamış milyarlarca insan sordu, şuan biz de soruyoruz ve bizden sonra da sorulacak.
Ara ara insan yaşamının amacını düşünür ve cevabını bulamayız ve bu düşünceden vazgeçeriz. Neden yaşıyoruz? Yaşamdaki amacım ne? gibi soruları soruyoruz. ‘Hayatın anlamının’ ne olabileceğini ısrarla merak etmek, insanı biraz melankolik, garip veya sadece naif olarak gösterebilir. Günümüzde insanlar bazen üzgün bir şekilde, bazen de daha agresif ve alaycı bir şekilde “hayatın hiçbir anlamı olmadığını” söylüyorlar.
Artık gerçeği keşfetmek bile istemiyordum çünkü ne olduğunu tahmin edebiliyordum. Gerçek şu ki, hayatın hiçbir anlamı yoktu. — L. Tolstoy — İtiraflarım.
Bunun için genellikle iki neden belirtilir. İlki din ile ilgili; bir zamanlar hayatın Tanrı tarafından bize açık bir anlamı vardı: Ona ibadet etmek ve onun emirlerine göre yaşamaktı. Ancak dini inanç azaldıkça, onunla birlikte, bir zamanlar dinin garanti ettiği hayatın anlamı da azaldı ve kayboldu.
Tanrı’ yı bilmek, yaşamak bir bütün, üstelik aynı şey. Tanrı, hayatın ta kendisidir. Tanrı’ yı arayarak yaşa, çünkü onsuz yaşamak mümkün değildir. — L. Tolstoy — İtiraflarım
Modern bilim, mevcut anlam krizinin ikinci nedenidir. Bilim adamları bize, kimyasalların ve gazların rastgele bir etkileşiminden ortaya çıkan varlığın bile bir anlamı olduğunu söylüyorlar. Ama oldukça kasvetli, acımasız, kötü bir tür olan insanlar için — diğer tüm canlılar gibi (amip gibi) — hayatın anlamı, hayatta kalmak ve genetik materyalinin yayılmasıdır. Kulağa çok doğru ve aynı zamanda belirgin bir şekilde nafile ve melankolik geliyor.
İnsanları, hayatın anlamının eksikliği konusunda şikayet etmeye iten belirli olaylar ve mutsuzluk çeşitleri vardır. Örnek vermemiz gerekirse;
— Bir ilişkin var, ancak başlangıçta yaşadığınız yoğunluk giderek azalmaya başladı. Artık önemli bir şey hakkında konuşmuyorsunuz veya derin duygu ve fikirleri paylaşmıyorsunuz. İşte bu durum ilişkinin anlamsız olduğunu hissettirebiliyor. Başka bir senaryo da ise; birçok arkadaşın olsa da, onlarla her görüştüğünde, artık konuşmalarınız sığ, önemsiz ve sıkıcı görünüyor. Arkadaşlığınızın artık anlamsız olduğunu düşünüyorsunuz.
— Büyük bir şirkette çalışıyorsun ve iyi bir kazanç elde ediyorsun. Ama yaptığın iş büyük bir perspektifden bakıldığında çok da önemli görünmüyor. Bununla iki şeyi kastediyoruz: yaptığın iş ile kimsenin hayatında büyük bir fark yaratmıyor gibi görünüyorsun ya da kendini işine adayabileceğin bir parçan ya da isteğin yok. İşinin bir robot tarafından da yapılabilir diye düşünüyorsun. Yaptığın iş dolayısıyle hayatın anlamsız geliyor, çalışmak istemiyorsun.
— Başına kötü ve acı verici bir olay geliyor. Sevdiğin birini kaybediyor ya da hiç beklemediğin üzücü bir olay yaşıyorsun ve bu olayı düzeltmek ya da etkisinden kurtulabilmek için elinden birşey gelmediğini düşünüyorsun. Hayat ve hayatın içindeki her şey bir an da anlamsız gelmeye başlıyor.
Bahsettiğimiz bu örneklerden bir anlam teorisi sonucuna varıyoruz. Hayatın amacına yönelik sorgulamalarımız genellikle mutsuz hissettiğimiz, kafamızın karışık olduğu ve bir işe yoğunlaşmadığımız zamanlarda ortaya çıkıyor. Yaşamın anlamını merak etmek son derece önemli bir faaliyettir, yaşamın önemli bir anlamı vardır ve aslında, bunu sağlamak için atabileceğimiz bir dizi pratik adım var. Hayatta, kendimiz olarak bulabileceğimiz anlamın dışında, bir anlam olmadığını söyleyerek başlamalıyız. Yıldızlarda, kutsal bir kitapta veya DNA dizilerinde yazılmış herhangi bir nesnel anlam yoktur. Peki kendi yaşamımızın anlamını nasıl buluruz? Sorusunun cevabını öğrenelim.
20. yüzyılın önde gelen psikiyatrlarından Viktor Emile Frankl tarafından keşfedilen Logoterapi’ ye göre (-İnsanın Anlam Arayışı- kitabında bahsedilen) hayatın anlamını üç farklı yoldan keşfedebiliriz.
- Bir eser yaratarak ya da bir iş yaparak.
- Bir insanla iletişime girerek, severek, doğanın güzelliklerinin farkında olarak, inanç sahibi olarak, keskin mizah duygusunu kullanarak.
- Kaçınılmaz acıya karşı bir tavır geliştirerek, kabullenip pes etmeyerek.
Bu üç farklı yoldan herhangi birisini seçerek ve bunu benimseyerek hayatımızın anlamı hakkındaki sorularımıza kısmen de olsa cevap verebiliriz. Anlamlı hayatlara sahip olmak için; çalışma — üretme, sevgi — inanç ve acının kaçınılmazlığının farkına varılması insanın gelişmesini ve hayatının anlamını kendisinin keşfetmesini sağlayabilir. Anlamlı, başarılı ve mutlu bir yaşam geçirmemiz bizim elimizde…
Kaynakça:
İnsanın Anlam Arayışı — Viktor E. Frankl
İtiraflarım — L. Tolstoy
https://www.theschooloflife.com/thebookoflife/the-meaning-of-life/
