Atık Pamuğa Yeni Bir Hayat
Geçtiğimiz yılın sürdürülebilirlik ve döngüsel moda alanındaki güncel hikayelerinden biri, H&M tarafından % 50 pamuk atığından yapılmış bir viskon elyaf olan “Circulose” adlı koleksiyonunun duyurulmasıydı.
Basın mensupları, duyuruyu moda devinin ‘yeşil yıkama’ çabası olarak hemen eleştirerek, “Bu kadar hızlı moda asla sürdürülebilir olamaz ve asla olmayacak” dedi.
Peki bu yeni elyaf tam olarak nedir? Gerçekten sürdürülebilir mi? Bu yazıda hikayeyi biraz daha derinlemesine inceleyeceğiz ve en önemli soruları cevaplayacağız.
Viskon Elyaf Tam Olarak Nedir ve Nasıl Üretilir?
Viskon , suni ve sentetik selülozik lifler olan suni ipek adı verilen bir lif ailesine aittir . Doğada bulunan biyolojik bir malzeme olan selülozun kimyasal olarak işlenmesiyle oluşan liflerdir. Ahşapta, pamukta ve çoğu bitki yaşamında bulunabilir. Selüloz , örneğin kağıdın ana bileşenidir. Viskon pamuktan daha yumuşak, daha ipeksi ve daha ince olma eğilimindedir.
Viskon elyaf, geleneksel olarak ağaçtan ekstrakte edilen selüloz kullanılarak yapılan bir elyaftır . Bu iki aşamalı bir süreçtir. Ahşap ilk olarak, ahşabın istenmeyen kısımlarını çıkarmak için bir kimyasallar karışımı kullanan Kraft veya Sülfit hamurlaştırma işlemi yoluyla hamur haline (beyaz, lifli bir saf selüloz formu) dönüştürülür.
Bu hamurun bir life dönüştürülmesi işlemine viskoz işlemi denir ve selüloz hamurunun önce sodyum hidroksitle, sonra karbon disülfürle kimyasal reaksiyonunu içerir. Bu karışım daha sonra bir asidik su banyosuna ekstrüde edilir ve geride saf selüloz elyafı bırakan kimyasallar çıkarılır. Genelde pamuğa göre pürüzsüz, parlak bir his verir.
Atık Pamuğa Yeni Bir Hayat Vermek
Pamuk da selülozdan yapılır ve viskon işleminde de kullanılma potansiyeline sahiptir. Bu nedenle bu, önemli bir sorunu çözme potansiyeline sahiptir:
Ömrünün sonunda pamuklu giysilerimizle ne yapacağız?
Şu anda, pamuk atığını geri dönüştürmek için tek gerçek seçenek, onu doğrayıp yeni bir iplik haline getirmektir, bu da genellikle diğer liflerle veya işlenmemiş pamukla harmanlanmayı gerektiren düşük kaliteli bir iplik ile sonuçlanır. Bu, pamuğun mekanik geri dönüşümü olarak bilinir . Çoğu zaman, bu işlem yalnızca fabrika kesimlerinden gelen çok yüksek kaliteli pamuk telefini kullanabilir. Ayrıca bu işlem pamuk lifi uzunluğu iplik yapmak için kullanışlı olamayacak kadar kısa hale gelmeden önce yalnızca birkaç kez yapılabilir.
Buna bir alternatif, tekrar yüksek kaliteli bir elyaf üretmek için bir kimyasal geri dönüşüm yöntemi kullanmaktır . Bir viskon elyaf işlemi için girdi olarak, aksi takdirde sadece daha düşük kaliteli bir iplik yapmak için uygun olacak olan atık pamuğu kullanmak, böyle bir yöntemdir.
Pamuğun geri dönüşümü hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, “ Döngüsel Ekonomide Pamuğun Zor Sorunu “ başlıklı son makalemize bir göz atın!
Yazıyla ilgili eleştiri, yorum veya sorularınız için bana her zaman LinkedIn profilim veya “cemreruban@gmail.com” adresinden ulaşabilirsiniz! Bu yazım ve benzeri Sürdürülebilir tekstil ve teknik tekstil yazıları yazdığım ‘textilejourney.com’ web sitemi ziyaret edebilirsiniz.
Referans:
