Beneklerin Kraliçesi Yayoi Kusama
Kültür, sanat ve politika ile bağlantılı olarak, “yenilikçi” kişilerden biri olarak tanımlanan avangart Japon sanatçı ve yazardır Yayoi Kusama müthiş bir sanatçıdır. Sanat disiplinlerinin birçoğunda eşsiz eserler ortaya koymuş ve katıldığı akımlar yelpazesininde oldukça geniş yetkinlikleri vardır. II. Dünya savaşı sonrasındaki sanatsal gelişmeler doğrultusunda minimalizmi feminist sanat, çağdaş sanat, pop art dönem çalışmaları olmuştur. Yayoi Kusama’yı şimdiki haline getiren yaşadığı olaylardır. On yaşından beri gördüğü halüsinasyonlardan oldukça etkilenerek büyümüştür.
Bu imgeler çoğu zaman ona zihninde gerek çiçekler gerek puantiye ve benekler şeklinde gözükmüştür. Bu figürleri kendini çevrelediğini ve onu her daim saran çevreleyen birer motif olarak görmüştür. Kimi zaman resimlerinin çerçeveden taşıp yerlere uzadığını onu çevrelediğini ifade eden sanatçı onun için pek travmatik olan bu olayı sanata kurgulamayı başarmış önemli ve müthiş bir sanatçıdır. Gördüğü benekleri ve motifleri resmeden sanatçı ilk kişisel sergisini 1952’de Japonya’da açtı. Bu olay çok gurur verici bir olaydır çünkü büyüme çağında sürekli annesi tarafından resimden hatta sanattan uzaklaştırılmaya çalışılan Yayoi Kusama sonunda başarmıştır. Sadece başarmakla kalmamış zihninde başkaları tarafından bastırılmış imgeler sonunda onu delilikten kurtarıp müthiş bir kurguda buluşmuştur öyle ki şimdi hayranları sanatçının eserlerinden ve motiflerinden etkilenip kendi gerçekliklerini yaşarlar.
Zaten sanat bizim ne gördüğümüz değil midir ? Bir esere nasıl yaklaşırsak o şekilde tamamlanır ve bütünleşiriz eserle. Yayoi eseriyle bir oldu ve içindeki renkleri tüm dünyaya göstermek istedi ve bu başarı onun için her şeydi. Onun yardım çağrısı duyulmamış sessiz çığlıklara ses oldu yani onun gibi bu tarz travmatik olaylardan etkilenen insanlara umut oldu ve de sanata ümit oldu çünkü bence gerçek sanat sanatçının hikayesini de içimizde hissettirebilen ve bize de ilham verebilendir. Ablası gibi erken yaşta evlenmesini isteyen annesinin baskısı üzerine Yayoi Kusama sonunda 1957’de ABD’ye göç etti. 16 yıl kaldığı bu ülkede pek çok ses getiren ‘’happening’’ gerçekleştirdi.
İlk ciddi çalışmalarından birisi “Silinmişlik Odası”, içerisindeki tüm eşyalar dahil her şeyin düz beyaza boyandığı bir odaydı ve ziyaretçilerden kendilerine verilen yuvarlak formdaki farklı boyut ve şekillerde renkli yapıştırmaları odada seçtikleri herhangi bir yüzeye yapıştırmaları istenmişti. Yayoi Kusama, Silinmişlik Odası ve onu izleyen diğer projeleriyle adeta bir fenomen haline geldi. İnteraktif bir eser olan bu oda Yayoi Kusama tarzı olduğunu çok fazla belli eder çünkü o sanata insanın duygularını yansıtmayı içindeki imgeleri odayı kaplayacak şekilde ifade etmeyi kendine terapi gibi görürdü.
Silinmiş bir odanın insan izleriyle dolması yaşanmış hikayeler ve duygular motiflenmiş şekilde duruyor aynı Yayoi Kusamanın hikayesi gibi. 1960'larda çıplak bedenler üzerine sokaklarda puantiye çizen sanatçıya göre bedenler savaşa karşı, barışı, aşkı temsil etmekteydi. Birçok konuda atıflarda bulunmuş ve dünya barışını arzulamıştı. Herkesin bir hikayesi vardı. Eserlerine baktığımız zaman çalışmalarında balkabağı formunu sıklıkla kullandığını görüyoruz hatta son zamanlarda Yayoi Kusama’nın 10 yıl sonra yeniden Louis Vuitton ile yaptığı iş birliği moda dünyasının son dönemde en çok konuşulan olaylarından olmuştur.
Motiflerden birkaçı balkabağı motifleriydi ve bunlar New York, Paris ve Tokyo mağazalarında duyuruldu. 1973’te ülkesine döndü ve gönüllü olarak bir akıl hastanesine yerleşti; burada çok sayıda roman, şiir ve otobiyografi yazarak edebi bir kariyer başlattı. Bu sayede sabahları işini yaparken akşamları tedavisine devam edebiliyor ve sağlığını korumuş oluyordu. Yaşamını geceleri gönüllü olarak kaldığı bir akıl hastanesi ile gündüzlerini üç katlı dev atölyesi arasında geçirmektedir. 1990’lı yıllardan sonra uluslararası arenada Kusama’nın eserlerine ilgi gittikçe artmış ve Kusama dünyanın pek çok şehrinde geniş izleyici kitleleri tarafından izlenen projeler gerçekleştirmiştir.
Kusama, 2001'de Asahi Shimbun gazetesi tarafından verilen Asahi Ödülü, 2003'te Fransız O des Arts et des Lettres nişanı, 2006'da Japon Sanat Birliği’nin 18. Praemium Imperiale Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda ödüle değer görüldü. Sanatçı adına Japonya’nın Tokyo şehrinde 2017’de Yayoi Kusama Müzesi açıldı. Sanatçının öne çıkan eserlerinden biri olan Polka Noktalarının Ağaçlara Çıkışı Eseri son derece ilgi çekicidir. bir diğer eseri de sonsuzluk aynalı oda’dır diğer adıyla ‘’milyonlarca ışık yılı uzakların ruhları’’.
Sanatçı birçok sıradışı esere imza atmıştır bunlar arasında birçok tanınmış imgeler mevcuttur mesela balkabağı örneğinde olduğu gibi.
– – – – – – – – Kaynakça – – – – – – – -
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – -
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – -
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – -
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – -
