Benjamin Franklin’in En Önemli 7 Başarısı
Kurucu Baba, Bilim Adamı, Üretken Mucit Benjamin Franklin’in başarıları sayıca çoktu ve muazzam büyüklükteydi…
Benjamin Franklin, Amerikan tarihi açısından inanılmaz derecede önemli bir bilim adamı, mucit ve politikacıydı. Hayatı boyunca elde ettiği başarılar çok ve geniş kapsamlıydı ve eğer hiç var olmasaydı belki de Amerika Birleşik Devletler’inin bugün çok farklı bir yer olacağı tartışılabilir.
Bu makalede, en önemli başarılarından bazılarına hızlıca göz atacağız. Bunlar, birçok icatından tutun, ABD Anayasasının hazırlanmasındaki önemli çalışmalarına ve bazı önemli Amerikan kurumlarının kuruluşuna kattığı değerli katkılara kadar uzanmaktadır.
Peki Benjamin Franklin’in en ünlü başarısı nedir?
Benjamin Franklin çok başarılı biriydi. Birkaçını daha sonra bu makaleye dahil edeceğimiz birçok başarısının yanı sıra, çok büyük bir siyasi kariyere sahipti; Philadelphia Posta Müdürü, Fransa Büyükelçisi ve Pennsylvania Başkanı ve Amerika Birleşik Devletleri’nin kurucu babasıydı.
Aynı zamanda üretken bir mucit, bilimsel araştırıcı ve herkes için özgürlük isteyen ve özgürlüğün de en güçlü savunucusuydu. Hiçte şaşırtıcı olmayacak bir şekilde, Franklin bugün hala sevgiyle hatırlanıyor ve bazen şakayla karışık “Birleşik Devletler’in hiçbir zaman Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olmayan tek Başkanı” olarak anılıyor.
Benjamin Franklin kimdir ve neden önemlidir?
Benjamin Franklin Amerikalı çok yönlü bilge bir kişilikti ve ABD’nin kurucularından biriydi. Bir Yazar, Matbaacı, Siyaset Teorisyeni, Politikacı, Mason, Postacı, Bilim Adamı, Mucit, Mizahçı, Sivil Aktivist, Devlet Adamı ve Diplomat olarak zamanında tanınan biriydi.
Bilimsel başarıları çoktu ve Amerikan Aydınlanması sırasında parlayan bir ışık haline geldi ve bir bütün olarak fizik tarihinde iyi kabul edildi. Paratoner, bifokaller ve daha pek çok şey dahil olmak üzere çeşitli ve önemli icatlar tasarladı.
Daha sonra Kütüphane Şirketi, Philadelphia’nın ilk itfaiye departmanı ve Pennsylvania Üniversitesi de dahil olmak üzere birçok sivil kuruluş kurdu ve İngiliz İmparatorluğu’ndan Kurtuluş Savaşı sırasında önemli bir figürdü.
1| ‘Franklin Sobası’ devrim niteliğindeydi
1740 yılında Benjamin Franklin, dönemi açısından devrim niteliğinde olan Franklin Sobasını icat etti. Bu bağımsız soba, dönemin çağdaşlarına oranla daha az yakıtla daha fazla ısı üretebiliyordu.
Soba aslında, yanma ile ortaya çıkan daha fazla ısıyı odanın havasına aktarmak için arkaya yakın bir bölmeye sahip özel olarak tasarlanmış bir şömineydi. Bu etkiyi sağlamak ve sıradan şöminelerden daha az duman üretmeye yardımcı olmak için yanma ile ortaya çıkan sıcak duman, “ters çevrilmiş bir sifon” ile üzerine geri çekilebiliyordu.
Duman ve diğer egzoz gazları daha sonra bacaya yönlendiriliyordu. Ne yazık ki Franklin açısından, daha sonra David Rittenhouse tarafından iyileştirilene kadar büyük bir ticari başarı niteliği kazanamadı.
2| Franklin ayrıca ‘yeni bir müzik aleti’ icat etti
Benjamin Franklin ayrıca yetenekli elleriyle, yeni müzik enstrümanı formları yaratmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirdi. Bunların başında, Armonica adlı ilginç bir cam müzik aleti vardı.
Armonica, yaklaşık 1761'de icat edildi ve adı, uyum anlamına gelen İtalyanca “Armonia” kelimesinden türemiştir.
Muhtemelen, suyla doldurulmuş şarap kadehlerinin kenarlarına çalgıcının parmaklarını sürdüğü “müzikli bardaklar” ı biliyorsunuzdur. Armonika, özünde ve bu eski tekniğin torunudur.
Franklin Armonica’sında, sürtünme yoluyla müzik tonları üreten dereceli boyutta bir dizi cam kase veya kadeh kullandı.
Hem Ludwig van Beethoven hem de Wolfgang Amadeus Mozart, bu garip enstrüman için müzik bestelediler. Günümüzde benzer cihazlar daha yaygın olarak sürtünme idiofonları olarak biliniyor.
3| Franklin aslında ‘Bifokal Gözlüğü’ icat etti
Benjamin Franklin, genellikle bifokal gözlüğün icadıyla bilinir. Bunun doğru olup olmadığı konusunda bazı tartışmalar olsa da, bunun gerçekten doğru olduğunu gösteren güçlü kanıtlar da söz konusudur.
İki odaklı gözlük camları, zaman içinde birden fazla kişi tarafından bağımsız olarak geliştirilen bir buluşun başka bir örneği olabilir. Durum ne olursa olsun, tüm büyük icatlar gibi, bunlar da mucidin dünyadaki bir şeye duyduğu hayal kırıklığının bir ürünüydü.
Bu durumda, Benjamin Franklin kendi yaşlanan gözlerinden o kadar yorulmuştu ki bu konuda bir şeyler yapmaya karar verdi. Deneme ve yanılma yoluyla, sonunda gözlüklerini değiştirmeye gerek kalmadan yakından ve uzaktan görmesine izin veren bir çift gözlük üretmeyi başardı.
4| Franklin, Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi ve ABD Anayasasının kaleme alınmasına yardım etti
Muhtemelen en önemli başarısı Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’nin yazarlarından biri olmaktı diyebiliriz. 1776'da Deklarasyonu hazırlayacak olan Beşler Komitesi’nin bir üyesi olarak atandı.
O zamanlar ileri yaştaki Franklin, gut hastalığı nedeniyle geçici olarak devre dışı bırakıldı ve Komitenin bir çok toplantısına katılamadı, Franklin, Thomas Jefferson tarafından kendisine gönderilen taslakta birkaç “küçük ama önemli” diyebileceğimiz bazı değişiklikler gerçekleştirdi.
İmzalama aşamasında, John Hancock’un hepsinin birlikte asılması gerektiğine dair bir yorumuna şöyle yanıt verdiği söyleniyor: “Evet, gerçekten hepimiz birlikte takılmalıyız, yoksa en kesin olarak hepimiz ayrı asacağız.”
Franklin, ifade özgürlüğü hakkının çok güçlü bir savunucusuydu ve 1787'de de tüm zamanların en önemli belgelerinden birini imzaladı: Amerika Birleşik Devletler Anayasası.
Bu anayasa hala, dünyadaki bireysel özgürlüğün yasal korumasının teminatı ve kalelerinden biri olmaya devam ediyor.
5| Franklin, ABD’nin ilk ‘Posta Bakanı’ oldu
1737'de Benjamin Franklin, British Crown Post tarafından Philadelphia’nın ilk Posta Müdürü olarak atandı. 1753'e kadar bu görevine devam etti.
Franklin 1753 yılında bu görevinden istifa etti ve kendi postanesinin ilk ve en kârlı olanı olmasını sağlayacak birçok etkili önlem uyguladı.
1775 yılında ise, İkinci Kıta Kongresi Birleşik Devletler Postanesi’ni kurduğunda, Franklin, bu alandaki tecrübesi nedeniyle Posta Bakanı oldu.
Franklin’in posta servisi bugün aşağı yukarı hala mevcut, ancak 1970'lerin başında Birleşik Devletler Posta Servisi olarak yeniden adlandırılmıştır.
6| Franklin, İlk Amerikan Siyasi Karikatürünün oluşturulmasına yardım etti
Politikacıları ve toplumdaki diğer güçlü kişileri açıkça eleştirme özgürlüğü, düşünce ve ifade özgürlüğü açısından kritik öneme haizdir. İktidarı elinde tutanlara duyurulurken, özgür bir toplumda siyasi hicvin güçlü ve engelsiz kalması hayati derecede önemlidir.
Bu nedenle Franklin ve Hugh Meredith, 1729'da ‘Pennsylvania Gazette’ adlı bir gazeteyi satın aldılar. Gazetenin sahibi olduğu gibi, takma adlar altında hicivli yazılar da kaleme almıştır.
‘Katıl ya da Öl’, Amerika’daki ilk siyasi karikatürdür ve Benjamin Franklin tarafından 1754'te yaratılmıştır. Daha sonra devrim sırasında sömürge birliğinin önemli bir sembolü haline geldi ve popülerliğini hala koruyor.
7| Ve son olarak, ‘Paratoner’i icat etti
Franklin, üretken bir mucit olmasının yanı sıra bilimsel deneyleriyle de tanınır. En önemlileri, elektrik ve yıldırım alanındaki çalışmalarıdır.
Elektrik Alanıyla ilgili kapsamlı deneyler yapmış ve çok önemli bazı keşiflerde bulundu. Örneğin, elektriğin iki karşıt güçten oluştuğunu öne süren ilk kişilerden biriydi.
Aslında elektriğin bir vücuttan diğerine hareket ettiğini ve hatta pozitif, negatif, pil, şarj ve iletken terimlerini ortaya attığı öne sürüldü. Muhtemelen en çok aydınlatma kalanındaki çalışmaları ile tanındı ve aydınlatmanın bir elektrik türü olduğu konusunda iddialıydı.
Ünlü ‘Uçurtma deneyi’ de dahil olmak üzere deneyleri, binaları yıldırımın yıkıcı etkisinden koruyacak bir cihaz yaratmasını sağladı. Böylece yapıları topraklayarak koruyan paratoner icat edildi.
Christopher McFadden | Interesting Engineering
