Benlik Nerede?
Bir Düşünce Deneyi
Yeni bir ışınlama cihazı icat edildi. Çok hassas. İçine giriyorsunuz ve atomlarınızı tarıyor. Tüm atomları birbirinden koparıp dağıtıyor. Başka bir yerde vücudunuzu aynen oluşturuyor. 3 boyutlu yazıcı gibi. Sizdeki atomların aynıları aynı konumlarında…
Böyle bir cihaza girip ışınlanmayı ister misiniz? Bu yöntemle ışınlanan kişi gerçekten yine siz olur musunuz?
Problem
Diyelim ki ışınlanmak istediniz. Cihaza girdiniz. Vücudunuzu taradı. Tam parçalara ayıracaktı ki bir sorun çıktı! Burada sizi ayrıştırıp yoketmeyi başaramadı. Ancak ışınlanacağınız yerde sizin vücudunuzun birebir aynısını oluşturdu. Sorun şu ki burada da atomlarına ayrılmamış vücudunuz duruyor.
Peki şimdi hangisi sizsiniz? Buradaki mi, uzaktaki mi? Yoksa her ikisi de mi? Biraz düşününce buradakinin siz olması en mantıklısı gibi. Uzaktaki olsanız buradaki niye olmayasınız, zaten biraz önce o vücut sizindi ve bozulmadı. İkisinin aynı anda siz olma ihtimaliniz yok; iki vücudun tek benliği olamaz sanki değil mi? Başkaları için iki kopyanın bir farkı olmayacak, herhangi birini görenler siz sanacaklar. Artık iki farklı birey var. Geçmişleri tamamen aynı; ancak birbirinden tamamen farklı iki birey. Kopya oluştuğu anda farklı deneyimlemeye başlayan iki benlik.
Peki buradaki benlik ile uzaktaki benliği ayıran şey nedir? Atomların çeşitliliği, dizilimi ve birbirlerine göre konumları aynı. Tek fark uzaydaki mutlak konumları. Ancak birisi uzayda vücudunun pozisyonu değişince farklı bir bireye dönüşmez ki.
Öyleyse ya bizi biz yapan başka bir şey var, ya da benlik sandığımız gibi eşsiz değil!