Bir Manipülasyon Taktiği: Laf Salatası
Hiç birisiyle konuşmaya çalışıp pişman oldunuz mu? Haklıyken haksız duruma düştüğünüz? Veya konuşmanın sonunda kendinize ‘bu da neydi şimdi’ diye sorduğunuz? Belki de bunların sebebi konuşmaya çalıştığınız kişinin bir manipülatör oluşudur.
Bu yazımda duygusal manipülatörlerin sohbetlerinde sık sık başvurduğu bir taktikten bahsedeceğim: Laf salatası.
Öncelikle bunun sadece duygusal manipülatörlerle alakalı bir durum olmadığının altını çizmek istiyorum. Başka psikolojik rahatsızlıkları olan veya aşırı derecede dikkat dağınıklığı olan kişiler de zaman zaman karmaşık konuşmalar yapabilir veya uzun ve dağınık cümleler kurabilir. Bu nedenle her laf salatası yapanın konuşmayı manipüle etmeye çalıştığını düşünmeyin.
Öte yandan en basit anlaşmazlıkların bile büyütüldüğü veya en ciddi konuların bile tartışılamadığı bir ilişkiniz olduysa yazımı okumaya devam edebilirsiniz.
Nasıl bir şeydir bu laf salatası?
- Bir konuya odaklanmak istersiniz ancak o konu dışında her konu konuşulur veya konu değiştirilir. Konu değiştirme işlemi ‘akşam yemekte ne yesek’ tarzı son derece gereksiz bir cümleyle bile yapılmaya çalışılabilir. Bazen de konunun etrafında dönüldükçe dönülür ancak asla konunun üstüne parmak basılmaz.
- Biriyle konuşmaya çalışırsınız ve bu konuşma hiçbir yere gitmez. Her şey ucu açık kalır. İlk seferde çözümlenemediği için tekrardan aynı konuyu gündeme getirmek isterseniz de ‘bu konuyu zaten konuştuk’ diyerek işin içinden çıkılır. Eğer ısrarcı olursanız takıntılı, paranoyak, şüpheci, katı veya kıskanç olmakla suçlanabilirsiniz.
- Size kötü davranan biriyle davranışı hakkında yüzleşirsiniz ancak tartışmanın sonunda özür dileyen siz olursunuz.
- Sürekli kendinizi ifade etmeye çalışırsınız. ‘Beni bir anlasa’, ‘olayları benim açımdan bir görebilse’ veya ‘benim ne kadar üzüldüğümü bir fark edebilse’ her şey çok farklı olacak dersiniz ancak sizin duygularınız hiçbir şekilde onları ilgilendiriyor gibi görünmez. Tahmin edin neden? Empati yoksunu bir insana kendinizi anlatmaya çalışıyorsunuz da ondan.
- Bir hatası ile ilgili uyarıda bulunursanız anında sizin eskiden yaptığınız hatalar gündeme getirilir. Doğal olarak kendinizi savunmaya kalkarsanız da asıl konudan uzaklaşmış olursunuz. Sizin geçmişteki hatalarınız tekrar tekrar gündeme gelirken, onların güncel hataları pas geçilir.
- Sizi asla yapmadığınız şeylerle suçlar. Hatta daha kötüsü bazen kendi yaptığı şeyleri siz yapmışsınız gibi anlatır. Diyelim ki eşiniz başka bir insanla flörtöz bir konuşma yaptı. Siz de bunun için onunla yüzleştiniz. Aslında sizin flörtöz davrandığınızı, başkalarının şakalarına güldüğünüzü veya kıyafetiniz ve mimiklerinizle onları kışkırttığınızı öne sürebilir.
- İnkar eder. Daha konuşmanın en başında neden bahsettiğinizi anlamadığını söyleyip işin içinden çıkabilir. Elinizde asla çürütülemez kanıtlar olsa dahi bu onların inkarlarında ısrarcı olmalarını önlemez. Onların söylediklerine körü körüne inanmanız beklenir.
- Çok hızlı bir şekilde özür diler ve özrü kabahatinden beter olur. ‘Kırıldığın için üzüldüm’ veya ‘bu seni üzdüğü için özür dilerim, ne kadar hassas olduğunu unutuyorum’ gibi. Özürlerini kabul etmezseniz, ‘özür diledim ya, daha ne istiyorsun?’ gibi bir çıkış yaparak suçu sizin üzerinize atabilir.
- Karşınızdaki çok uzun süre konuşur ancak aslında hiçbir şey söylemez. Olayları mantıklı bir noktadan tutmaz. Sadece süslü ve uzun cümlelerle dikkat dağıtır.
- Siz aşırı bir tepki verene kadar sınırlarınızı zorlar ve sonrasında gayet sakin ve aklı başında görünür. Artık mantıksız konuşan sanki o değil de sizsinizdir.
Laf salatasını her zaman sıcağı sıcağına fark etmek mümkün olmayabilir. Bu nedenle kendinize aşağıdaki soruları sorabilirsiniz:
- Karşınızdaki insanın bir yetişkin değil de, bir çocuk olduğunu düşünmeye başladığınız oluyor mu? Öyle ki tıpkı bir çocuğa anlatır gibi belki 30–40 yaşlarında bir insana en temel duyguları ve empatiyi anlatmaya çalıştınız mı?
- En basit konularda bile her şey tartışmayı kazanma üzerine mi?
- Sırf tartışmalardan kaçınmak için, biri size çok kötü davransa bile yüzleşmekten kaçındığınız oldu mu?
- Çok fazla mı özür dilemek zorunda kalıyorsunuz?
- Sözlerini davranışlarıyla desteklemese bile sizden ona %100 oranında güvenmenizi mi bekliyor? Bir şeyleri sorguladığınız için kendinizi suçlu veya paranoyak hissediyor musunuz?
- Konuşmanın sonunda yorgun, bitkin ve anlaşılmamış hissediyor musunuz? Zaman ve enerji harcamış ve sonunda hiçbir yere varamamış oluyor musunuz?
- Konuşmalar ancak siz pes ettiğinizde mi sonlanıyor? ‘Davranışlar değişmiyorsa konuşmanın ne anlamı var’ diye mi düşünüyorsunuz veya ‘zaten çok da önemli bir konu değildi’ diyerek sizin için en önemli konuları bile geçiştiriyor musunuz?
Sağlıklı ilişkilerde sorunlar tartışılabilir ve bir sonuca bağlanabilir. Sonuç her zaman iki tarafı da aynı noktada buluşturmaz ancak yine de iki taraf da konuşmanın sonunda kendini yeterince ifade etmiş olur ve karşısındaki tarafından anlaşıldığını hisseder. Oysa bir narsistle veya başka bir duygusal manipülatörle tartıştığınızda ya hiçbir sonuca ulaşamazsınız ya da onların istediği çözümde hemfikir olunur. Onlar için tartışma bir güç oyunudur. Ya kazanırlar ya da kaybederler. Bu nedenle onların üstünlüğünü, otoritesini sorgulayan her şey çok ciddi savunma mekanizmalarıyla geri püskürtülür.
Bilin ki narsistler tartışmalarda bir çözüm aramıyorlar. Sadece sizin onları hiçbir şekilde yargılamamanızı istiyorlar. Ayrıca eleştiriye karşı olan aşırı hassasiyetleri nedeniyle, en ufak bir yorumu bile bir hakaret gibi algılayabiliyorlar.
Ayrıca partneriniz bir narsist olsun veya olmasın, her ilişkide iletişim çok önemli bir unsurdur. Eğer hiçbir şekilde doğru bir iletişim kuramadığınız bir insanla beraberseniz, bu iletişim sorununu çözmek için ne kadar uğraşırsanız uğraşın bir şey değişmiyorsa belki de birbiriniz için doğru insan değilsinizdir.
Maddi destek olmak isterseniz aşağıdaki linkten yardımcı olabilirsiniz.
Yazılara www.narsistsiz.com adresinden de ulaşabilirsiniz:
https://narsistsiz.com/bir-manipulasyon-taktigi-laf-salatasi/
Kaynakça:
Mackenzie, Jackson. Psychopath Free (Expanded Edition): Recovering from Emotionally Abusive Relationships With Narcissists, Sociopaths, and Other Toxic People. New York: Berkley, 2015.
Thought Catalog. “20 Diversion Tactics Highly Manipulative Narcissists, Sociopaths And Psychopaths Use To Silence You”. Erişim 2 Aralık, 2018. https://thoughtcatalog.com/shahida-arabi/2016/06/20-diversion-tactics-highly-manipulative-narcissists-sociopaths-and-psychopaths-use-to-silence-you/3/.
