Braille Türkçe Yazı Tipi

Şafak Özen
Türkçe Yayın
Published in
3 min readFeb 5, 2019

Görme engelliler için geliştirilmiş pek çok yazı tipi var. Yakın zaman önce de Kosuke Takahashi, Braille Neue isimli bir font tasarladı.

Bir hafta önce markette fiyat etiketi konusunda görme engelli bir hanımefendi benden yardım istedi. Yardımcı oldum tabi ama bu konuda küçük bir dokunuş yapabilir miyim diye düşündüm. Bu arada engelliler için erişilebilirlik konusunda çok proje geliştirilmiyor. Gündelik hayatı kendimize göre tasarladığımız için engelliler için erişilebilir alanlar kısıtlı. Teknolojik çalışmalar da her engellinin alabileceği rakamlarda satılmıyor. Fırsat eşitliği yok yani anlayacağınız. Kamusal alanda da özellikle küçük işletmelerin engelliler için tasarlanması beklenen düzeyde değil, görme engelliler içinse etiketler ya da yönlendirmeler Braille Alfabesi ile yazımı hem çok zor hem de üretim anlamında ek yük oluşturuyor.

TUİK, 2011 Nüfus ve Konut Araştırması

Braille Alfabesi, Fransız eğitimci Louis Braille (1809–1852) tarafından yaratıldı. 6 noktadan oluşan kabartma harfler ile okunur. Bir matris üstüne yerleştirilmiş 1 ila 6 kabartma noktadan oluşan 63 karakterden oluşur.

Türkçe Standart Braille Alfabesi

Bir kullanıcı deneyimi tasarımcısı olarak, belki daha sürdürülebilir bir çözüm bulabilirim diye düşündüm. Çok teknolojiye girmeden, kendin yap tadında bir proje ön çalışması yaptım. Takahashi’nin fontunu tekrar detaylı inceledim, tabi Türkçe olmadığı için hem de kendi yorumum olması için tekrar tasarlamak istedim. Bir-iki gün Braille Alfabesini deneyimledim, öğrenmeye çalıştım. Empati yapmaya çalıştım ama gözünü kapatıp öğrenmeye çalışmakla, tüm hayatını öyle geçirmeye çalışmak başka.

Braille Türkçe’nin standart ölçüsü, etiket ve yönlendirmelerde daha kolay kullanılması için Helvetica Neue 95 pt boyutu referans alınarak tasarlandı.

Braille Türkçe, hem Braille Alfabesi ile harf kombinasyonlu kullanım hem de Türkçe normal font barındırıyor.

Ayrıca kalemle ile kolayca üretilebilmesi için bir şablon tasarımı da yaptım. Lokal işletmeler (manav, bakkal gibi), kolayca etiket üretebilsinler diye bir de basit bir şablon (lazer ile kesilmiş bir PVC stencil) ürettim. Kabartma harfler için de hobi malzemeleri satan yerlerden 60mm yarım boncuklardan satın aldım :) 500 gramında yaklaşık 4500 adet boncuk var, fiyatı da 15 TL civarı.

Lazer kesim şablon, atık malzemelerden ürettiğim için biraz kirli görünüyor.

Nasıl Kullanacaksınız?

Biraz uzun anlattım kusura bakmayın, teşekkürler okuduğunuz için.

Küçük bir not: Görme engellilerin arasında az gören bireyler de var, yüksek kontrastlı (siyahın içinde beyaz gibi) çalışmalar yaparsanız onlar için de okuma kolaylığı sağlarsınız.

Tüm çalışmaları indirip kullanabilir, bolca çalışma üretebilirsiniz.

Facebook | Twitter | Instagram | Slack | Kodcular | Editör | Sponsor

--

--