Bu Bilgisizlikle Nasıl Bu Mevkilere Gelebilmiş?
Etrafımıza baktığımızda, bazen bazı insanların bulundukları konuma nasıl geldiğine anlam veremeyiz. Ondan daha yetkin, daha uygun birçok kişi varken nasıl olur da o kişi böylesine önemli bir mevkiye gelebilmiştir? İşte aklımızdaki bu sorulara cevap veren ve anlam veremediğimiz insanların anlam veremediğimiz şekilde yükselmesine açıklama getiren bir sendromdan bahsedeceğim. Dunning-Kruger Sendromu. Türkçesi ile “Cahil Cesareti”.
Nasıl Ortaya Çıktı Bu Dunning-Kruger Sendromu?
1995 yılında ABD’ nin Pitssburgh şehrinde 44 yaşındaki McArthur Wheeler tarafından iki banka soygunu güpegündüz ve maske takmadan gerçekleştirildi. Wheeler maske takmadığı için kısa bir süre içerisinde polisler tarafından yakalandı. Fakat hırsız olduğunu kabul etmedi. Buraya kadar her şey normal gözüküyor değil mi? Bir de devamına bakalım.
Hırsız olduğunu kabul etmemesi üzerine kamera kayıtları gösterildiğinde büyük bir şokla “Ama nasıl olur? Yüzüme limon suyu sürmüştüm.” ifadesinde bulundu. Wheeler ilginç bir şekilde limon suyunun görünmez yazılar yazmakta kullanılabilmesini sağlayan “gizemli” kimyası sayesinde, kendisini de “görünmez” kılacağına inanmış ve limon suyunu yüzüne sürerek soyguna gitmeye karar vermişti. Bu haberi okuyan David Dunning nasıl olur da bir insan böylesine bir yanılgıya kapılabilir diye düşündü ve konu üzerinde çalışmaya karar verdi.
Profesör Dunning ve Profesör Kruger Cornell Üniversitesinde 45 kişiden oluşan bir öğrenci topluluğuna bilgi seviyelerini ölçen bir test yaptılar ve testin sonunda ise öğrencilere testin nasıl geçtiğine dair sorular sordular. Cevaplar oldukça şaşırtıcıydı.
Soruların az bir kısmını doğru cevaplayan öğrenciler, daha fazla soruyu doğru yaptıklarını ve iyi bir günde oldukları zaman daha da iyi sonuçlar alabileceklerini söylemişlerdi. Soruların büyük bir kısmını doğru cevaplamayı başaran öğrenciler ise daha az sayıda soruyu doğru cevapladıklarını tahmin etmişlerdi.
Bu deneyin sonucunda bilgili olan kişilerin alçak gönüllülük gösterdiği belirlenmişti. Az bilmesine rağmen doğru sayısı fazla olduğuna inanan kişiler ise cahil cesaretine sahip olarak nitelendirilmişti.
“Beceriksiz ve Farkında Değil: Kişinin Kendisinin Cehaletiyle İlgili Bilgisizliğinin, Kendisini Abartılı Değerlendirmesine Nasıl Neden Olduğu Üzerine…” başlıklı tezlerinde ikiliye 2000 senesinde, Nobel Ödülü’nü satirik bir şekilde alaya alan Ig Nobel Ödülü verildi.
Nedir Bu Dunning-Kruger Sendromu?
Yapılan araştırma üzerine 4 önemli sonuca ulaşıldı;
1-Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler.
2-Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedirler.
3-Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.
4-Eğer nitelikleri belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksiz insanlar niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar.
Araştırmalar aynı zamanda bu etkinin yalnızca bilgisiz insanların çok biliyormuş gibi davranması sonucunda ortaya çıktığını değil, bunun iki taraflı bir yanılgı ve algıda hata olduğunu ortaya koydu. Bir konu hakkında gerçekten ortalamanın üzerinde bilgiye sahipseniz, kendi bilgilerinizi küçümsemeye ve olduğundan az görmeye meyilli oluyorsunuz.
Sonuç olarak; cahillerin ölçüsüzlükleri kendileriyle ilgili algılarındaki hatalarından kaynaklanırken yüksek bilgi düzeyine sahip, becerikli, yeteneklilerin ölçüsüzlüğü ise diğer insanlarla ilgili algılarındaki hatalardan kaynaklanmaktaydı.
Yani;
Eğer etrafınızda; 1 iş yapıp 100 işlik konuşan, ben var ya ben diye konuşmaya başlayan, her şeyin uzmanı olan, okuyup ne yapacaksın bak bana diye yorumda bulunan, yapılan her işi küçümseyen ve “Ne var canım bunu yapmakta” diyen insanlar varsa teşhisi artık gönül rahatlığı ile koyabilirsiniz. Cahil Cesareti. Gülüp yolunuza devam edin.
Yazıyı yazarken Montaigne’in şu sözleri aklıma geldi;
Kendini olduğundan az göstermek, alçakgönüllülük değil, budalalıktır; kendine değerinden az paha biçmek korkaklıktır, pısırıklıktır. Kendini olduğundan fazla göstermek de çoğu kez gururdan değil budalalıktandır.
Acaba gerekli yetkinliklere sahip kişilerin hak ettikleri konuma ulaşması için ihtiyaçları olan şey bir miktar “Cahil Cesareti” olabilir mi?
Kaynakça ;
