Dünyada Her Şey “Kadının” Eseridir
Kurslarla, haberlerle, ülke gündemi ile, kişisel gelişim ile koşuşturduğumuz bu sıralarda hem kendime hem de belki bu yazı vesilesi ile okurlara bir nefes aldırmak için güzel bir konu seçtiğimi düşünüyorum, “Dünya Kadınlar Günü”.
Öncelikle tüm kadınlarımızın Dünya Kadınlar Günü’nü kutlayarak başlamak istiyorum. Her yıl 8 Mart’ta kadınların ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal başarılarını kutlamak, kadın haklarına dikkat çekmek ve eşitlik mücadelesini desteklemek için kutladığımız bu özel günün kökeni nedir?
Dünya Kadınlar Günü’nün kökeni, 19. yüzyılın başlarına dayanır. Sanayileşmenin artması ve nüfus artışı ile birlikte birçok yeni fikir akımı da ortaya çıkmaya başladı. Kadınlar iş yerlerinde haklarını aramaya başladı ve bu arayış neticesinde, 8 Mart 1857'de New York’ta kadın tekstil işçileri, kötü çalışma koşulları ve düşük ücretler nedeniyle grev yaptı. Polis bu greve müdahalede bulundu ve grup dağıtıldı. Bu olaydan iki yıl sonra, çoğunluğu greve katılan kadınlardan oluşan bir grup kadın, temel haklarını talep ederek kendilerini korumaya çalışmak için ilk kadın işçi sendikasını kurdu.
8 Mart 1908 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri, New York’ta 15.000 kadın, daha kısa çalışma saatleri, daha iyi ücret, oy hakkı ve çocuk işçiliğine son verilmesini talep etti. Bunun için New York’ta yürüyüş düzenlendi. Mayıs 1908'de Amerika Sosyalist Partisi (Socialist Party USA), Şubat ayının son Pazar gününü “Ulusal Kadınlar Günü” olarak belirledi. Bu ilanın ardından, Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk “Ulusal Kadınlar Günü” 28 Şubat 1909 tarihinde kutlandı. 1913 yılına kadar Şubat ayının son Pazar günü kutlanmaya devam etti.
Amerika Sosyalist Parti’nin yapmış olduğu bu davranışın akabinde, 1910 yılında Danimarka’nın Kopenhag şehrinde “Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı” düzenlendi. Konferansta 8 Mart’ın “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılması önerildi. Öneri Clara Zetkin tarafından geldi. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tekstil işçilerinin grevini anma fikri üzerine gelişti. Öneri 17 ülkeden ve 100'den fazla kadın tarafından oy birliğiyle kabul edildi. Anılması önerildi, dememin sebebi o tarihte bunu, kadın hakları hareketini onurlandırmak için bu öneri yapıldı. Henüz 8 Mart tarihinde bir kutlama söz konusu değildi.
1911 yılında New Yok Manhattan’da, Washington Meydanı yakınlarındaki Triangle Shirtwaist Company firmasında bir yangın çıktı. Çalışanların çoğu İtalyan ve Yahudi göçmen kızlardan oluşan 140'tan fazla işçi hayatını kaybetti. Bunun üzerine Kadın Sendikaları Birliği ve Uluslararası Kadın Giyim İşçileri Sendikası, bu felakete karşı protestolar organize etmeye başladı. Protestolara 100.000'den fazla insan katıldı. Bu kötü olay, birçok insana Dünya Kadınlar Günü anma törenlerinde o günü anımsattı ve akıllarda bir süre öyle kaldı.
Amerika’da başlayan Şubat ayının son Pazar günü kutlamaları, Rusya’da da vücut buldu. Birinci Dünya Savaşı sırasında Rus kadınları Şubat 1913'ün son Pazar günü ilk defa Dünya Kadınlar Günü’nü kutladı. Rus siyasi liderleri bu kutlamalara karşı çıktı ancak Dünya Kadınlar Günü kutlamaları devam etti ve bu durum siyasi anlamda Rusya’daki iktidarın gücün zayıfladığının da bir başka göstergesi oldu. Burada detayına girmeyeceğim ancak bu olayın akabinda 1917 yılında Rus Devrimi gerçekleşti ve Rus Çarı tahttan çekildi. Gelen geçici hükümet Rus kadınlarına oy hakkı verdi.
Rusya’da gerçekleşen ve yine bir başka içerik konusu olan Ekim Devrimi’nin arından Bolşevik Rusya’da, Alexandra Kollontai, Lenin’i Dünya Kadınlar Günü’nü resmi tatil ilan etmesi için ikna etti. 1965'ten itibaren Dünya Kadınlar günü resmi tatil olarak kaldı.
1975'te Birleşmiş Milletler, Uluslararası Kadınlar Yılı için çağrıda bulundu ve Mexico City’de ilk kadın konferansı düzenlendi. Bu konferansın ikincisi 1980'de Kopenhag’ta ve üçüncüsü de 1985'te Nairobi’de yapıldı. 1995'te Pekin’de, kadın ve erkek arasındaki eşitsizliklerin ciddi sonuçları olduğu konusunda 189 ülkenin temsilcilerinin hemfikir olduğu dördüncü Dünya Kadın Konferansı düzenlendi.
İlk konferansın ardından, 1977 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 8 Mart tarihinin Dünya Kadınlar Günü olarka kutlanması kararını kabul etti. Bu tarihten itibaren her yıl 8 Mart tarihi Dünya Kadınlar Günü olarak kutlandı.
Dünya’da yaşanan bu gelişmelerin yanı sıra, ülkemizde de kadınlar ile ilgili bazı bilgileri de paylaşmak isterim;
- 3 Mart 1924 itibari ile kızlar ve erkekler eğitimde eşit haklara sahip oldu.
- 17 Şubat 1926'da Türk Medeni Kanunu kabulü ile kadınlara boşanma, velayet ve mallar üzerinde tasarruf hakkı tanındı.
- 1930 yılı itibari ile kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.
- 1936'da kadınların yer altında ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaklandı.
- 1945 itibari ile doğum yardımı başladı.
- 1966 itibari ile eşi değerdeki işler için kadın ve erkek işçilere eşit ücret sözleşmesi onaylandı.
Merak edenler için bu liste epeyce uzun bir şekilde devam etmekte.
Dilim döndüğünce Dünya Kadınlar Günü’nün hikayesini aktarmaya çalıştım. Sürç-i lisan ettiysem affedin lütfen.
Tüm kadınların Dünya Kadınlar Günü’nü kutlarım. Farklılıklarımızın ve eşitliklerimizin günden güne güzelleştirdiği bir dünya dileği ile görüşmek üzere :)
Patreon üzerinden destek olmak isterseniz, buradan destekte bulunabilirsiniz. Şimdiden desteğiniz için çok teşekkür ederim 😊
