Dijital Dünyada Çocuğunuzun İhtiyacı Olan DQ Vatandaşlık Becerisi

Dijital dünya zaten hayatımızda önemli bir yere sahipken, son 1 ayda tüm hayatımız dijitale döndü. İşlerimizi uzaktan yönetiyoruz, eğitimlerimizi uzaktan alıyoruz, sevdiklerimizle görüntülü görüşüyoruz, alışverişlerimizi bile sanal marketlerden yönetiyoruz.

Peki ihtiyaçlarımızı gidermek için araç olarak kullandığımız dijital dünyanın hayatımız haline geldiğinin farkında mıyız? Dijital dünya, zaten ilgi çekiciliği ve yüksek ulaşılabilirlik hızıyla bağımlılık yaratabilecek bir etkiye sahipken, şu an buna nasıl dur diyeceğiz ve bir araçtan hayatımız haline dönüşmesini engelleyeceğiz?

Pek çok kimliğimizin (bknz: öğretmen kimliği, anne kimliği, öğrenci kimliği…) olduğu bu dijital çağda karşımıza yeni bir kavram çıkıyor: DQ (Digital Quotient). Tıpkı IQ ya da EQ gibi DQ da, evrensel ahlaki değerlere dayanan ve bireylerin zorluklarla yüzleşmelerini ve dijital yaşamın olanaklarını kullanmalarını sağlayan kapsamlı bir teknik, bilişsel, meta-bilişsel ve sosyo-duygusal yeterliliklerdir. DQ World, çocukların ihtiyacı olan 8 temel DQ vatandaşlık becerisini ortaya koymuştur.

Kaynak: bit.ly/DQWorld_yesim

“Günümüz çocukları, telefon ve tabletler hem milyonlarca kişiye açılıyor hem de dünya tarihinin tüm bilgi birikimine. Geçmişin kralları bile bu imkana sahip değildi. Çocukların ellerinde büyük bir güç var ama bu gücü nasıl doğru kullanılacağı öğrenilmeli. İşte Dijital Zeka platformunu bu amaçla oluşturduk” Dr. Yuhyun Park (Dijital Zeka kavramının yaratıcısı)

Çocuklarımızın sahip olması gereken bu sekiz beceriye yakından bakalım.

1-Ekran Süresi Yönetimi

• Fiziksel gerçeklikler ile sanal gerçeklikler arasında bağlantı kurabilmelidir.
• Dijital dünyada kendi özdenetimine sahiptir. Aşırı ekran süresi kullanımına dikkat eder, dijital medya bağımlılığının yan etkilerinin farkındadır.
• Zamanı iyi kullanır, dijital kullanımlarına sınır koyar. Dijital kullanımlarının hayatını ele geçirmesine izin vermez.

2- Gizlilik Yönetimi

• Çevrimiçi paylaştığı bilgilerine dikkat eder, temkinli bir şekilde yaklaşması gerektiğini bilir.
• Kendi mahremiyetini ve başkalarının mahremiyetini sağlar ve korur.
• Özel yaşam hakkının bir insan hakkı olduğunun farkındadır.

3- Siber Zorbalık Yönetimi

• Dijital medyayı ihtiyatlı ve sorumluluğunu bilerek kullanacak öz disipline sahiptir.
• Siber zorbalık durumunu tespit etmeyi ve sakin bir şekilde bu durumun üstesinden gelmeyi ya da kimlerden yardım isteyeceğini bilir.
• Sorunlarla akıllıca baş edebilir ve işler kontrolden çıkmadan yardım istemeyi bilir.

4- Dijital Vatandaşlık Kimliği

• Dijital dünyanın yapısını bilir; dijital teknolojileri ve medyayı ustalıkla kullanır.
• Tutarlı bir çevrimiçi ve çevrimdışı kimlik oluşturup öz yeterlikle yönetme bilgi ve becerisine sahiptir.
• Dijital ortamda (dijital dünya tabiatı gereği küresel olduğu için) küresel vatandaş olduğunun farkındadır.

5- Dijital Ayak İzi Yönetimi

• Çevrimiçi iletişimin doğasını anlar.
• Çevrimiçi söylediği ve yaptığı her şeyin, dijital ayak izi olarak adlandırılan izler bıraktığını bilir.
• Dijital ayak izlerinin doğaları gereği kalıcı olduğunun ve çevrim içi itibarının zedelenmesi gibi gerçek hayatta çeşitli nahoş sonuçlara yol açabileceğinin farkındadır.
• Dijital ayak izlerini sorumluluğunu bilerek yönetme becerilerine sahiptir; dijital ayak izlerinin kısa ve uzun süreli etkilerinin farkındadır.

6- Siber Güvenlik Yönetimi

• İstenmeyen posta, dolandırıcılık ve oltalama (kimlik avı) gibi çeşitli siber saldırıları fark edip kendisini ve başkalarını bunlardan koruyabilecek durumdadır.
• Güçlü şifreler oluşturma ve bunları gizli tutma gibi pratik becerilere sahiptir.

7- Eleştirel Düşünme

• İnternetteki bilgi, içerik ve kişileri akıl süzgecinden geçirerek değerlendirmesini sağlayacak bilgi ve becerilere sahiptir.
• Çevrimiçinde yanlış bilgi, şiddet, uygunsuz içerik ve yabancılardan kaynaklı risklerin kötü etkilerini anlar.
• Çevrimiçindeki doğru ve yanlış bilgiyi, zararlı ve zararsız içeriği, güvenilir ve güvenilmez kişileri ayırt etmek için eleştirel düşünmeden yararlanır.

8- Dijital Empati

• Çevrimiçiyken, yüz yüze iletişimin olmadığı durumlarda bile, kendilerinin ve başkalarının ihtiyaç ve duygularına karşı hassastır.
• Yardıma ihtiyacı olanların sesi olmaya ve onların hakkını korumak için sesini yükseltmeye gönüllüdür.
• Çevrimiçinde insanları kolay kolay yargılamaz ve sürü psikolojisine teslim olmaz.
• Ailesi, öğretmenleri ve arkadaşlarıyla hem çevrimiçinde hem de çevrimdışında iyi ilişkiler kurar.
• Ailesi, öğretmenleri ve arkadaşlarıyla dijital hayatı konusundaki iletişiminde dürüst ve açıktır.

DQ World (https://www.dqworld.net), oyun tabanlı bir eğitim sistemi platformudur. Sistem çocuğun dijital zekasını ölçümlüyor ve aynı zamanda hem aileleri hem de okulları eğitim sürecinin içine dahil ediyor. Proje ile çocuklar eğitime interaktif bir şekilde katılıyor, animasyonlar, çizgi romanlar, oyunlar ve basılı eğitim materyaller ile eğitimleri destekleniyor. UNESCO, OECD ve WEF tarafında da onaylanan tek dijital zeka eğitim içeriği platformudur. Çocukların oyunlaştırılmış sekiz temel yetkinliği öğrenmesini amaçlayan platform sekiz bölge ve 82 görevden oluşur. Bu platformda çocuklar görevleri tamamlarken aynı zamanda dijital dünyada sahip olmaları gereken becerileri de öğreniyorlar.

Geribildirimleriniz çok önemli, ysmcylnn@gmail.com mail adresimden bana ulaşabilirsiniz. Diğer yazılarımı da okumak isterseniz:

Uzaktan Eğitimde Oyunlaştırma