Fantastik Kurgu Edebiyatı ve Kitap Önerileri

Ray Douglas Adams
Türkçe Yayın
Published in
5 min readJun 14, 2020

Bazı kişiler fantastik kurgu edebiyatını aşağılamak için “Kaçış Edebiyatı” derler. Ama bence bunu bir hakaret değil, övgü olarak kabul etmek gerekir. Çünkü insanlar, hayatın telaşından, zorluklarından kaçmak ve biraz olsun kendini rahatlatmak için kitap okurlar. Ve okuyacakları kitapta aradıkları en önemi şeyler, zevk almak ve farklı dünyalara dalmak olacaktır. İşte tam bu noktada fantastik kurgu edebiyatı devreye girer. Hayatın sıkıcılığından ve monotonluğundan kaçmak için fantastik kurgu kadar iyi bir seçenek yoktur.

Fantastik kurgu edebiyatı, hayal gücü ile saf yeteneğin birleşimidir. Fantastik kurgu yazarları diğer yazarlara göre daha fazla yaratıcı olmak zorundadır. Çünkü fantastik bir dünya yaratmak sıfırdan yaratmak demektir. O kurgunun içinde, tamamen yaratılan hikâyenin dinamiklerine uygun kurallar olması gerekir. Bambaşka bir dünya ve bambaşka kurallar; yeni ırklar, yeni diller, yeni yer isimleri, yeni karakter isimleri v.b. İşte bütün bunları birleştirdiğinde yeni bir dünya yaratmış olursunuz. Bu dünyaya dozunda ve belli kurallar çerçevesinde fantezik öğeler eklendiği zaman fantastik kurgu edebiyatı ortaya çıkar. Ama tabii bu kadar basit değildir. Bütün bunların yanında, edebi anlatım da son derece önemlidir. Hatta bence, fantastik bir kurgunun kültleşebilmesi için en önemli unsur edebi olmasıdır. Eğer bir fantastik kurgu edebi değilse çabuk unutulur, ciddiye alınmaz. Hatta böyle kitaplara fantastik kurgu bile denmez. Fantezi edebiyatı ya da fantastik edebiyat denilebilir. Ama bunlar bile fazladır bu kitaplar için.

Modern fantastik kurgu edebiyatının öncüsü Tolkien sayılır. Onun öncesinde de pek çok fantastik dünya vardır ama bunu bir sisteme oturtan ve harita kullanarak kitap yazmak onun öncülüğünde gerçekleşmiştir. Bunun için fantastik kurgunun babası sayılır.

Fantastik kurgu edebiyatına başlamak isteyenler ve içine iyice dalmak isteyenler için bazı tavsiyelerim olacak. Öncelikle kolay okunabilir ve yormayan kurgulardan başlamak gerekir.

Harry Potter Serisi — J. K. Rowling

Harry Potter serisi, akıcı üslubu ve fazlasıyla fantastik öğeler içeren bir seridir. Pek fazla edebi olduğu söylenemez ama bu türe başlamak için ideal bir seridir. Karakter analizlerine çok fazla yer vermeyen bu serinin bu kadar fazla popülerleşmesinin sebebi ise kolay anlaşılması ve her kesime hitap edebilecek düzeyde olmasıdır.

-Harry Potter ve Felsefe Taşı

-Harry Potter ve Sırlar Odası

-Harry Potter ve Azkaban Tutsağı

-Harry Potter ve Ateş Kadehi

-Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı

-Harry Potter ve Melez Prens

Harry Potter ve Ölüm Yadigârları

Buz ve Ateşin Şarkısı — George R. R. Martin

Bu serinin ilk kitabının ismi Game of Thrones. Bildiğiniz üzere bu isimle çok popüler bir dizisi mevcut. Diziyi izlemeyenler hemen kitabı alıp okuyabilirler. İzleyenler de hemen kitabı alıp okuyabilirler. Çünkü dizi ile kitap arasında gerçekten fark var. Bana göre kitap çok çok daha iyi. Karakterlerin derinlemesine analiz edilmesi ve iyilik kötülük gibi kavramların pek olmaması bu seriyi çekici hale getiriyor.Net iyi ya da net kötü diyebileceğimiz bir karakter yok gibi. Çünkü yazar, her karakteri kendi iyi ve kötü davranışları çerçevesinde ele alıyor. Aynı gerçek hayattaki gibi herkes kendine göre iyi ya da kötü. Bu seri son derece edebi ve okuması zevkli bir seridir. Ama bazen fazla betimlemeler insanı yorabiliyor.

-Taht Oyunları

-Kralların Çarpışması I

-Kralların Çarpışması II

-Kılıçların Fırtınası I

-Kılıçların Fırtınası II

-Kargaların Ziyafeti I

-Kargaların Ziyafeti II

-Ejderhalarla Dans I

-Ejderhalarla Dans II

Yerdeniz Serisi — Ursula K. Le Guin

Ejderhalar, büyücüler ve yeni diyarlara girmek istiyorsanız bu kitap birebir. Le Guin bu seride fanteziyi felsefeyle birleştirerek çok iyi bir işe imza atıyor. Hatta J. K. Rowling bu seriden epey esinlenmiştir. Le Guin bir röportajında bu konuyla ilgili şöyle demiştir:

+Sizin Yerdeniz Büyücüsü kitabınızda da yetim bir çocuk var ve büyücü olduğunu keşfedip bir okula gidiyor; J. K. Rowling’in Harry Potter serisinde de aynısı oluyor ve Harry Potter kitapları patladı. Buna hiç kızıyor musunuz veya içerliyor musunuz?

- Tabii ki hayır. Bu şanstır neticede. Kendisi de hikâyelerini güzel bir şekilde kaleme alan başarılı bir yazar.

Böyle de mütevazı bir yazardır kendisi. Bu tavrı ile ne kadar büyük bir yazar olduğunu kanıtlamıştır.

-Yerdeniz Büyücüsü

-Atuan Mezarları

-En Uzak Sahil

-Tehanu

-Yerdeniz Öyküleri

-Öteki Rüzgâr

Kralkatili Güncesi — Patrick Rothfuss

Daha iki kitabı olmasına rağmen fantastik kurgu edebiyatında kendine güzel bir yer edinen bu serinin üçüncüsü ne zaman gelecek bilmiyoruz. Şimdiden Buz ve Ateşin Şarkısı serisiyle karşılaştırılmaya başlandı bile.

-Rüzgârın Adı

-Bilge Adamın Korkusu

Diskdünya — Terry Pratchett

Fantastik kurgunun içinde absürdizm ve komedi istiyorsanız bu kitap tam size göre. Bilim kurguda Otostopçu’nun Galaksi Rehberi ne ise Fantastik kurguda Diskdünya odur. Son derece saçma ve absürt öğeleri normalmiş gibi anlatır bu kitaplar. Okurken öyle şey mi olur lan demezsiniz. Dünyanın tepsi şeklinde ve bir kaplumbağa üzerinde durması tamamen normaldir sizin için.

Yayınevi çıkış sırasına göre 20 kitabı:

-Büyünün Rengi

-Fantastik Işık

-Eşit Haklar

-Mort

-Hasbüyü

-Ucube Kocakarılar

-Piramitler

-Muhafızlar! Muhafızlar!

-Eric

-Hareketli Resimler

-Tırpanlı Adam

-Cadılar Dışarıda

-Küçük Tanrılar

-Hanımlar ve Beyler

-Asayiş Berkemal

-Ruh Müziği

-İlginç Zamanlar

-Maskeli Balo

-Kilden Ayaklar

-Domuz Baba

Orta Dünya Serisi — J. R. R. Tolkien

Fantastik kurguya gönül vermiş birsinin orta dünyayı ve Tolkien ismini duymamış olması imkânsızdır. Pek fazla anlatmaya gerek yok bu seriyi. Her şeyini biliyorsunuz zaten. Bu türün babasıdır ve diğer fantastik kitapların çıkmasında öncülük etmiştir. Frp oyunların kaynağıdır.

-Hobbit

-Yüzüklerin Efendisi 1–2–3

-Silmarillion

-Akallabeth ve Güç Yüzüklerine Dair

-Hurin’in Çocukları

-Gondolin’in Düşüşü

-Bitmemiş Öyküler

Zaman Çarkı — Robert Jordan

14 kitaplık ve her kitabı yaklaşık bin sayfa olan devasa bir seri. Şu sıralar dizisinin çekilmesiyle gündeme geldi. Amazon’da yayınlanacak olan dizinin oyuncu kadrosu bile açıklandı.

Ben bu seriye destan demeyi daha doğru buluyorum. Yaklaşık 12.000 sayfadan oluşan bu seride bazen sıkılıyor bazen de müthiş edebi zevk alıyorsunuz. Uzunluğundan dolayı okuması çok uzun sürebilir. Ama korkmayın bu dünyanın içine girdikten sonra kolay kolay çıkamıyorsunuz. Bana göre fantastik kurgunun zirvesidir bu seri.

-Dünyanın Gözü

-Büyük Av

-Yenidoğan Ejder

-Gölge Yükseliyor

-Göğün Ateşleri

-Kaos Lordu

-Kılıçtan Taç

-Hançer Yolu

-Kışın Yüreği

-Alacakaranlık Kuşağı

-Düş Hançeri

-Fırtına Toplanıyor

-Geceyarısı Kuleleri

-Işığın Anısı

-Yeni Bahar

--

--