Güneşten Gelen Vitamin
D Vitamini
D vitamini, oldukça düşük bir miktarı besinlerden alınabilen, vücudumuz tarafından güneş ışığı sayesinde üretilebilen hormon yapısında bir vitamindir. Vücudumuzun yeterli D vitamini üretebilmesi için her gün en az 10–15 dakika, saat 11:00 ve 15:00 arasında kollar ve bacaklar güneş alacak şekilde direk güneş ile cildimizin temas etmesi gerekmektedir.
Dünya’da yaklaşık 1 milyar kişide D vitamini eksikliği mevcuttur. Türkiye’de yapılan çalışmalara göre her 10 kişiden en az 6'sında D vitamini eksikliği mevcuttur. Kadınlarda ise bu oran daha fazladır. Özellikle yaşlılarda, koyu tenli kişilerde, obezitesi olanlarda, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi hastalıkları bulunanlarda ve bazı ilaçların kullanımında D vitamini gelişme riski daha fazladır.
D vitamininin Önemi
D vitamini özellikle kalsiyum emiliminde önemli bir vitamin olup kemik sağlığı için oldukça gereklidir. D vitamini yetersiz olan kişilerde kemik ve kas ağrıları, yürüme güçlükleri, kemik erimesi ve kemik kırıkları gibi durumlar gelişebilir.
D vitamininin kansere karşı koruyucu ve bağışıklık sisteminin bakteri ve virüslerle savaşmasında yardımcı olduğu yönünde çalışmalar mevcuttur. Bununla birlikte D vitamini eksikliğinde tansiyon ve kalp hastalıkları gelişebilmektedir.
D Vitamini Kaynakları
D vitamininin ancak %10'luk kısmı besinlerle alınabilmektedir. Özellikle somon, uskumru, çipura, hamsi, ton balığı, alabalık, sardalya gibi deniz ürünlerinde ve tereyağı, yumurta sarısı, kaşar peyniri gibi yiyeceklerde D vitamini bulunmaktadır.
D vitamininin %80–90 gibi büyük bir kısmı güneş ışınları ile üretilebilmektedir. Ancak yeterli güneşlenme sağlanamaması nedeniyle D vitamini eksikliği durumunda takviye olarak almak gerekmektedir.
Ne Kadar Vitamin?
Erişkin kişilerde kas ve kemik sağlığı için günlük en az 600 Ünite D vitamini almak gerekmektedir. D vitamini ile birlikte yeterli kemik gelişimini sağlayabilmek için yeterli kalsiyum takviyesi de almak gerekmektedir.
Yüksek dozda D vitamini alınması neticesinde kanda kalsiyum seviyesi yükselmekte ve bu da özellikle böbreklere zarar verebilmekte ve kemik kaybına neden olabilmektedir. Bu nedenle her ne kadar D vitamini eksikliği sık görülen bir durum olsa da kandaki seviyesi ölçülmeden D vitamini takviyesi alınmamalıdır. Ayrıca günlük 4000 Ünitenin üzerinde D vitamini kullanılmamalıdır.
Kaynaklar:
- Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği — OSTEOPOROZ ve METABOLİK KEMİK HASTALIKLARI TANI ve TEDAVİ KILAVUZU
- Alpdemir, Medine, and Mehmet Fatih Alpdemir. “Meta Analysis Vitamin D deficiency status in Turkey: A meta-analysis.” Int J Med Biochem 2.3 (2019): 118–31.
- Lappe, Joan M. “The role of vitamin D in human health: a paradigm shift.” Journal of evidence-based Complementary & alternative Medicine 16.1 (2011): 58–72.
Daha fazla içerik için sayfamı ziyaret edebilirsiniz: www.instagram.com/dr.beyzarbakopan
