Hareketleri Öğrenmek
Öğrenme prosesi beyin için genel anlamda aynı şekilde işlemektedir. Herhangi bir konuyu, bir yol tarifini ya da başka bir şeyi öğrendiğimiz gibi hareket etmeyi de zamanla öğreniriz.
Bebeklik çağlarını dikkatli incelediğimizde bebeklerin kademeli olarak hareketleri öğrenerek bir inşa süreci başlattıklarını ve bu süreci devam ettirdiklerini görürüz. Öncelikli olarak sırt üstü uzanır, ardından yüz üstü pozisyona gelmeyi öğrenir, döner, ellerimizi ve ayaklarımızı hareket etmeyi öğrenir, ayağa kalkar, yürür ve koşarız. Tüm bu proses aslında bizler yetişkinliğe ulaştığımızda da aynıdır.
Herhangi bir hareket modelini uygulamadan önce onu öğrenmemiz gerekir. Bir dumbbell, kettlebell ya da olimpik bar olsun bir nesneyi hareket ettirmeyi ya da vücudumuzu hareket ettirmeyi zamanla öğreniriz.
Peki öğrenme prosesi antrenman için neden bu kadar önemlidir?
Aslında bu sorunun iki yanıtı vardır: Yaralanmaların önlenmesi ve performans artışı.
Çoğumuz farklı amaçlar ile antrenman yaparız. Daha iyi görünmek, daha uzağa koşmak, ağrılarımızı gidermek ya da başka pek çok nedenden biri bizim antrenman amacımız olabilir. Her birinin altında yatan temel mekanizma ise aynıdır: Hareket etmeyi öğrenmek. Özellikle ağırlık antrenmanlarında yalnızca bir yükü A noktasından B noktasına götürmek ya da kaldırmak önemli değildir çünkü vücut bu görevi o ya da bu şekilde yerine getirecektir.
Önemli olan bir ağırlığı A noktasından B noktasına doğru teknik ile götürebilmektir.
Genellikle bu aşama atlanır çünkü insan beyni hızlı sonuç almak için dizayn edilmiştir ancak konu antrenman ve spor bilimleri olduğunda biraz sabretmeyi öğrenmek gerekir. Hareketlerin öğrenilmesi bir piramidin temel taşları gibidir. Doğru şekilde öğrenildiklerinde hayat boyu bizimle birlikte gelirlerken, kötü şekilde öğrenildiklerinde ve uygulandıklarında çok da uzun olmayan sürelerde ağrıların ya da fonksiyonel bozuklukların meydana gelmesine neden olurlar.
Bu nedenle amacımız ister kas geliştirmek olsun, ister yağ oranını düşürmek olsun isterse de olimpik kaldırışları öğrenmek olsun temel her zaman aynıdır:
Hareket etmeyi öğrenmek.
Peki doğru hareket modeli nedir ve nasıl öğrenilir?
Bu sorunun yanıtı aslında son derece basittir: Evrimsel sürecimiz.
Geçirmiş olduğumuz evrimsel sürecimiz bizlere en optimal ve fonksiyonel şekilde hareket edebilme imkanı vermiştir. Geçirmiş olduğumuz binlerce yıllık evrimin sonucunda squat, tırmanma, emekleme, yuvarlanma, bir yükü itme ya da çekme gibi “temel hareket modelleri” olarak tanımlanan hareketler geliştirdik. Bu hareketlerin herhangi bir ağrı, sızı ya da fonksiyonel bozukluk olmadan gerçekleştirilebilmesi bizlere doğru hareket etmeyi öğretir.
Geri kalan süreç ise son derece basittir: Bu hareket modellerinin üzerine yük eklenebilir, hız eklenebilir, tempo eklenebilir, uygulanma süresi uzatılabilir ve daha pek çok seçenek üzerine gidilebilir. Bu kısım ise tamamen antrenman amaçlarına göre dizayn edilen kısımdır.
Sedat Odabaşı Kuvvet & Kondisyon Koçu
.
.
besport.ist
weare@besport.ist
