İlham Veren Yazılar: Körlük
Güzellik, mahremiyet, insanlık onuru, sevmek gibi bir çok duyguyu baştan tanımlama ihtiyacı hissettiren bir dünya hayal etmek ne zor! Jose Saramago’nun kaleminden çıkan Körlük ile insalığa dair ezberlerinizi yıkacak, zihninize belki de hızlıca dolduramayacağınız bir boşluğu buyur edeceksiniz.
Körlük; herkesin zamanla kör olmasıyla birlikte tüm Dünya’ya yayılan beyaz bir salgından ve salgınla mücadele kapsamında ilk kez kör olan 7 kişinin bir akıl hastanesinde askeri denetim altında karantinaya alınmasını ve sonrasında yaşanan olayları konu alıyor. İlk kör, ilk körün karısı, göz doktoru, doktorun karısı, siyah gözlüklü kız, şaşı çocuk ve gözü siyah bantlı yaşlı adam… Ve bir de sonradan göz yaşı yalayan köpek. Her şeyin bir anda anlamını yitirdiği bir yerde tabii ki isimlerin de bir önemi yok. Hatta tek önemli şey değerlerinden ödün vermeden temel ihtiyaçlarını karşılamanın bir yolunu bulmak.
Bu hiç kolay değil. Hele ki yan koğuşlardan birinde hiç tanımadığınız zorbalık yaparak üstünlük kurmaya çalışan ahlaksız körlerin bulunduğu bir akıl hastanesinde. Kendi kaderine terk edilmiş 200 kişinin ölüm korkusuyla, açlıkla, pislik içerisinde kalmış bir şekilde dışarı ile bağlantısı kesilerek haysiyetsizce zapt edilmeleri öylesine rahatsız edici bir gerçeklikle anlatılıyor ki okumaya devam etmekte zorlanabilirsiniz. Bu satırları okumak bile sabır isterken kitaptaki anlatım kaçınılmaz olarak, yakın tarih anlatılarından aşina olduğumuz toplama kamplarında kaderine terk edilmiş çaresiz insanlarla empati yapmaya zorluyor. Daha da rahatsız edici oluyor.
Amaç da bu zaten. Sistemdeki acımasızlıkları, sindirdiğimiz ahlaksızlıkları, yolsuzlukları, toplumdaki dipten çürümeyi, insan haysiyetine yakışmayan koşulların bazı gruplara zorla dayatılmasını, kapitalizmin vahşi şehirleştirme politikası ile artık apartmanlarda ihtiyacımız olmadığı kadar eşya ile yaşayan birbirine bakan ama görmeyen varlıklara dönüşümümüzü metafor ile ustaca sunarak okuyucunun yüzüne çarpmak.
Bakabiliyorsan gör, görebiliyorsan fark et.
Çevirmen Işık Ergüden’e saygılarla. Kırmızı Kedi Yayınevi’nden kitabı edindim. Keyifli Okumalar. Son olarak,
“İyilik ve kötülüğün ne olduğuna kim karar veriyor? İnsan erdemli olmayı sadece beğenilmek, sevilmek için, ikiyüzlü bir riyakârlıkla mı istiyor? Kimsenin onu görmeyeceğini ya da dışlamayacağını bilse nasıl davranır?” (Üretmen, 2016)
