İran Devleti Tinder Yaparsa Ne Olur?

Dating app’lerin ne kadar hızlı büyüdüğünü hepimiz takip ettik. Pandemi ve yalnızlık etkisi, yüksek bir kaldıraç etkisi yapmış olabilir fakat pandemi öncesinde de çok iyi yürüyen bir sektördü.

Dating app’ler genelde liberal, hızlı tüketim odaklı dünyanın tekelinde. Daha hızlı ve yüzeysel ilişkilere yönlendirse de İran İslam Cumhuriyeti konuya bambaşka bir bakış açısından yaklaşarak dünyanın ilk ‘resmi dating uygulaması’ olan Hamdam’ı yarattı.

Hamdam’ın Yaratıcısı Tebyan

Öncelikle Hamdam’ın yaratıcısı Tebyan’ı anlatalım. Tebyan, devletin gençlik ve kültür konularında çalışması için kurduğu resmi bir kurum. Popüler kültürün İran’da nasıl işlemesi gerektiğini çalışıp uyguluyorlar. Temel amaçlarını, İran’ın ‘Batı’nın kötü taraflarını almasını engellemek’ olarak belirtiyorlar.

Dijital teknolojilere de uzak durmuyorlar ki Tinder’ın İran versiyonu Hamdam’ı yaratmışlar. Hamdam kelimesinin Farsça’daki karşılığı ‘companion’. Türkçe’ye yoldaş, arkadaş olarak çevirebiliriz. Alışılmış sosyal medya uygulamalarının, dating uygulamalarının ve hatta yakın zamanda gelen bir kararla VPN’in bile İran’da yasak olduğunu hatırlatarak devam edelim.

İran’da çocuk doğum oranları uzun bir süredir stabil bir düşüş gösterince, devlet bu işe bir el atmaya karar verip Hamdam’ı yaratıyor ve görücü usulünü aile planlamasıyla birleştirerek dijitalleştiriyor.

Hamdam

Uygulamayı indiriyorsunuz, kimlik numaranızla kayıt oluyorsunuz. Bu şekilde sahte profil konusunun önüne geçmeyi hedeflemişler. Bu arada, uygulamanın hedef kitlesinin ‘düzgün ailelerden gelen bekar insanlar’ olduğu resmi açıklamada özellikle belirtilmiş.

Kayıt olduktan sonra ise karşınıza ilginç bir rıza formu çıkıyor. Bu rıza metnini imzalarsanız, Tebyan’ın size atayacağı bir danışmanın tamı tamına 4 yıl boyunca ilişkinizi denetleyerek izdivac yoluna girip girmediğinizi kontrol etmesine tamam diyorsunuz. Tebyan, bu durumun sebebini ise ‘İran aile değerlerine aykırı bir durum oluşmaması’ olarak açıklıyor.

Şimdi gelelim daha da ilginç bir konuya, uygulamaya kayıt olan kullanıcılardan bir psikolojik değerlendirme testini tamamlamaları bekleniyor. Tam olarak nasıl bir şey olduğunu söylemeseler de ’16 Personalities’ testinin bir benzeri olduğunu tahmin ediyorum. Sonuçlar ise ‘Tam bir aile babası — FATH-J’, ‘Evlenilecek Kız — WIFH-J’ şeklinde çıkıyordur herhalde.

Bakalım İran’ın dijital görücü usulü sistemi doğum oranlarını artıracak mı? Siz ne dersiniz, Tinder’ın Hamdam’dan öğreneceği bir şeyler var mı?

Görüşmek üzere