Kontrol Edemeyeceğiniz Şeyler İçin Kendinizi Üzmeyin
Doğrulara çarpıp sendeliyorum bazen.
Herkese merhaba,
Bu hafta her şeyi, herkesi kontrol etme takıntısından bahsetmek istiyorum. Evet kontrol takıntılı bir dünyada yaşıyoruz. Bir insanın başına gelebilecek en büyük acılardan biri de bilmek, görmek ama kontrol edememek. Konfor alanımızdayken biliyor, görüyor ve kontrol edebiliyoruz. Kiminle konuşacağımızı, ne izleyeceğimizi seçebiliyoruz. Ama konfor alanımızdan çıktığımızda, dünyaya karıştığımızda dünyanın bütün zorbalıkları, acıları önümüze seriliyor. Sanki varlığımızın bir etkisi yokmuş, olacak olan bize rağmen oluyormuş gibi…
Her şeyi kontrol etmenin kökeninde korku yatar. Bilinmezliğin korkusu, başarısızlığın korkusu, hayal kırıklığının korkusu… Her şeyi kontrol etmek isteriz çünkü hayatlarımızda her zaman kesinlik ve kendimizi güvenli hissetme arayışındayızdır. Oysa gerçek şu ki kontrol etmenin cazibesi bir illüzyondur. Kontrol etmek için uğraşmak bizi sonsuz bir hayal kırıklığına sürükler.
Geleceği, geçmişi ve şimdiyi kontrol etmeye çalıştıkça acı çekeriz. Zaten var olan kaygımız daha hızlı artar ve büyür. Geçmişi kontrol etmeye çalıştıkça pişmanlık ve keşkeler peşimizi bırakmaz. Geleceği kontrol etmeye çalıştıkça planda olmayan şeyler peşimizi bırakmaz. Başkalarının davranışlarını kontrol etmeye çalıştıkça da sadece hayal kırıklığı ve öfke yaşarız.
Kontrol edemediğimiz olaylarla ilgili hatayı kendimizde aramaktan acilen vazgeçmeliyiz. Bütün kurallara uysanız bile hiç istemediğiniz olaylar yaşayabilirsiniz. Bu olaylara gerçekçi bakış açısıyla yaklaşmalı yani kontrol edebildiğimiz ve edemediğimiz olayların sınırını çizmeliyiz. Bu olumsuz olaylar karşısında üzülmemek mümkün değil ancak daha az üzülmek mümkün.
Yunan filozof Epiktetos mutluluk ve özgürlüğün neyi kontrol edip neyi kontrol edemeyeceğimizle yakından ilişkili olduğunu belirtmiş. Epiktetos’a göre dengeli bir hayatın formulü şudur: “Bazı şeyleri kontrol edebiliriz, bazı şeyler kontrol edemeyiz. Kontrol edebildiklerine odaklan, edemediklerini kontrol etmeye çabalamaktan vazgeç.”
Durumları (geçmiş, gelecek, diğer insanlar) kontrol edemeyiz ama durumları nasıl yorumladığımızı ve onlara nasıl yanıt verebileceğimizi kontrol edebiliriz. Kontrol edebileceğimiz tek şey hayatı nasıl yorumladığımız.
Elimizden gelenin en iyisini yapmalı, dış faktörlerin de varlığını hatırlayarak sonucu kabul etmeliyiz. Sınavlara çok iyi hazırlanıp yine de istediğimiz puanı alamayabiliriz. Birine kendimizi açıkça ifade edebilir ama yine de anlaşılamayabiliriz. İnsanlara sevgi, ilgi gösterebilir ama karşılığını alamayabilir hatta kabalık görebiliriz.
Hayatta her şeyi kontrol etmeye çalıştığımız zaman geriye kontrol edilemeyecek çok az hayat kalıyor. Kontrolünüzde olmayan şeyleri kontrol etmekten vazgeçmek yeni olasılıkların, fırsatların, deneyimlerin ve en önemlisi belki de daha iyi sonuçların kapısını açabilir. Yazar Doe Zantamata’nın dediği gibi: “Ne olacak diye düşünüp hiçbir şey yapmamanın yarattığı korkuya izin vermeyin”.
Unutmayın her başlangıç bizim elimizde ancak sonucu sadece biz belirlemiyoruz…
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle sevgili okurlarım.
Sevgiler,
Başak.
