Mali Tablolar: Hesaplar ve Hesapların İşleyişi
Bir işletmenin muhasebesi tutulurken parasal ve parasal olmayan işlemlere konu olan kıymet hareketlerinin bilançoda artışlarının ve azalışlarının görülebilmesi için çeşitli hesaplar bulunmaktadır. Bu hesaplar borçlar ve özsermayedeki artış ve azalışları sistematik olarak gösteren çizelgedir. Hesaplar, 9 ana gruba bölünmüştür. Her hesap kendi içerisinde T şeklinde ikiye bölünmüştür. Sol tarafta kalan kısım hesabın borcunu ifade ederken sağ tarafında kalan kısmı hesabın alacağını ifade eder.
BİLANÇO HESAPLARI (1–5 Numaralı Hesap Grubu)
Aktif / Varlık
İşletmedeki mevcutlar ve alacaklarının izlendiği hesaplardır.
1. Dönen Varlıklar: 1 yıldan daha az zamanda nakde çevrilebilen veya harcanması gereken varlık unsurlarını kapsamaktadır.
2. Duran Varlıklar: 1 yıl içerisinde ya da dönem içerisinde paraya çevrilebilecek varlık unsurlarını kapsamaktadır.
Pasif / Kaynak
İşletmenin öz ve yabancı kaynaklarındaki değişimlerin ve borçlarının izlendiği hesaplardır.
3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: 1 yıldan daha az zamanda ödenmesi gereken yabancı kaynaklardır.
4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: 1 yıldan daha fazla vadesi bulunan işletmenin ilişkide bulunduğu diğer kişilerden, kredi kurumlarından ve sermaye piyasalarından almış oldukları borçlarının yer aldığı uzun vadeli yabancı kaynaklarıdır. Öz sermaye ile birlikte kullanıldığında devamlı sermayeyi oluşturmaktadır.
5. Öz Kaynaklar: İşletme sahip ya da ortaklarının şirket kuruluşunda veya faaliyet dönemi içerisinde sermaye olarak vermiş oldukları ve henüz işletmeden çekilmemiş olan karlarından oluşmaktadır.
GELİR HESAPLARI / SONUÇ HESAPLARI (6 Numaralı Hesap Grubu)
İşletmenin faaliyet dönemi içerisinde yapmış olduğu işlemlerin özsermayede oluşturduğu artışları izlemek için gelir, azalışları izlemek için gider hesapları kullanılır.
MALİYET HESAPLARI (7 Numaralı Hesap Grubu)
İşletmede faaliyet dönemi içerisinde oluşan giderlerin izlendiği hesap grubudur.
SERBEST HESAPLAR (8 Numaralı Hesap Grubu)
Özel ihtiyaçlar sonucunda işletmeler için açılan ara hesapları ifade etmektedir.
NAZIM HESAPLAR (9 Numaralı Hesap Grubu)
İşletmenin varlıkları içerisinde yer alan fakat işletmeye ait olmayan değerlerin ve koşullu işlemlerin muhasebede izlenmesi için kullanılan hesaplardır. Genel olarak karşılıklı olarak işleyen hesaplardır.
Nazım Hesapların Özellikleri ve Kullanılabileceği İşlemler: Gerçek varlık ve kaynakları yer almaz, bilanço ve gelir tablosu hesapları karşılıklı çalışmaz, işletmenin isteğine bağlı olarak hesap numaralandırılması yapılır. Emanet, kefalet, teminat, işlemleri, KKEG (kanunen kabul edilmeyen giderler), vergiye tabi olmayan işlemler, taahhütler ve hatırda kalması gereken bilgi ve belgeler için kullanılır.
Mali niteliklerine göre hesaplar asli, yardımcı ve geçici hesaplar olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Asli hesaplar, belli nitelikteki işlemlerin hareketlerinin toplu biçimde izlendiği hesaplardır. Yardımcı hesaplar, asli hesapların ayrıntılarının izlendiği hesaplardır. Geçici hesaplar, tamamlanmamış işlemler için kullanılan hesaplardır.
DÜZENLEYİCİ HESAPLAR
Aktif ve pasif değerlerin gerçek değerleriyle gösterilmesini sağlayan hesaplardır.
Aktif Düzenleyici Hesaplar
103 — Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hs.
119 — Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
122 — Alacak Senetleri Reeskontu Hs.
124 — Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hs.
129 — Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs.
137 — Diğer Alacak Senetleri Reeskontu Hs.
139 — Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hs.
158 — Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
199 — Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı Hs.
222 — Alacak Senetleri Reeskontu Hs.
224 — Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hs.
229 — Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs.
237 — Diğer Alacak Senetleri Reeskontu Hs.
239— Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hs.
241 — Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
243 — İştiraklere Sermaye Taahhütleri Hs.
244 — İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
246 — Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri Hs.
247 — Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
249 — Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı Hs.
257 — Birikmiş Amortismanlar Hs.
268 — Birikmiş Amortismanlar Hs.
278 — Birikmiş Tükenme Payları Hs.
298 — Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hs.
299 — Birikmiş Amortismanlar Hs.
Pasif Düzenleyici Hesaplar
302 — Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri Hs.
308 — Menkul Kıymetler İhraç Farkı Hs.
322 — Borç Senetleri Reeskontu Hs.
337 — Diğer Borç Senetleri Reeskontu Hs.
371 — Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri Hs.
402 — Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri Hs.
408 — Menkul Kıymet İhraç Farkı Hs.
422 — Borç Senetleri Reeskontu Hs.
437 — Diğer Borç Senetleri Reeskontu Hs.
501 — Ödenmemiş Sermaye Hs.
503 — Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hs.
580 — Geçmiş Yıllar Zararları Hs.
591 — Dönem Net Zararı Hs.
cansucalisir
Ben’in Ben olmak için Biz’e ihtiyacı vardır.
Yazımı beğendiyseniz alkışlayarak ve paylaşarak daha fazla kişiye ulaşmamı sağlayabilirsiniz.
— En fazla 50 alkış atabildiğinizi biliyor muydunuz :)
