Neden Bazı Olayları Hatırlarken Bazılarını Unuturuz?
Beynin en önemli işlevlerinden birisi, insanın çevresinde olanları öğrenmesi ve edindiği bilgileri, daha sonra kullanmak üzere depolamasıdır. Çevreden gelen uyarıların değerlendirilmesi ve uygun davranışların geliştirilmesi, öğrenme yoluyla olmaktadır. Öğrenilen bilginin saklanmasını ise bellek sağlar. Kısaca sizlere sahip olduğumuz bellek türlerinden bahsedeyim:
- Sensör Motor Bellek : Bu bellek türü, kısa süreli ve anlık bilgilerin depolandığı bellek türüdür.
- Çalışma Belleği : Çalışma belleği, kısa süreli belleğin bir türüdür ve anlık olarak işlem gören bilgileri depolar. İnsanlar düşünme, karar verme ve problem çözme gibi zihinsel görevlerde çalışma belleğini kullanır.
- Kısa Süreli Bellek : Örneğin, bir telefon numarasını kısa süreli bellekte saklayabilirsiniz. Bu bilgiler, üzerine düşünülmediği veya tekrar edilmediği sürece kısa süre sonra unutulabilir.
- Semantik Bellek : Semantik bellek, genel bilgi ve kavramların depolandığı bir bellek türüdür. Örneğin, matematiksel kavramlar veya dilbilgisi kuralları semantik bellekte saklanır.
Hafızamızı yokladığımızda bazı olayları çok detaylı şekilde hatırladığımızı, bazılarının çok bulanık kaldığını, ve bazılarının ise bir şekilde hafızamızdan tamamen silindiğinin farkına varabiliriz. Herhangi bir kitabı okuduktan sonra ya da bir eğitime katıldıktan sonra edindiğiniz bilgilerin ne kadarını anımsıyorsunuz? Muhtemelen çok azını. Pek çok konunun arka arkaya anlatıldığı bir dersin sonunda, kendinize “Bütün bunları nasıl hatırlayacağım?” diye kaç defa sordunuz? Bir çok kez dediğinizi duyar gibiyim. Ne yazık ki kısa süreli belleğinizde gerçekten de sınırlı sayıda bilgiyi sınırlı bir süre boyunca taşıyabilirsiniz. Eğer bunu uzun süreli belleğe aktarmanın bir yolunu bulamazsanız da unutmak kaçınılmazdır.
Hermann Ebbinghaus’un 1885 yılında yaptığı çalışmalarla ünlü olan “Ebbinghaus Eğrisi” veya “Unutma Eğrisi,” insanların öğrendikleri bilgileri zamanla nasıl unuttuğunu ve bu unutmanın zamanla nasıl değiştiğini gösteren bir psikolojik kavramdır. Ebbinghaus, kendi üzerinde gerçekleştirdiği deneylerle bu eğriyi oluşturmuştur. Ebbinghaus’un amacı, yeni öğrenilen bilgilerin zaman içinde nasıl unutulduğunu ve bu unutmanın zamanla nasıl bir desen izlediğini anlamaktı. Kendisi üzerinde çeşitli sözcük listelerini öğrenme ve hatırlama deneyleri yaptı.
Deneylerde, katıldığı kişiye öğrenmesi gereken bir dizi anlamsız sözcük sunuldu. Deney sonuçları, öğrenilen bilgilerin zaman içinde hızla unutulduğunu gösterdi. Deneyin ardından hemen öğrenilen bilgiler daha uzun süre hatırlanırken, zaman geçtikçe unutma hızı artıyordu. Ebbinghaus’un bu deneylerinden elde ettiği sonuçlar, “unutma eğrisi” olarak adlandırılan bir deseni ortaya koydu. Bu eğri, bilgilerin öğrenildiği andan itibaren hızlı bir şekilde unutulduğunu, ancak zamanla unutmanın hızı azaldığını gösterdi. Bu, unutma eğrisinin başlangıçta dik bir düşüşle başlayıp daha sonra daha yavaş bir düşüşe geçtiği anlamına gelir. Ebbinghaus’un deneyleri ayrıca bilgilerin unutma sürecini yavaşlatabilecek faktörlerin başında tekrar etme ve anımsatma gelmesini gösterdi. Buraya kadar okuduysanız anlamış olacağınız gibi beynimizin bazı sınırları var. Bu sınırların ötesine geçmek de çok kolay değil. Ancak yine de mücadele edebilirsiniz. Bilgilerin düzenli olarak tekrar edilmesi veya hatırlanması, unutma eğrisinin daha yavaş bir düşüş izlemesine yol açabilir.
Kaynakça
httpswww.matematiksel.orgunutma-egrisi-nedir-ve-nasil-mucadele-edilirexpand_article=1.webp (780×450)
Unutma Eğrisi — Aklınızı Keşfedin (aklinizikesfedin.com)
Unutma Eğrisi Nedir ve Unutma İle Nasıl Mücadele Edilir? — Matematiksel
