Outliers (Çizginin Dışındakiler)
Bazı İnsanlar Neden Daha Başarılı Olur?
Malcolm Gladwell, Kanada asıllı ve New York’ta yaşayan araştırmacı, gazeteci ve yazardır. Gladwell, dördü de dilimize çevrilen Tipping Point (Kıvılcım Anı — 2000), Blink (Düşünmeden Düşünebilmenin Gücü — 2005), Outliers (Çizginin Dışındakiler — 2008) ve What The Dog Saw (Köpeğin Gördüğü — 2009) isimli ABD’de çok satan kitapların yazarıdır.
Gladwell, Outliers’da dahiler, zengin ve güçlü avukatlar, rock yıldızları ve başarılı programcılardan yola çıkarak “bireysel başarı” şeklinde ifade edilebilecek olan genel başarı algısının yanlış olduğunu ispatlamaya çalışıyor. Outliers’da iddia ettiği tez şu: Başarı, bireysel değildir. Başarı, ancak doğru şartlarda oluşabilir. Bu şartların pek çoğu ise kişinin elinde değildir olsa olsa kişi o başarıyı hazırlayan şartların içinde doğar. Bu şartlar ise temelde zaman toplum ve bu çevrede ele alınabilecek olan imkanlar ya da şanslardır. Gladwell, Outliers’ı insanların başarıyı başarılı insanların genel olarak başarıda zirveye çıkmanın ancak çok sıra dışı zeka ve yeteneğe sahip olmakla mümkün olduğunu düşünürler. Fakat Gladwell, normal bir zekaya sahip olduktan sonra başarı için bir bireyin yapabileceği tek şeyin çok çalışmak olduğunu söylüyor. Peki çok çalışanların hepsi çok başarılı olabilir mi ? Hayır olamazlar çünkü kişilerin doğduklarında kendilerini içinde buldukları aile başta olmak üzere her türlü ortam ve zaman ile bunların sunduğu fırsatlar onların başarılarında zeka ve çalışmalarından çok daha etkilidir.
Kitabın birinci bölümü “Matta Etkisi” başlığını taşıyor ve sosyologların “kümülatif avantaj” dedikleri olguyu Kanada hokey ligindeki oyuncuların doğum tarihleri üzerinden açıklıyor. Kanada hokey ligi oyuncuları ilkokuldan başlayıp devam eden liglerinde başarı gösterip sivrilen en yetenekli oyuncular arasından geliyorlar. Ve kanada okullarında o yılki hokey takımına seçilmenin yaş bakımından şartı 1 Ocak’tan sonra doğmuş olmak. Dolasıyla takımda olan 1 Ocak doğumlu bir çocuk aynı takımdaki 30 Aralık doğumlu bir diğer çocuğa göre çok daha gelişmiş ve yapılı oluyor. Bu durum bireysel liyakat prensibi üzerine kurulu olan bu sporda en başarılıların ezici çoğunluğunun yılın ilk aylarında doğmuş olanlardan çıkmasını sağlıyor. Ve Gladwell diyor ki; Kanada’da hokeyde ne kadar iyi olduğunu ve ne kadar çalıştığınızdan daha önemli olan yılın hangi ayında doğduğunuzdur.
Kitabın ikinci bölümünün adı “On Bin Saat Kuralı.” Bu bölümde Gladwell, doğru zamanda doğup fırsatları değerlendirerek 10.000 saat çalışmış olma avantajını yakalayanların şartların elverdiğinde bu bilgi ve tecrübe ile dallarında dünyanın en iyisi olduklarını vurguluyor.
Kitabı, bir cümlede özetlemek gerekirse “başarılı insanlar yoktur, başarılı toplumlar vardır.” fikrini güzel bir şekilde savunmaktadır.
