Rüya Analizi Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken 15 Önemli Husus

Ali Rıza DURU
Türkçe Yayın
Published in
4 min readNov 12, 2020

İnsanlığın ortak noktalarından biri de rüyalardır. Her gece uykumuzda görüp bir kısmını daha o anda unuttuğumuz rüyalar hakkında tarih öncesi çağlardan beri farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Genel olarak rüya yorumlama, rüyayı hayra yorma gibi yaklaşımlar daha popüler olsa da rüya yorumlama biçimleri rüyaların nereden kaynaklandığını, hangi unsurları içerdiğini, kişinin yaşantısı ve kişilik özellikleriyle gördüğü rüya arasındaki ilişkiyi yeterince irdelememiş ve bunun yerine kolay cevaplar aramayı tercih etmiştir. basit ifadeyle rüyadaki sembollerden genel anlamlar çıkarmış ve bu anlamları herkeste aynı şekilde yorumlama yoluna gidilmiştir.

20.yy başlarına kadar çeşitli kaynaklarda bu durum tekrarlanagelse de 1900 yılında Freud’un ‘en büyük eserim’ dediği Düşlerin Yorumu adlı 2 ciltlik kitabıyla birlikte süreç bambaşka bir şekil almaya başlamış ve sonrasında ortaya çıkacak birçok yeni yaklaşım tarzının önünü açmıştır. Freud, rüyalara genel geçer yorumlar yapılmasının imkansız olduğunu, her rüyanın rüya sahibinin yaşam ritüelleri, kişiliği, bilinçaltı, seksüel çarpıtmaları gibi birçok kaynaktan beslendiğini ve bundan ötürü her rüya analizinin bireysel olmak zorunda olduğunu ifade etmiştir.

Freud’un en parlak öğrencisi Jung ise rüyaların sadece bilinçaltı malzeme içerdiği tespitini yetersiz bulmuş ve buna 2 önemli sebep daha eklemiştir. Bunlardan birincisi rüyaların günlük yaşamdan yani bilinçten ve ikincisi kolektif bilinçaltından kaynaklandığını öne sürmesidir. Özellikle kolektif bilinçaltına yaptığı gönderme benzersiz öneme sahiptir. Buna göre rüyaların bir kısmı kişinin bireysel tecrübelerinden arınık şekilde kendisinden önceki toplumların yaşamlarından yazılı, sözlü, sanatsal araçlarla bugüne taşınan tecrübeler de rüyalarda yer alabilmektedir.

Sonrasında nörolojinin yaklaşımları da sürece eklenmiş ve rüya analizi çok daha derin ve teknik bir yapıya kavuşmuştur.

Günümüzde rüya analizi terapi oturumlarının içinde kullanılan bir yardımcı teknik olarak yerini korusa da maalesef toplum nezdinde hala kahve falına eşdeğer bir ilgiye mazhar olmaktadır. Hala bir çok web sitesinde, telefon uygulamasında veya yüz yüze yapılan görüşmelerde rüyaların anlamlarını araştırmak için derinlikten yoksun, kişisel özellik ve yaşantılara temas etmeyen, psikolojinin bilimsel temellerinden tamamen kopuk yaklaşımlar yoğun rağbet görmektedir.

Bu yazıda rüya okumalarım ve kişisel rüya analizi tecrübelerim ışığında rüya analizinde dikkat edilmesi gereken süreçlere değinmeye çalışacağım.

Rüya Analizinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

  1. Rüya analizi rüya sahibinin kişisel yaşantıları, travmaları, yaşamsal kaynakları, motivasyonları, hayalleri, hayal kırıklıkları, savunma mekanizmaları ve baş etme becerileri ile yakından ilişkilidir.
  2. Rüya analizinde kişinin yaşı, cinsiyeti, yaşadığı toplumun normları, kültürel kodları, sosyoekonomik düzeyi, dini inancı veya inançsızlığı, içinden geçtiği siyasi iklimi, aile yapısı ile yakından ilişkilidir.
  3. Her rüya içeriği, ego için tehlike barındırdığı oranda gereksiz ve ilgisiz görünen karmaşık unsurlar içerir.
  4. Her rüya bir veya birden fazla öz düşünce içerir. Rüyanın amacı bunu ifade etmek olduğu için rüya analizinin amacı da bu cümleye erişmektir.
  5. Rüyada belirsiz olan alanlar, kim olduğu seçilemeyen kişiler, mekanlar rüyanın esasını ve özünü oluşturur. Bu belirsizlikleri irdelemek önemli malzeme sağlar.
  6. Rüya analizindeki en önemli şeylerden biri de rüyanın duygusunu ortaya çıkarmak olmalıdır.
  7. Rüyada, rüya sahibinin dikkatini en çok çeken özne, obje veya durumlar üzerinde özellikle durulmalıdır.
  8. Özel bir mekan adı, kişi, kelime veya cümle grupları varsa bu parçalı bilgiler birleştirilmeye çalışılmalıdır.
  9. Yinelenen, tekrar eden veya devam eden rüyalarda seriyi oluşturan bütünü birlikte incelemek gerekir.
  10. Rüya analizinde gerekli malzemeyi toplarken karmaşıklaşan süreci, bağlam aşamasında mümkün olduğunca sadeleştirmek ve hatta neredeyse bir çocuğun gözünden görecek kadar sade ifadelere indirmek karmaşanın belirsizliğinden korunmamızı sağlar.
  11. Rüya analizi, tıpkı bir film analizi gibi düşünülebilir. Farklı kurgularla ortaya çıkan rüyaları doğrusal bir kurguya çekmek içeriğin anlaşılmasını kolaylaştırır.
  12. Rüya sahibine yöneltilecek sorular analizin temel araç gerecidir. Soruların sade ve derinlikli, açıcı ve akıcı olması çok önemlidir.
  13. Rüya sahibinin birden fazla rüyası birlikte incelenmeli ve rüyalarında ortaya çıkan benzer temaların tespit edilmesi gereklidir
  14. Rüya sahibinin rüyalarındaki kişi veya kişilerle ilişkisi irdelenmeli ve ortaya çıkan çatışmalar üzerinde durulmalıdır.
  15. Rüya analizi sırasında rüya sahibini travmatize edebilecek sonuçlar çıkabileceğini unutmamak ve ortaya çıkabilecek durumlarla baş edebilecek bir donanıma sahip olmak gerekli ve zorunludur.

Listeye eklenebilecek daha bir çok önemli şey sayılabilir, ben temel olanları sıraladım. Yukarıda sıraladığım unsurlardan da anlaşılacağı üzere rüya analizinin önemli temelleri ve derin boyutları vardır. Geleneksel metotlarla anlam çıkarmak, hayra veya şerre yormak gibi kavramların çok geride kaldığını, modern psikolojik yaklaşımlarla rüyaların incelenmesi gerektiğini unutmayınız.

Rüyalarınızla ilgili danışmak, paylaşmak, konuşmak istediğiniz şeyleri alirizaduru@gmail adresinden bana yazabilirsiniz.

Bunlar da ilginizi çekebilir.

--

--