Görsel: Bora Yıldırım

Silikon Vadisi gazeteciliği nasıl yeniden tasarladı?

Sukru Oktay Kilic
Türkçe Yayın

--

“Tow Dijital Gazetecilik Merkezi, Kasım 2015’te Silikon Vadisi ve gazetecilik arasındaki ilişkinin ele alındığı bir konferansa ev sahipliği yaptı. Facebook’un, o dönem, Instant Articles projesinden sorumlu yöneticisi Michael Reckhow, platform kullanıcılarından ‘okur’ olarak bahsetti. ‘‘Okurlarımızı, onlara mükemmel haberler sunmak istediğimiz müşteriler olarak görüyoruz’’ dedi. Aynı konferansta, The New York Times’ın CEO’su Mark Thompson ise organizasyonun Facebook’taki takipçilerinden bahsederken, ‘Times okurları’ ifadesini kullandı. Haber organizasyonları ile sosyal medya platformları arasındaki ilişkinin nasıl şekilleneceği sorusunda bu nokta çok büyük öneme sahip: The New York Times okuyan Facebook kullanıcılarından mı, yoksa Facebook kullanan The New York Times okurlarından mı bahsediyoruz?”

Columbia Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren merkezin 29 Mart’ta, sosyal medya platformları ve haber organizasyonları arasındaki ilişkiyi incelediği 94 sayfalık kapsamlı raporun, ‘en ilgi çekici paragraflarından birini’ okudunuz.

Yalan haberler, filtre baloncukları, post-gerçeklik dönemi, medyaya duyulan güvenin her geçen gün azalıyor olması… Emily Bell ve Taylor Owen, son 12 ayda gerçekleştirdikleri 70'ten fazla röportaj, akademi ve medya sektöründen katılımcılarla düzenledikleri iki yuvarlak masa toplantısı ve iki haftalık periyotlarda yürüttükleri dört içerik analiz çalışmasından hareketle hazırladıkları raporda şu sonuca varıyor:

“Bütün bu sorunlar, haber ve bilgi dünyamızın teknolojik değişimler tarafından nasıl baş aşağı edildiği temel sorusunun birer yansıması.”

Araştırmacılar, bahsi geçen değişimi daha iyi anlama çabasına bir katkı olarak sundukları raporda, platformlar ve yayıncılar arasındaki ilişkiyi, haberin sunumu ve dağıtımı, okur kitlesi ile kurulan ilişki ve gelir modelleri başlıkları altında tartışıyor. Rapora göre, bir zamanlar medya organizasyonlarının temel faaliyetleri arasında yer alan bu başlıklar, bugünkü dijital haber ekosisteminde, bir avuç platform tarafından domine ediliyor. Peki, öncelikleri sürdürülebilir sağlıklı bir gazetecilik ortamı yaratmak olmayan sosyal medya platformları ve teknoloji şirketlerinin, dijital haber medyası üzerinde her geçen gün artan kontrolü, ne tür sorunları beraberinde getiriyor?

Gazeteciliğin değişen tonu

Haber organizasyonlarının, içeriklerini okura ulaştırmak için kullandıkları 40'ı aşkın sosyal medya platformu ve mesajlaşma uygulaması var. Raporda, medya organizasyonları tarafından en yaygın şekilde kullanılan platformlara odaklanılıyor. Haber medyası üzerinde en büyük etkiye sahip olan platformlar; yani Facebook, Google, Twitter, Snapchat, Instagram, Apple ve WhatsApp.

14 haber organizasyonu [solda] ve faaliyet gösterdikleri 21 platform [Görsel Kaynağı: Tow Center]

1,86 milyar aktif kullanıcısı ile Facebook bugün, gazetecilik tarihinde hiçbir medya organizasyonunun yakınına dahi yaklaşamadığı bir dağıtım gücüne sahip. Bu dağıtım gücü platforma, okurların haber kaynaklarında hangi içerikleri ‘öncelikli olarak’ göreceklerini ve dolayısıyla medya organizasyonlarının hangi formatlarda içerik üretmeleri gerektiğini belirleme imkânı tanıyor. Kaçınılmaz olarak gazeteciliğin tonunu ve icra edilme şeklini etkileyen bu kararlar, kamu çıkarı gözetilerek değil, şeffaf olmayan sosyo-teknik sistemler [algoritmalar] ve kapalı kapılar ardında gerçekleştirilen teşvik anlaşmaları marifeti ile hayata geçiriliyor. Haber merkezleri, platformlar tarafından belirlenen performans ölçütlerinin organizasyonları için en önemli kriterler olmadığını ifade ediyor olabilir. Fakat, araştırma kapsamında konuşulan gazeteciler, sosyal medya stratejist ve editörlerinin, platformlarda iyi performans sergilemeyeceğini düşündükleri haberlerin yapılmasından, zaman zaman henüz planlama aşamasında vazgeçildiğini doğruluyor. Erişim, etkileşim, izlenme gibi kriterlerin her şeyin önüne konulduğu bir ortamda; yalan haber ve ucuz içerik üreticilerinin, platformların algoritmalarını oyuna getirerek, ciddi haber organizasyonlarından daha fazla kişiye ulaşmaları, çok da zor olmuyor.

Gazeteciliğin maliyeti nasıl karşılanacak?

Haber organizasyonlarının, sosyal medya platformlarına, her geçen gün artan miktarlarda yaptıkları yatırımın, maddi anlamda süreklilik arz eden bir geri dönüşü hâlâ yok. Haber organizasyonları, en az para kadar değerli bir şeyi kaybettiklerini, veri biliminin doğru kullanımının, başarılı bir yayıncılığın olmazsa olmazı haline gelmesiyle birlikte anladılar. Platformlar; aldıkları her kararda, piyasaya sürdükleri her üründe, gerçekleştirdikleri her güncellemede, topladıkları ve işledikleri verileri kullanıyorlar. Araştırma kapsamında röportaj yapılan bir yayıncının ifade ettiği gibi, ‘‘platformlar, haber organizasyonlarının okurları hakkında, onların bildiklerinden çok daha fazlasını biliyor ve bu bilgiyi, onların beceremeyeceği yöntemlerle reklam verenlere satıyorlar’’. Öyle ki, Digital Content Next’in verilerine göre, 2015'te dijital reklam pazarındaki büyümeden elde edilen gelirin %90'ı, sadece Facebook ve Google arasında paylaşıldı. Teknoloji şirketlerinin, kendi platformları için içerik üretmeye zorladıkları haber organizasyonlarına, şu ana kadar sürdürülebilir gelir modelleri sunmamış olmaları, gazeteciliğin maliyetinin nasıl karşılanacağı sorusunu beraberinde getiriyor. Raporda, bu durumun haber organizasyonlarını kritik bir çıkmaz ile karşı karşıya bıraktığı ifade ediliyor. Haber organizasyonları; marka değeri, veri ve gelir üzerindeki kontrollerini koruyabilmek için maliyeti yüksek olsa da kendi yayıncılık altyapılarını koruyacaklar mı? Yoksa, vadedildiği gibi büyük kitlelere ulaşmak ve yayıncılık maliyetlerinden kurtulmak için marka, veri ve gelir üzerindeki kontrolü Facebook ve diğer platformlara mı bıracaklar?

‘Okuyucu, haberin kendisine neden ve nasıl ulaştığını bilmiyor’

Emily Bell ve Taylor Owen, kaleme aldıkları raporda, platformlar ve yayıncılar arasındaki ilişkiden doğan/ileride doğmasını bekledikleri sonuçları altı maddede şöyle özetliyor:

  • Teknoloji şirketleri, kısa bir süre zarfı içerisinde, haber organizasyonlarının yayıncılık faaliyetlerini ellerinden aldı. Bu trendin aynı hızla devam etmesi durumunda, ileride daha fazla medya organizasyonu için; dağıtım, barındırma ve gelire dönüştürme, yapılarının temel faaliyetleri olmaktan çıkacak.
  • Platformlar arasındaki, yayıncılar için ürün geliştirme rekabeti, haber merkezlerine daha fazla sayıda okur kitlesine ulaşma imkânı tanıyor. Fakat platformların, haber organizasyonlarına sunduğu avantajlara, maddi olarak değer biçmek oldukça zor, yatırımların geri dönüşü ise yetersiz. Reklam gelirlerinin platformlara kayması, yetersiz kullanıcı verisi paylaşımı ve marka değerlerindeki düşüş, haber organizasyonlarını en çok endişelendiren başlıklar.
  • Sosyal platformların, dijital haber medyası üzerindeki artan etkisi, direkt olarak gazeteciliğin kendisini şekillendiriyor. Platformların medya organizasyonlarına belli hikâye anlatıcılığı formatlarında haber üretmelerini dikte edecek güce ulaşmış olmaları, onları birer editoryal karar alıcılar haline getiriyor.
  • ABD’deki 2016 seçimleri ile birlikte alevlenen yalan haber tartışmaları, sosyal medya platformlarını, yürüttükleri yayıncılık faaliyetlerinde daha büyük sorumluluk almaya zorladı. Fakat platformların attıkları bu adımlar, dikkatlerin daha büyük bir sorundan uzaklaşmasına neden oluyor. O sorun şu ki; sosyal medya platformlarının yapısı ve ekonomisi, kalitesiz içeriğin, önemli içerikten daha fazla yayılmasına olanak tanıyor. Gazeteciliğin yurttaşı önceleme, gücü sorgulama, yetersiz hizmet alan yerel topluluklara ulaşma gibi değerleri, sosyal medya platformlarının yapısı ve ekonomisi tarafından küçümseniyor.
  • Platformlar, içeriği sınıflandırmak için algoritmalarına güveniyorlar. Maliyetten kaçınmak için ‘‘insanların ön yargılı olabilecekleri’’ algısına sığınarak editör istihdam etmiyorlar. Fakat gazetecilikte nüanslar, çoğu zaman editoryal kararlar alınmasını zorunlu kılar. Bu yüzden platformlar, sadece algoritmalara güvenen yaklaşımlarını değiştirmek zorunda kalacaklar.
  • Platformların, şeffaf ve hesap verebilir yapılar olması gerekiyor. Her ne kadar haber, bugün eskisinden çok daha büyük kitlelere ulaşıyor olsa da, tarihte ilk kez okurlar, bir haberin kendilerine neden ya da nasıl ulaştığını bilemeyecek durumdalar. Okurlar, kendileri hakkında toplanan verilerin nasıl kullanıldığını, çevrimiçi davranışlarının nasıl manipüle edildiğini bilebilecek araçlara sahip değiller. Haber organizasyonları ise içeriklerini, kime ve nasıl erişeceğini bilmeden, platformların algoritmalarının merhametine sığınarak üretiyorlar.

Araştırmacılar raporda ayrıca, medya organizasyonları tarafından en yaygın şekilde kullanılan platformlar olan Facebook, Google, Twitter, Snapchat, Instagram, Apple ve WhatsApp’ın, haber medyası üzerinde ulaştıkları etki gücünü, bir zaman çizelgesi aracılığıyla da gösteriyor:

2000

23 Ekim: Google’ın ayrıntılı hedef belirleme imkânı sunan reklam servisi Google AdWords piyasaya sürüldü.

2002

4–21 Ekim: Harvard Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, Google’ın 113 ırkçı, antisemitik, radikal İslamcı site ile en az bir aşırı tutucu Hristiyan siteyi Fransa ve Almanya’da arama sonuçlarından çıkardığını ortaya koydu.

2004

2 Şubat: Facebook, sadece Harvard Üniversitesi öğrencilerine açık bir sosyal ağ olarak hizmete sunuldu.

2006

23 Ocak: Eylül 2002'den beri beta versiyonu yayında olan Google News resmen piyasaya sürüldü.

15 Haziran: Twtter [sonradan Twitter olarak isimlendirildi] açıldı.

5 Eylül: Facebook’ta kullanıcı ağlarındaki aktiviteleri gösteren ‘‘News Feed’’ [Haber Kaynağı] hizmete sunuldu.

2007

10 Haziran: Facebook’un mobil sitesi m.facebook.com açıldı.

2008

7 Ekim: Apple, iOS App Store’u piyasaya sürdü.

22 Ekim: Android OS Google Play Store piyasaya sürüldü.

2009

24 Şubat: Mobil mesajlaşma uygulaması şirketi WhatsApp kuruldu, uygulama Mayıs 2009'da piyasaya sürüldü.

2010

6 Ekim: Instagram, fotoğraf temelli bir sosyal medya ağı olarak piyasaya sürüldü.

2011

26 Eylül: Snapchat piyasaya sürüldü.

12 Ekim: Kullanıcılara, birçok farklı yayından içerikler sunan iOS Apple Newsstand hizmete sunuldu.

2 Kasım: Twitter, zaman tünelindeki sonuçları düzenlemeye başladı.

2012

1 Mart: Google’ın hizmet kullanım şartları, platforma kullanıcılar tarafından bütün içerikleri kullanma, barındırma ve depolama hakkı verecek şekilde güncellendi.

9 Nisan: Facebook, Instagram’ı 1 milyar dolar karşılığında satın aldı.

2013

19 Ocak: Instagram, tepkiler üzerine, hizmet kullanım şartlarında şirketin kullanıcı verilerini satmasına olanak tanıyan güncellemeden vazgeçtiğini duyurdu.

20 Haziran: Instagram’da kullanıcıların yakında video da paylaşabilecekleri duyuruldu.

3 Ekim: Snapchat, Stories özelliğini faaliyete geçirdi.

20 Kasım: Kullanıcılara, birçok farklı yayından içerikler sunan Android OS Google Play Newsstand uygulaması piyasaya sürüldü.

2014

30 Ocak: Facebook, Paper ve Trending araçlarını piyasaya sürdü.

19 Şubat: Facebook, WhatsApp’ı 19 milyar dolar karşılığında satın aldı.

24 Nisan: Sosyal medya haber ajansı Storyful tarafından desteklenen ve yayıncılara haber değeri taşıyan içerikleri Facebook’tan kendi platformlarına taşıma imkânı veren FB Newswire hizmete açıldı.

1 Nisan: Instagram, “Keşfet” sekmesini şekillendirecek algoritmayı tanıttı.

14 Nisan: Google’ın hizmet kullanım şartları, şirkete, e-postalar dahil içerikleri gönderildiklerinde, alındıklarında ve depolandıklarında otomatik olarak analiz etme hakkı verecek şekilde güncellendi.

30 Mayıs: Google, Avrupa Adalet Divanı’nın kararı üzerine, Avrupa’daki kullanıcıların “unutulma hakkı” talep etmelerine imkân tanıyan bir araç hizmete sundu.

17 Haziran: Snapchat, dünyadaki birçok etkinlikten atılan snap’leri bir araya getiren, herkese açık “Our Story” sekmesini faaliyete geçirdi.

23 Haziran: Facebook News Feed algoritması, video içerikleri öne çıkartacak şekilde değiştirildi.

15 Temmuz: Snapchat, lokasyon bazlı filtreleme özelliğini hizmete sundu.

25 Temmuz: Twitter, Kremlin’den döküman sızdıran bir hacker topluluğuna ait hesabı engelledi.

25 Ağustos: Facebook News Feed algoritması, tık tuzaklarının, haber kaynağında öne çıkma şansını azaltacak şekilde değiştirildi.

2015

20 Ocak: Facebook News Feed algoritması, “daha az aldatıcı içerik” gösterecek şekilde değiştirildi.

21 Ocak: WhatsApp Web hizmete sunuldu.

27 Ocak: Yayıncılarla, reklamlarını kendileri satarlarsa elde edilecek gelirin %70'ini, Snapchat satarsa %50'sini paylaşmayı vadeden bir gelir modeli ile, Snapchat Discover piyasaya sürüldü.

3 Mart: Instagram karusel reklam servisini hizmete sundu.

9 Mart: Twitter, canlı yayın uygulaması Periscope’u bünyesine kattı.

31 Mart: Twitter, yayıncılara tweetleri; etiketler, anahtar kelimeler, lokasyonlar ve diğer detaylara göre arama ve gösterme imkânı veren Curator aracını duyurdu.

13 Nisan: Snapchat, altı ay sürdürdüğü sponsorlu içerik stratejisinden vazgeçti.

21 Nisan: Facebook News Feed algoritmasını, insanlar “önemli gelişmeleri kaçırmaktan endişe duyduğu” gerekçesiyle, aileler ve arkadaşlar tarafından paylaşılan içeriklerin haber kaynaklarında önceleyecek şekilde değiştirdi.

27 Nisan: Snapchat, CNN’den Peter Hamby’i transfer etti ve seçimler için daha fazla gazeteci işe alacağını duyurdu.

27 Nisan: Google, Avrupa’da sekiz yayıncı ile işbirliği içerisinde hayata geçirdiği Dijital Haber Girişimi’ni duyurdu.

7 Mayıs: Facebook, filtre baloncukları üzerine gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre, “çoğu kullanıcı, platformda kendisi ile farklı ideolojileri savunan insanlarla arkadaş ve kullanıcıların haber kaynaklarında karşılaştıkları içerikler farklı bakış açılarını yansıtıyor”.

7 Mayıs: Snapchat, Discover sekmesindeki içerikler arasında gösterilen 10 saniyelik reklamlarda, gösterim başına iki sent fiyatlandırmasına gitti. “Two Pennies” olarak adlandırılan bu plan öncesinde, reklam verenlerden gösterim başına alınan ücret, 15 sentti.

12 Mayıs: Facebook, iPhone’larda makalelerin platform içerisinde çok daha hızlı bir şekilde yüklenmesini sağlayan Instant Articles servisini ve bu servisi kullanacak sınırlı sayıdaki yayıncı partnerlerini açıkladı. Yayıncıların, makaleler arasına yerleştirilecek reklamları Facebook’un satması durumunda, elde edilen gelirin %70'ini alacakları duyuruldu.

8 Haziran: Apple News uygulamasının, Newsstand’in yerini aldığı duyuruldu. Facebook Instant Articles’ta olduğu gibi, reklamı Apple’ın satması durumunda gelirin yayıncılar ile 70/30 oranında paylaşılacağı açıklandı.

15 Haziran: Facebook News Feed algoritması, etkileşim yerine içerikte harcanan zamanı önceleyecek şekilde güncellendi.

22 Haziran: Google News Lab, gazeteciler ile teknolojik işbirliklerini destekleyeceğini açıkladı.

23 Haziran: Instagram, “Keşfet” sekmesinde, kullanıcılara anlık haberleri, lokasyon ve güncelliğe göre sınıflandırma imkânı veren bir güncelleme yaptı.

27 Temmuz: Snapchat, Yahoo! ve Waner Music’i Discover sekmesinden çıkarttı. BuzzFeed ve iHeartRadio Discover’a katıldı.

5 Ağustos: Facebook, canlı video özelliğini sınırlı sayıda kullanıcısına açtı.

27 Ağustos: Snapchat Discover’daki partner sayısını 12'den 15'e çıkarttı. Öncesinde, tek bir ekrana sığması için, sekmeye yeni bir partner katılmadan önce bir yayıncının partnerlikten çıkarılması gerekiyordu.

9 Eylül: Instagram, Facebook’un teknolojisini kullanan, format çeşitliliği ve daha ayrıntılı hedefleme seçenekleri sunan reklam platformunu bütün kullanıcıların hizmetine sundu.

22 Eylül: Facebook, yayıncıların kendi içerik yönetim sistemleri içerisinde Instant Articles için içerik üretmelerine imkân tanıdı.

23 Eylül: Facebook, 360 derece video servisini faaliyete geçirdi.

6 Ekim: Twitter Moments piyasaya sürüldü.

7 Ekim: Google, yayıncılar için, içeriklerin arama sonuçlarında daha hızlı yüklendiği “Accelerated Mobile Pages” (AMP) projesini duyurdu.

21 Ekim: Twitter, geliştirici konferansı için Spredfast, Wayin, Dataminr, ScribbleLive ve Flowics gibi şirketlerle işbirliğine gittiğini duyurdu.

22 Ekim: Google, Dijital Haber Girişimi’ne aralarında BBC, The Economist ve Der Spiegel’in de olduğu 120'yi aşkın haber organizasyonunun kayıt olduğunu duyurdu.

27 Ekim: Twitter, video paylaşım uygulaması Vine’ın faaliyete devam etmeyeceğini duyurdu.

28 Ekim: Snapchat, hizmet kullanım şartlarını, şirkete ‘‘Live Stories’’ sekmesinde paylaşılan içerikleri yeniden üretme, modifiye etme, yeniden yayınlama ve kullanıcı fotoğraflarını kaydetme imkânı verecek şekilde güncelledi.

29 Ekim: Instagram, kullanıcılarının, Facebook’un reklam yönetim sistemi ‘‘Ads Manager’’ aracılığıyla her iki platformda da kampanyalar oluşturmalarına olanak tanıdı.

31 Ekim: Instagram, ilk video derlemesini Cadılar Bayramı için yaptı.

11 Kasım: Facebook, gerçek zamanlı notifikasyon haber uygulaması Notify’ı piyasaya sürdü.

3 Aralık: Facebook, canlı yayın özelliğini bütün kullanıcıların erişimine açtı.

9 Aralık: Google, AMP sayfalarının Şubat ayında hizmete sunulacağını açıkladı.

2016

11 Ocak: Instagram, ilk canlı yayın derlemesini Altın Küre için yaptı.

26 Ocak: Reuters, Apple’ın haber uygulaması içerisinde bir abonelik modeli üzerine çalıştığını duyurdu.

28 Ocak: Facebook Live, bütün iPhone kullanıcılarının erişimine açıldı.

10 Şubat: Twitter, algoritmasını ‘‘kullanıcıların ilgilerini çekmesi muhtemel tweetleri gözden kaçırmamalarını sağlayacak’’ şekilde güncelledi.

10 Şubat: Yeni bir güncelleme ile Instagram’da kullanıcılar, videoların izlenme sayılarını görmeye başladı. Hesaplar arasında geçişe olanak tanındı. Platform, %75'i Amerika dışından, 200 bin reklam verene ulaştı.

24 Şubat: Google AMP makaleleri piyasaya sürüldü.

26 Şubat: Facebook Live, bütün Android kullanıcılarının erişimine açıldı.

28 Şubat: Snapchat, Oscar ödülleri ile birlikte, özel günlerde, ‘‘Live Stories’’in web’den izlenmesine olanak tanıdı.

1 Mart: Facebook News Feed algoritması, haber kaynaklarında canlı yayınları öne çıkartacak şekilde güncellendi.

15 Mart: Instagram, Mayıs ayı itibarıyla zaman akışını kronolojik olarak değil popülerliğe göre şekillendirecek algoritmasını faaliyete sokacağını duyurdu.

15 Mart: Apple News uygulaması, bütün yayıncıların kullanımına açıldı.

5 Nisan: Twitter, Amerikan Ulusal Futbol Ligi karşılaşmalarını canlı yayınlayacağını duyurdu. Platform, yayıncılar ile canlı yayın anlaşmaları yapmak için düğmeye bastı.

8 Nisan: Facebook, yayıncıların Instant Articles’ta sponsorlu içerik yayınlayabilmelerine olanak tanıdı.

12 Nisan: Facebook F8 Konferansı’nda yayıncıları da ilgilendirecek birtakım açıklamalar yapıldı. Instant Articles’ın bütün yayıncılara açılacağı duyuruldu. Yayıncıların Facebook Messenger botları ile içeriklerini dağıtabilecekleri açıklandı.

21 Nisan: Facebook, algoritmasında insanların daha uzun görüntülemeleri muhtemel içerikleri öncelemeyi amaçlayan bir değişikliğe gitti.

28 Nisan: Twitter, AppStore’da haber kategorisine taşındı.

12 Mayıs: Facebook, Trending Topics sekmesini düzenleyen çalışanlarının uymaları gereken prensipleri gösteren 28 sayfalık bir döküman yayınladı. Facebook’un bu hamlesi, Gizmodo’nun, Trending Topic sekmesini düzenleyen çalışanların, muhafazakar bakış açılarının sekmede ön plana çıkmasını engellediklerini iddia eden haberi üzerine geldi.

19 Mayıs: Instagram, karusel reklamlara videoyu ekledi.

24 Mayıs: Twitter, 140 karakter sınırını gevşetti. Fotoğraflar, GIF’ler, video ve anketlerin 140 karakterden düşmeyeceği açıklandı.

2 Haziran: Facebook, Notify uygulamasını kapattı.

2 Haziran: Google AMP; Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere, Rusya ve Meksika’da da piyasaya sürüldü.

9 Haziran: Facebook, 360 derece fotoğraf özelliğini kullanıcıların hizmetine sundu.

16 Haziran: Snapchat, çevrimiçi dergisi Real Life’ı duyurdu.

21 Haziran: Twitter’da maksimum video uzunluğu 30 saniyeden 140 saniyeye çıktı.

22 Haziran: The Wall Street Journal, Facebook’un 140 yayıncıya, canlı yayın özelliğini kullanmaları için toplam 50 milyon dolar ödeyeceğini duyurdu.

11 Temmuz: Twitter; CBS, Wimbledon ve Bloomberg’in de aralarında bulunduğu yayıncılarla canlı yayın anlaşmaları imzaladığını duyurdu.

2 Ağustos: Snapchat Stories’in kopyası olan Instagram Stories kullanıcıların hizmetine açıldı.

26 Ağustos: Facebook Trending, tamamen algoritma tarafından şekillendirilmeye başladı.

15 Eylül: Apple, yayıncıların Apple News uygulaması içerisinde abonelik satabilmelerine olanak tanıdı. Uygulama içerisinde satılan aboneliklerden Apple’ın alacağı pay %30, yenilenen aboneliklerdeyse %15 olarak belirlendi.

29 Eylül: Twitter Moments, bütün kullanıcıların erişimine açıldı.

20 Ekim: Facebook, Instant Articles uygulaması içerisinde 360 derece fotoğraf ve video kullanımına olanak tanıdı.

10 Kasım: Instagram Stories’e ‘‘daha fazla gör’’ seçeneği ile link ekleme özelliği geldi.

19 Kasım: Mark Zuckerberg, Trump’ın başkan seçildiği ABD seçimleri sonrasında oluşan baskı sonucunda, Facebook’un yalan haberlere karşı almayı planladığı önlemlerle ilgili birtakım açıklamalarda bulundu.

21 Kasım: Instagram Stories’e canlı yayın özelliği geldi.

12 Aralık: Facebook’a 360 derece canlı yayın özelliği geldi.

14 Aralık: Facebook video üreticileri ve televizyon stüdyoları ile orijinal içerik görüşmeleri yapmaya başladı.

20 Aralık: Facebook, Live Audio özelliğini faaliyete geçirdi.

2017

9 Ocak: Recode, Facebook’un videoların arasına reklam alacağını, elde edilecek gelirin %55'inin yayıncılara gideceğini duyurdu.

11 Ocak: Facebook Gazetecilik Projesi duyuruldu. Proje kapsamında, yayıncılarla birlikte yeni ürünler, hikâye anlatıcılığı teknikleri, gelir modelleri, gazeteci eğitim programları üzerine çalışılacağı, yerel haberlerin destekleneceği açıklandı. Yalan haberlere karşı mücadelede doğrulama platformları ile birlikte çalışılacağı duyuruldu. Aynı gün, TechCrunch’ın haberine göre Facebook, Tayland hükümetinin talebi üzerine bir içeriğe karartma uyguladı.

11 Ocak: Instagram, Stories’te reklam gösterimine başladı.

17 Ocak: Recode, Facebook’un yayıncılarla yaptığı canlı yayın anlaşmasını uzatmayacağını duyurdu. Facebook’un yeni dönemde daha uzun özel videolara öncelik vereceği belirtildi.

24 Ocak: Instagram, Live Stories özelliğini dünya genelinde kullanıma açtı.

25 Ocak: Facebook’un İrlanda’da, Snapchat ve Instagram’dakine benzer bir Stories özelliği denemeye başladığına ilişkin haberler geldi.

25 Ocak: Recode, Google’ın yalan haberlerle mücadele kapsamında AdSense ağından 200 yayıncıyı çıkardığını duyurdu.

26 Ocak: Facebook News Feed algoritması, insanların daha uzun süre izledikleri videoları ön plana çıkaracak şekilde güncellendi. Videoların arasına 90 saniyeden önce reklam alınmayacağı açıklandı.

1 Şubat: Instagram, kullanıcılara birden fazla fotoğraf/video paylaşma imkânı verecek galeri özelliğini duyurdu.

13 Şubat: The Washington Post, Snapchat Discover’a katıldı.

14 Şubat: Facebook, Apple TV ve Amazon Fire için geliştirdiği ve kullanıcılara platformdaki videoları televizyonda izlemelerine imkân tanıyacak uygulamasını duyurdu. Aynı zamanda Facebook haber kaynağında videoları, sesli olarak otomatik oynatmaya başladı.

17 Şubat: Facebook, haber organizasyonlarını 2017'de piyasa sürmeye planladığı ürünler üzerine konuşmak üzere ofislerine davet etti.

20 Şubat: Son olarak WhatsApp’a da Snapchat Stories kopyası olan durum özelliği geldi.

23 Şubat: Facebook, Ocak’ta yaptığı duyuruyu takiben videoların arasına reklam yerleştirmeye başladı.

*Bu blog yazısı, ilk olarak 6 Nisan 2017'de Al Jazeera Türk’te yayımlandı.
** Zaman çizelgesi, güncellenmeye devam edilecek.

--

--