Sinema’nın Dijital Serüveni

Üveys Karaağaç
Türkçe Yayın
Published in
3 min readJun 12, 2022

Sanatın her alanı dijitalleşmeden nasibini almaya başlamışken sinema da bu dalgaya kapıldı tabii ki. Sinemanın neden diğerlerine göre daha geç bir tarihte dijital dünyaya girdi? Bundan yazının devamında bahsedeceğim. Öncelikle kısaca sinemaya öncülük eden diğer alanlardaki dijitalleşmelerden bahsedelim.

Müzik, yapısı gereği analog sistemleri uzun süre, hatta günümüzde bile, yapısında muhafaza etmiştir fakat günümüzde mecraların içeriği sunuş biçimi tamamen dijitale dönüşmesinden dolayı, müzik de büyük oranda dijitalleşmiştir. Fotoğrafın dijitalleşmesi, dijital medyumların hayatımıza girmesiyle gerçekleşmiştir. Çekilen fotoğrafın görüntüleneceği alan olan bilgisayarın çalışma biçimi fotoğrafı dijitalleşmeye mecbur etmiştir. Buna ek olarak “Hız” kavramı, foto muhabirlerin dijital makinelere geçmesinde büyük bir sebep olmuştur. Yıkama, negatife çekme, fotoğrafı basma gibi işlemler aradan çıktı ve bu süreçte yazdırmak kavramı girdi hayatımıza. Zamanla dijital fotoğraf makinelerinin gelişmesi ile eş zamanlı olarak bilgisayarlar da gelişmeye başladı. Sensörler yüksek çözünürlüklere ulaştı ve bilgisayarda yapılabilecek manipülasyonlar arttı. Bu eş zamanlı gelişme dijital fotoğrafın artistik yönünü ortaya çıkardı.

Sinema başlarda dijitalleşmeden uzak durdu. Filme çekmek hâlâ sinemanın sanatı icra etme biçimiydi. Bir bakıma buna mecburdu da sinemacılar. Film kalitesine henüz yaklaşamamıştı dijital dünya. Tam da bu noktada neden sinemanın dijitalizasyonunun daha geç gerçekleştiğini söyleyerek devam edeceğim yazıma: İşlemciler ve aktarım teknolojileri. Sensörlerin gelişimine ket vuran dijital verinin işlenmesi ve aktarılması noktası, bugün bile kamera teknolojilerinin gelişmesinde ve kamera sistemlerinin geliştirilmesinde etken bir rol oynar.

Dijital kameraların, işlem gücü yüksek işlemcilerle ve işlemciden gelen veriyi sağlıklı bir şekilde yazabildiği bellek kartlarının üretilmesi sinema dünyasında yavaş yavaş değişim rüzgarlarını estirdi. Kaliteli bir biçimde kaydedilen görüntüler aynı zamanda post prodüksiyonda da yönetmene geniş bir dünya sunuyordu. Tüm bunlara ek olarak, dijital kameralar sanatçıyı ve de yapımcıyı negatif film maliyetinden kurtardı. Anında izleme ve fazla çekim yapmak gibi esneklikler de sağlaması, dijital kameraların hızla yayılmasındaki önemli etkenlerdi.

Günümüzde film kullanımı oldukça azalmıştır. Bu sebeple de film kullanarak çekim yapmak daha da maliyetli hâle gelmiştir zira film, yaygınlığını kaybettiğinden dolayı üretimi azalmıştır. Bu yüzden yalnızca büyük bütçelerle çalışabilen yönetmenlerin çok azı, geleneksel bakış açısıyla filme çekmeye devam etmektedir.

Günümüzde ise dijitalin ulaşabilirliği günden güne artmış, aynasız kameralar sinema kameralarıyla yarışır hâle gelmiştir. Hatta bu bile geçilip akıllı telefonların kameralarıyla bile hikaye anlatabilmek mümkün kılınmıştır.

Konumuza dönecek olursak, sinemanın dijitalleşmesi, devamında montajın da dijitalleşmesine olanak sağlamıştır. Kameraların dijitalleşmesi ile montajın dijitalleşmesi birbirini besleyerek gerçekleşen ve gelişen ilerlemelerdir.

Sinemanın dijital dünyaya girmesinin ardından değişen tek şey kayıt biçimi ve medyum değildi. Sinema, dijitalleşmeyle birlikte görsel efekt çeşitliliğinde büyük bir evrim yaşadı. Sinema dünyası yeşil ve mavi perdelerle tanıştı. Mekan tasarımını tümüyle değiştiren perde teknolojileri sinemaya yeni bir boyut kazandırdı. Buna ek olarak motion track (hareket takibi) ya da şu sıralar revaçta olan, yüksek çözünürlüklü projeksiyon teknolojileri gibi birçok farklı imkan, hikayesini daha etkili anlatabilmesi için sinemanın hizmetine sunuldu. Fantastik, bilim kurgu evrenlerindeki dünya tasarımı gelişen teknolojilerin yardımıyla kendine daha inandırıcı dünyalar oluşturmayı başardı.

Mandolorian high-res projeksiyon teknolojisiyle çekilmiştir.
The Mandalorian high-res projeksiyon teknolojisiyle çekilen bir iştir.

Gün geçtikçe teknolojinin gelişimiyle daha da gelişen sinema her gün bizlere hikayesini anlatmak için daha ilgi çekici yollar deniyor. Bakalım geleceğin teknolojisi bize hikayemizi anlatmamız için hangi yeni araçları sunacak?

--

--