Türkiye’de TikTok: The Underdog
Underdog, Türkçe’de karşılığı tam olmayan bir kelime, anlamı, bir müsabakada kazanma şansı olmayan, bu nedenle dikkate alınmayan, favorilerin yanında göz ardı edilen, kazanırsa da diğer taraflarda üzüntüye sebep olan taraf anlamına geliyor.
Yeni bir sosyal ağ döngüsünün başındayız. Bu döngünün başlangıcı diğerlerinden farklı. Türkiye’de toplumun ileri görüşlü bölümü tarafından göz ardı edilen, önemsenmeyen ve zaman zaman red edilen bir sosyal ağ. Çünkü ülkemizdeki ilk kullanıcılar (early adopters) sosyal, ekonomik ve kültürel özellikleriyle kalabalık ve diğer sosyal ağlarda herkes tarafından görünmeyen, fark edilmeyen, farklı kültürel kodlara sahip topluluklardan ve Z kuşağından oluşuyor. Ülkemizin ileri görüşlü kullanıcıları, bu içeriklerin kendilerine uygun olmadığını düşünerek yeni sosyal ağa ön yargı ile bakıyorlar, ancak kısa zamanda öyle olmadığı anlaşılacak.
Dünya üzerinde durum daha farklı.
TikTok Nedir?
TikTok, Çin merkezli, ByteDance firmasına ait, her paylaşımda toplam 60 saniyeye kadar video paylaşabilme imkanı sağlayan bir sosyal ağ. ByteDance şirketinin sahip olduğu, Çin genelinde çalışan başka sosyal ağ ve haber uygulamaları da var. ByteDance, Çin’in önde gelen sosyal ağ altyapısı sağlayıcılarından birisi.
TikTok uygulamasında paylaşım yapmak için kendi videonuzu çekebilir ya da başkasının videosunun sesini kullanarak yeni bir versiyonunu yapabilirsiniz.
Saçma şaka ve komiklik videolarının yanısıra TikTok içeriklerinde kaliteli DIY, hobi, müzik, kısa bilgilendirme videoları da yer alıyor.
Kısa Tarihçe
- 2016, Eylül: ByteDance, Çin pazarına yönelik kısa video paylaşım uygulaması Douyin’i pazara sürdü, kısa sürede Çin’de 100 milyon kullanıcıya ve günlük 1 milyar görüntülemeye ulaştı.
- 2017, Ekim: Douyin uygulaması Çin dışındaki pazarlara erişmek için yeni bir isim ile belirli pazarlara sunuldu. TikTok, Asyada hızlıca yükselişe geçti.
- 2017, Kasım: ABD’de büyük bir kitleye ulaşmış olan müziğe göre dudak uydurma (lip synch) uygulaması Musical.ly ByteDance tarafından 1 milyar dolarlık anlaşma ile satın alındı. Musical.ly 2014 yılında, Alex Zhu tarafından ABD’de kurulmuş ve 2015 yılının yaz aylarında uygulama mağazalarında bir numaraya yükselmiş bir uygulamaydı. Musical.ly birçok yeni nesil yıldızın ortaya çıkmasına olanak sağladı ve 2016 yılının Ekim ayında Vine uygulamasının kapanmasından sonra, hızlı video paylaşmak isteyen kullanıcıların ilk adresi haline geldi. (Vine uygulaması aracılığı ile Zach King, Amanda Cerny gibi birçok sosyal medya yıldızı ortaya çıktı)
- 2018, Ağustos: ByteDance Musical.ly uygulamasını kapatacağını ve TikTok ile birleştireceğini açıkladı. Musical.ly profilleri otomatik olarak TikTok uygulamasına aktarıldı.
- 2019, Eylül: TikTok, ABD’de iOS uygulama mağazasından oyun dışı kategoride ilk kez bir numaraya yükseldi.
- 2019, Kasım: TikTok dünya çapında, iOS ve Anroid uygulama mağazalarında 1.5 milyar indirme sayısına ulaştı ve diğer sosyal ağların arasında öne çıkmaya başladı.
TikTok ve Dünya
TikTok, Çin’den ortaya çıkmış ve tüm dünyaya yayılmış bir sosyal medya uygulaması. Çin merkezli bir şirket tarafından yönetiliyor ve diğer sosyal ağlara önemli bir rakip olarak kullanıcı sayısını günden güne arttırıyor.
Bugüne kadar Çin’den çıkan ve tüm dünyaya bu ölçekte yayılabilen bir sosyal ağ yok. Özellikle, batıda kullanımın artması ile devletlerin güvenlik endişeleri de ortaya çıkmış durumda.
ABD hükümeti, 2019 Kasım ayında TikTok’un ulusal güvenliğe bir tehdit olabileceği kaygısıyla resmi bir araştırma başlattı. Resmi kaynaklar uygulamanın resmi ve askeri kurumlarda kullanımıyla ilgili kaygılarını ilettiler.
https://www.lawfareblog.com/unpacking-tiktok-mobile-apps-and-national-security-risks
Etik değerlere uymayan cinsellik ve şiddet içeren paylaşımlar nedeniyle 2019 yılında Hindistan’da kısa bir engelle karşılaşan TikTok gerekli adımları atmasının ardından Hindistan’da tekrar kullanılabilir hale geldi.
TikTok Uygulamasını Kimler Kullanıyor?
Uygulama pandemi döneminde (2020 yılı birinci çeyreği) kendi indirilme rekorunu kırmış ve toplamda 2 milyardan fazla indirilmiş durumda.
2020 İlk Çeyreği itibari ile birkaç veri:
- Tüm dünyada günlük aktif 800 milyon kullanıcı
- Kullanıcıların önemli bir kısmı 16–24 yaşları arasında ve yarısından fazlası 34 yaşın altında (Dünya verisi).
- %56 Erkek, %44 Kadın
https://www.statista.com/statistics/1095186/tiktok-us-users-age/
https://blog.hubspot.com/marketing/tiktok-stats
Türkiyedeki algısından farklı olarak ABD kullanıcılarının gelir ve yaş dağılımı aşağıdaki gibi.
TikTok Neden Başarılı?
En önemli sebep, bugüne kadar birçok uygulamada bulunan giriş bariyerleri ortadan kaldırılmış veya görünmez hale getirilmiş olması, bunun yanısıra aşağıda listelenenler uygulamanın daha hızlı yayılmasına yardımcı olan özellikler olarak öne çıkıyor.
Giriş Bariyeri Yok
- Kullanmaya başlamak için hesap açmak veya kayıt olmak gerekli değil. Uygulamayı indirip çalıştırdığınızda algoritma size, muhtemelen telefonunuzdan edindiği bilgilere göre (konum, marka, model, vb) beğenmeniz muhtemel içerikleri göstermeye başlıyor.
- Herhangi bir içeriği beğenerek favorilerinize eklemek istediğinizde WhatsApp gibi telefonunuza gelen bir SMS ile uygulamaya giriş yapılabiliyor. Hatırlamanız gereken kullanıcı adı ve şifre yok. Deneyimli kullanıcılar için eposta vb. ile hesap bilgilerinizi güncelleyebiliyorsunuz.
Kolay
- Beğendiğiniz bir içeriği WhatsApp üzerinden paylaşmak istediğinizde videoyu otomatik olarak indirip WhatsApp mesajına ekliyor.
- Beğenme ya da beğenmeme seçeneği ile akışınız zevkinize göre gelişiyor.
- Kimseyi takip etmek zorunda değilsiniz, etmeseniz de izleyebileceğiniz bir video önünüze geliyor.
- Duet, GIF olarak kayıt gibi birçok özellik bulunuyor.
Marka
- Paylaşılan videoların üstünde TikTok markası ve sonunda da profil bilgileri yer alıyor. Farklı bir platformda izleyenler için uygulama ve içerik üreticisinin tanıtımı sağlanıyor.
Paylaşım ve Getiri
- Diğer sosyal ağlara göre daha yüksek oranda etkileşim sayıları var
- Musical.ly gibi aynı sesin farklı videolarını izleme imkanı sağlayarak yatay olarak ilerleyen bir zaman çizgisi sağlıyor.
- Platform içinde satın alınabilinen ve profillere gönderilebilen hediyeler var. Hediyeler elmasa, elmaslar da paraya dönüştürülebiliyor.
TikTok ve Aileler
TikTok, diğer sosyal ağların aksine birkaç araç ile ailelerin kullanım ile ilgili söz sahibi olmasını sağlıyor. Bu özellik Dijital Refah başlığı altında yer alıyor ve aşağıdaki özelliklere sahip.
- Ekran Zamanı Yönetimi
Şifre ile açılabilen zaman sınırı (40, 60, 90, 120 dakika) - Kısıtlı Mod
Bazı izleyiciler için uygun olmayan içeriklerin şifre ile sınırlanmasını sağlayabilme (Başarısı tartışılır) - Aile Eşleşmesi Modu
Ailenizdeki bir kişinin TikTok hesabının ekran yönetimini, doğrudan mesajlaşmayı ve kısıtlı mod özelliklerini uzaktan yönetebilme imkanı sağlıyor.
Güvenlik
Telefonunuza yüklediğiniz hiçbir uygulamaya güvenemezsiniz, güvenmemelisiniz, aynı durum TikTok için de geçerli.
TikTok birçok sosyal medya uygulamasının iyi özelliklerini bir arada toplayarak ve Dijital Refah, güvenlik özellikleri ile öne çıkıyor. Diğer sosyal ağların kullanıcı sayısını arttırmak için göz ardı ettiği bu özellik aile fertlerinin kullanımı için kaygılanan ebeveynlere kontrol imkanı sağlıyor.
Not: Bu yazıyı yazarken araştırmalarımda karşılaştığım bazı TikTok içeriklerinin belli yaş gruplarına göre sınırlarda olduğunu söylemek istiyorum. Öyle ki içeriklerin bağlamı da belli yaş grupları için sakıncalı olarak değerlendirilmesine sebep olabilir. Kısıtlı modun da şimdilik çok güvenilir olmadığını söyleyebilirim. Çocukların kullanımı için dikkatli olmakta yarar var. Kişisel önerim çocukların (16 yaşa kadar) mümkün olan en az sosyal medya etkileşimine maruz kalmaları.
Reklam
TikTok içinde reklam vererek markanıza özel video içeriklerinizi paylaşabiliyorsunuz. Reklam platformuna https://ads.tiktok.com/homepage/apps/tiktok adresinden ulaşılabiliyor, ancak şu an için Türkiye’den sadece başvuru yapabildim, henüz aktif bir reklam hesabına sahip olamadım.
Özet ve Yorum
Henüz Türkiye’de kabul görmeyen bir sosyal ağ uygulaması olsa da etkileşim sayıları, hızlı tüketim ve hedef kitleye erişim imkanları düşünüldüğünde, TikTok pazarlama ekiplerinin göz ardı etmemeleri gereken bir sosyal ağ. TikTok, günlük olarak Youtube, Spotify, Netflix veya Instagram’da harcanan zamanı kolaylıkla çalacak ve önümüzdeki günlerde TikTok zamanı çok değerlenecek.
Yeni açtığım Ganipara TikTok hesabına (https://www.tiktok.com/@ganipara.com) yüklediğim platforma uygun olmayan özelliklerdeki (16:9) bu video bir gün içinde 274 defa görüntülendi.
Kaynaklar
TikTok Statistics — Everything You Need to Know [May 2020 Update]
TikTok Crosses 2 Billion Downloads After Best Quarter For Any App Ever
