Tsunami Müzeleri
Bu yazıda Tsunami Müzelerinden Tayland, Endonezya ve Hawaii’deki kaynaklara değinilmiştir. Bu üç müzenin de temel amaçları arasında eğitim ve farkındalık ile bir daha tsunamide mümkün olduğunca kimsenin ölmemesini sağlamak ve yaşayan bir anıt oluşturmaktadır. Bir çeşit hafızaları taze tutmaya yarayan farklı boyutlarda albümler gibidirler.
Taylandaki “International Tsunami Museum” 2006 yılında kurulmuştur. Müzenin kaynaklarından birinde şöyle ifade etmektedir; 9.1 gerçekleşen deprem sonucunda meydana gelen tsunami birçok insanı hazırlıksız yakalamıştır. Birçok insan tsunami konusunda bilinçsiz olduğu için ne yapacağını bilememiştir. Bu nedenle eğitimle farkındalığı arttırmak için bir müze açmaya karar verilmiştir. Müzenin fotoğraflarına baktığımızda o dönem için farklı bir anlayış getirse de sergileme olarak okul panolarındaki afiş sergileme yöntemi olarak kullanılmıştır. Sergilenen panolarda tsunaminin nasıl meydana geldiği, o anda neler yapılması gerektiği, kişileri neler beklediği, tsunami sonra vs. gibi bilgiler yer almaktadır. Ve yine müze sayfasında yer alan bilgiye göre ziyaretçiler bu müzeyi ziyaret ettiklerinde tsunamiye dair endişelerinin azaldığından bahsetmişlerdir.
Tsunami müzelerine bir diğer örnekte Endonezyanın Aceh bölgesindendir. Aceh Tayland’a göre oldukça modern kalmaktadır. Aceh tsunamide hayatını kaybeden 230.000 kişinin ardından 2009’da açılmıştır. Müzede Hint Okyanusu depremi elektrikli simülasyonu, kurbanların fotoğrafları ve hayatta kalanların hikayeleri ile ilgili bölümler bulunmaktadır. Ayrıca müze, felaketten sonra binlerce aile evsiz kalırken öncelik verilerek açıldığı için çeşitli suçlamalara maruz kalmıştır.
Tsunami müzelerine üçüncü bir örnek de Hawaii Hilo’daki Pasifik Tsunami Müzesi’dir. Başlangıçta “Hilo Tsunami Müzesi” olarak kurulan müze sonradan bu adı almıştır. 1997’de Hilo’yu yıkıp geçen tsunami uyarı sirenlerinin çalınışının 37. Yıl dönümünde açılmıştır.
Müze o tarihten bu zamana tsunamiden etkilenen insanların hikayelerini hem de bilimsel ilerlemeler için sergi içeriğini sürekli olarak yenilemektedir. Müze Hilo’daki Hawaii Üniversitesi’nde Fahri Profesör Dr. Walter Dudley ve Jeanne Branch Johnston tarafından ortaklaşa kurulmuştur. Jeanne Branch Johnston 1993’te tsunamiden kurtulanlardan biridir, bu durum ona bir müze kurma fikrini vermiştir. Müze binası önceden “First Hawaiian Bank” olarak kullanılan eski bir banka binasıdır. “First Hawaiian Bank” Kamehameha Şube binasını 22 Mayıs 1997’de Pasifik Tsunami Müzesi için bağışlamıştır.
İlk başta hikaye ve fotoğraf arşivi olarak başlayan müze daha sonra insanların bağışladıklarıyla koleksiyonunu geliştirmiştir. Müze sitesinde yer alan bilgiye göre kendilerini canlı bir anıt olarak konumlandırmaktadırlar.
Konu ile ilgili yararlandığım kaynakları @wisermedia uygulamasında Tsunami Müzeleri” başlıklı kürasyon olarak bir araya getirdim. Tsunami müzeleriyle ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak için uygulamayı indirerek okuyabilirsiniz.
