Video Oyunları ve Cinsiyet Algısı
İstatistikler Ne Diyor?
Video oyunları, bilgisayar oyunları günümüzde nedense hep erkek çocuklar ve erkekler ile ilişkilendirilen bir sektör olarak biliniyor. Neredeyse tüm oyun reklamlarında erkekler görünmekte. Peki istatistikler ne diyor? ESA’nin (Entertainment Software Association) yaptığı araştırmada Amerika’da yaptığı araştırmada video oyuncularının %48’inin kadın olduğunu paylaşmış. 2015’te yapılan başka bir araştırmaya göre yine Amerika’daki oyuncuların oyun konsolu sahibi olma oranları kadınlarda %42 iken erkeklerde %37 olarak görülmüş.
İngiltere’de UKIE tarafından yapılan araştırmada ise oyuncuların %42’sini kadınların oluşturduğu belirtilmiş.
En eski oyun şirketlerinden biri olan Nintendo, kullanıcıların yarısının kadınlar olduğunu belirtmiştir.
Madem bu kadar dengeli bir oyuncu kitlesi var neden sistem erkekler üzerine kurulu? Cevap ise biraz garip.
Ne zaman oldu?
Video oyunları 1970’lerde ve öncesinde daha çok yetişkinlere hitap eden ve yetişkinler tarafından satın alınan bir üründü. Büyük şirketlerin -günümüzdekine çok benzer bir şekilde- yapılan her oyunun satacağı düşüncesi yüzünden 80’lerde oyunların kalitesi düşmeye başladı. Hatta bu şirketler zaman zaman öyle oyunlar ürettiler ki, bu hala tasarım sürecinde olması gerektiği çok belli olan bu ürünler, oynanamıyordu ama hala mağazalarda satışta duruyorlardı. Bunun sonucunda yetişkinler zamanla oyun oynamayı tamamen bıraktılar. 1983’te oyun sektörü, oyuncu sayısının azalmasını engelleyemez ve çöker.
Sektörün en büyüklerinden birisi olan Nintendo, bu krizden bir çıkış noktası arar ve pazarlamasına başlar. Video oyunları ve konsolları eskiden olduğu gibi elektronik aletler sekmesinde değil, oyuncak sekmesinde satılacaktır. Bu şekilde sistemleri ve oyunları çocuklara satabilecek ve oyunların kalitesi, çeşitliliği ve derinliği konusunda endişelenmesine gerek kalmayacaktır.
O yıllarda, günümüzde giderek kullanımı azalan başka bir uygulamayla karşılaşırlar. Oyuncak bölmesi mağazalarda iki ayrı raf olarak bulunmaktadır. Rafların bir tanesi kız çocuk oyuncakları adıyla hizmet verirken, diğeri oğlan çocuk oyuncakları adıyla hizmet vermektedir. Nintendo bir pazar araştırması yapar ve bugünküne çok yakın bir sonuçla karşılaşır. Oyuncular kadın erkek olarak ayrıldığında çok benzer bir oranda bir ayrım görürler, biraz da şanslarına inanarak oğlan çocukları tarafını seçerler. Sektör tekrar toparlandığında artık bütün ürünler oğlan çocuklarına ayrılan oyuncak reyonlarında satılmaktadır.
Zaman ilerledikçe görürüz ki bu saçma uygulama kız çocuklarını oyun oynamaktan alıkoyamaz ve eski yerlerini tekrar doldurmaya başlarlar. Yetişkinler de çocukluklarından kalma alışkanlıklarını devam ettirirler ve kadınlarda tekrar zorla çıkarıldıkları bu sektördeki yerlerini yavaş yavaş doldurur.
Günümüzde nasıl bir farklılık var?
Günümüzde oyuncu sayıları neredeyse aynı olsa da sektör hala tüm odağını erkekler üzerinde tutmaya ısrarlı. En büyük sebeplerinden bir tanesi üretim aşamasında kadın sayısının az olması. Endüstri’daki en yoğun kadın istihdamı %15 ile Kanada. Geri kalan ülkelerin çoğunluğunda kadın istihdamı %10’un altında. Çalışan kadınların çoğunluğu grafik tasarım kısmında çalışıyor gözüküyor.
Daha fazla kadının kodlama ve yazma alanlarında çalışması sektör için büyük bir gelişim olacaktır fakat kadınların bu sektörlerde ayrımcılığa uğrama ihtimalleri çok yüksek. Sektördeki algı yüzünden bir sonraki adımda çalışacak bir yer bulamayabilirler. Bu da geleceğini düşünen kadınların bu alanlardan uzaklaşmasına sebep oluyor. Son yıllarda bu konuda çalışan çok fazla örgütlenme ve dayanışma grubu görmek mümkün, bu da bu algının yavaş yavaş kırılmasına ve daha fazla kadının oyun sektörünün her alanında görmemize yardımcı oluyor.
Büyük oyun firmaları kadınları desteklemek adına, sadece kadınlara açık Woman in Gaming Rally gibi yarışmalar düzenliyorlar. Buralarda yeni yetenekleri keşfetmek ve desteklemek adına gözlemler yapılıyor ve sektörde ilerlemek adına katılımcılara yeteneklerini ortaya koymaları için fırsatlar veriyor.
Bu gibi uygulamalarla beraber kadınların video oyunları sektöründeki yeri sağlamlaşacak ver sektörün her alanında kendilerine yer bulabileceklerini umuyorum ve video oyunu sektöründeki çalışan tüm emekçi kadınların kadınlar gününü kutluyorum.
Facebook | Twitter | Instagram | Slack | Kodcular | Editör | Sponsor
