Volodimir Zelenski
Dünya üzerindeki tüm insanlığı derinden etkileyen Covid-19 hengamesini tam geride bırakıyoruz derken, Karadeniz’in kuzeyinden yeni bir gündemle sabahladık. Rusya Ukrayna’ya savaş açtı! Haber sitelerinden telefonumuza düşen yıkılmış ev fotoğrafları, yakınlarını kaybeden insanların hicran dolu bakışları arasında sıkışıp kaldık. O vakitte şüphesiz herkesin gözü Ukrayna Devlet başkanını aradı. Ülkesinden kaçtığına dair çeşitli dedikodular ortaya atıldı. Ama Zelenski, tüm iddialara şu sözlerle cevap verdi:
‘’Ülkemizin bağımsızlığını korumak için hepimiz buradayız. Ve bunu yapmaya devam edeceğiz. Zafer, muhafızlarımızın , Zafer, Kahramanlarımızın, Zafer, Ukrayna’nın olsun!’’
Peki, sizce 21. yüzyılda çıkmış bir savaşta, ABD’nin tahliye teklifini reddeden ve “Bir yerlere götürülmeye değil, anti-tank mermilerine ihtiyacım var” diyerek ülkesini korumaya gayret eden bu cesur devlet başkanı Zelenski’yi gelin birlikte tanıyalım.
Zelenski Aslında Kim?
Zelenski, 25 Ocak 1978'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin Kriviy Rig şehrinde dünyaya geldi. Mühendis bir anne ve Kriviy Rig Ekonomi Enstitüsü’nde profesör bir babanın oğlu olan Zelenski, başarılı bir öğrenciydi. Daha 16 yaşındayken TOEFL sınavını geçti ve İsrail’de eğitim görmek için eğitim bursu kazandı. Babası Yahudi asıllı bir aileye mensup olmasına rağmen, Zelenski’nin İsrail’de eğitim almasına müsaade etmedi. Hal böyle olunca eğitim hayatına Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi’nde devam etti. Kriviy Rig kampüsünde hukuk eğitimini tamamladı. Ancak mesleğini hiç icra etmedi, etmek de istemedi. Hayalleri, tutkuları başkaydı çünkü.
Hayallerini gerçekleştirmek için ilk adımını lise yıllarında attı. 17 yaşında ünlü komedi televizyon programı KVN’de rol almaya başladı. Üniversitede bu tutkusunu daha da ileriye taşıdı ve arkadaşlarıyla birlikte “95 Kvartal” adlı komedi ekibini kurdu. Ekibin hem liderliğini yaptı hem de gösteriler için senaryolar yazdı.
Zelenski, turnelerle gösteriler yapıyor, hayallerini ilmek ilmek dokuyordu. 2003 yılında TV programları üretmeye başlayarak farklı televizyon programlarında boy gösterdi. Buna bağlı olarak Ukrayna’nın en ünlü komedyenlerinden biri oldu.
“Kvartal 95” grubu, birçok komedi dizisine imza attı. Bunlardan en önemlisi ise siyasi kariyerini başlattı; Halkın Hizmetkarı! Haberlerde siyasi bir parti olarak duyduğumuz bu isim, nasıl bir yolculuktan sonra günümüze geldi?
Ukrayna’nın Siyasi Gidişatı
Ukrayna, 2000'li yıllarda siyasi tarihi açısından sarsıcı olaylarla karşılaşıyordu. Dönemin devlet başkanı olan Yanukoviç, iktidardaki çarpık ve köhne yapıyı destekliyordu. Yürüttüğü siyasi çalışmalar ve aldığı kararlar, Sovyet rejiminin alışkanlıklarını yeniden nüksettiriyordu. Buna ilaveten devlet, ulusal medyayı da kendi kontrolü altında tutuyordu. Komünizmin ekonomi ve sosyal politikadaki tohumları, yeniden filizleniyordu. Dolayısıyla ülke halkı, bu kötü gidişattan rahatsız oluyordu. Yanukoviç halkın gözünde gittikçe saygınlığını yitirmiş bir siyasetçiye dönüştü. Sonuç itibariyle 2013 yılında aldığı karar, bardağı taşıran son damla oldu. O yıl, AB Ukrayna’ya Ortaklık Anlaşması teklif etti. Yanukoviç ise ülkenin Batı’ya yönelmesini engellemek için bu teklifi askıya aldı. Amacı Kiev yönetiminin Avrupa Birliği(AB) ile yakınlaşmasına mani olmaktı.
Halk, meydanlara dökülerek tepkisini göstermeye başladı. Sosyal medyanın da etkisiyle bu ayaklanma, kısa zamanda sıkı bir destekçi kitleyi etrafına topladı. Onur Devrimi diye isimlendirdikleri bu direniş, Ukrayna hükûmetinin düşmesiyle son buldu. Ve dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya’ya kaçmak zorunda kaldı. Dünya gündemi ondan, Rusya’nın gölgesine sığınan bir politikacı diye bahsetti.
Önceden Dışişleri Bakanı ve Ticaret ve Ekonomik Kalkınma Bakanı olarak görev yapan Petro Poroşenko, 2014 yılında ülkenin başına geldi. Kendisi aynı zamanda Roshen Şekerleme Şirketi’nin sahibi ve Ukrayna’nın en zengin iş adamlarından biriydi. Onun döneminde de ülkede sular durulmadı. Halk kendi içinde ikiye bölünmüştü. Ülkenin doğusundaki Donbas bölgesinde Rusya destekçisi halk yoğunluktaydı. Özellikle buradaki ayaklanmalar daha da şiddetlendi.
Ülkede kronikleşen yolsuzluk haberleri gündemden düşmüyordu. Dahası Poroşenko’nun, Donbas bölgesindeki Rusya yanlısı ayrılıkçılardan kömür temin ettiği iddiaları ortaya atıldı. Ayrıca hakkında “terörizme finansman sağlamakla” ve ‘’vatana ihanet’’ suçundan davalar açıldı.
Komediden Siyasete: Halkın Hizmetkarı
Zelenski, ülkesindeki kötü giden siyasi veya sosyal olaylara duyarsız kalmıyordu. Bunun için Ukrayna’nın en popüler komedi programı olan “Veçernıy Kvartal’da, siyasi ve sosyal konularda hiciv ağırlıklı şovlar düzenliyordu. Bu sayede milyonların sevgisini kazandı. Derken ülke siyasi gündemi, kirli ilişkiler batağında çalkalanırken, ülkenin her yerine Halkın Hizmetkarı adlı bir dizi afişi asıldı. Bunun yanı sıra Dizi, reklam tanıtımını, “Halkın içinden, dürüst, prensip sahibi ve akıllı biri devlet başkanı seçilirse ne olur? “ sloganıyla yaptı. Siyasi bir hiciv diyebileceğimiz bu dizi, ülke gündemindeki konuları işliyordu. Yolsuzluk çukurundaki bürokratlar, çıkarcı politik anlaşmalar, medyayı ele geçiren oligarklar…
Başrolde yer alan Vladimir Zelenski, dizide ‘Vasiliy Goloborodko’ adında bir tarih öğretmenini canlandırıyordu. Dolayısı ile olaylardan bıkmış olan halk, başrol karakterini devlet başkanı seçiyordu. Sıradan bir tarih öğretmeniyken, kötü gidişatla mücadele eden Goloborodko karakteri, ülkede muhteşem bir ilgi gördü. Hatta dizinin 1. bölümü, milyonlarca kişi tarafından izlendi.
Çok geçmeden dizi, siyasetin bir gerçeği halini aldı. Zelenski 2019 seçimlerinde devlet başkanı Poroşenko’nun rakibi oldu. Halkın Hizmetkarı artık siyasi bir parti, dizinin yapımcı şirketi Kvartal 95 çalışanları tarafından kuruldu. Parti elbette seçim kampanyasını bildiği yoldan yürütüyordu. Online toplantılar ve sosyal medya reklamları bunlardan bazılarıydı. En önemlisi Zelenski, adaylığı süresince meydanlarda hiç seçim mitingi yapmadı. Buna rağmen seçimde halkın %73 oyunu alarak cumhurbaşkanı seçildi.
Sahnelerden gelen Komedyen Cumhurbaşkanı, mesleğine yaraşır bir konuşmayla yemin törenine damga vurdu;
“Odalarınızda benim fotoğrafımın olmasını istemiyorum. Devlet başkanı ikona değildir, idol değildir. Oraya benimki yerine çocuklarınızın fotoğraflarını asın ve ne zaman bir karar alacak olsanız onların gözlerine bakın”
Ukrayna siyasi ve sosyal tarihinde yaşanan tüm bu olaylar, bir kurmaca mıdır, yoksa tesadüfler silsilesi mi takdir siz değerli okuyucularımızın…
