Warren Buffett’ı Milyoner Yapan 11 Kitap

Published in

Türkçe Yayın

7 min readJan 26, 2023

Çoğunuzun zaten bildiği gibi, Warren Buffett oldukça tutkulu bir okuyucudur. Gününün %80'ini kitap okuyarak geçirmekte ve bu nedenle ne zaman istisnai bir kitap bulsa, bunu genellikle ya hissedar mektupları aracılığıyla ya da yıllık toplantılarında mutlaka paylaşıyor. O zaman hemen bu kitapların neler olduğuna geçelim.

Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar, Philip A. Fisher.

Geniş çapta saygı duyulan ve beğenilen Philip Fisher, tüm zamanların en etkili yatırımcıları arasındadır. Yaklaşık 40 yıl önce tanıttığı yatırım felsefeleri, günümüzün finansörleri ve yatırımcıları tarafından hala incelenip uygulanmakla kalmıyor, aynı zamanda birçok kişi tarafından kadim bir bilgi olarak görülüyor. 1958'de yayınlanan bu kitap, çevre oluşturma ve bu iş bağlantıları yoluyla da bilgi toplama mevzusuna oldukça önem vermekte. Fisher, yatırım yapacağı şirketler hakkındaki araştırmalarının derinliği ile ünlüydü. Hisse senedi satın almadan önce işletmeler hakkında bilgi edinmek için “iş dedikodusu” dediği kişisel bağlantılara ve sohbete güvenirdi. Warren Buffett ondan şu şekilde bahsetmiştir: “Philip’in tekniklerini kullanarak elde edilen iş hakkında kapsamlı bir farkındalık, kişinin akıllı yatırımlar yapmasına yardımcı olur.”

İş Dünyası Maceraları, John Brooks.

Microsoft’un kurucu ortağı Bill Gates, Warren Buffett ile ilk kez 1991'de tanıştı ve ondan iş hakkında en sevdiği kitabı tavsiye etmesini istedi. Işte o kitap, bu kitap. Kitap, 1900'lerin ortalarındaki en büyük şirketlerden bazılarının dikkate değer ve büyüleyici hikayelerini içeriyor ve olaylar meydana geldiğinde olduğu gibi bugün de kurumsal hayatın dikkate alınması gereken ayrıntılarını algılamakla ilgili. Wall Street hakkındaki drama ve macera dolu bu hikayeler, finans dünyasının entrikalarını, çelmelerini ve değişken doğasını ortaya çıkarıyor. John Brooks’un bu kitabı vay anasını diyeceğimiz ayrıntılarla dolu ki, ister 1962'deki şaşırtıcı piyasa çöküşüne, ister tanınmış bir kurumun çöküşüne, ister Amerikan bankacılarının İngiliz Sterlini’ni kurtarmaya yönelik cesur girişimlerine bakın, insan anlıyor. Tarihin hakikaten de tekerrür ettiğini insan anlıyor.

Where Are the Customers’ Yachts? Fred Schwed.

Maalesef bu kitabın Türkçe basımı yok. Ama bir klasik olduğunu söylebiliriz. Onlarca yıllık başka bir klasik olan bu kitap, Wall Street’in bazı iddialarını yerden yere mizahın gücünü kullanarak vuruyor. Başlık, New York’taki limanda yer alan Wall Street bankacılarına ait olduğu söylenen bu yatlara hayran olan bir ziyaretçinin hikayesinden geliyor. Karakterimiz saf bir şekilde bankacıların müşterilerinin teknelerini nerede tuttuklarını soruyor. Peki ya cevap? Maalesef paraları yetmedi. Warren Buffett bir keresinde kitabı “yatırım hakkında şimdiye kadar yazılmış en komik kitap” olarak alıntılamıştır ve “konuyla ilgili gerçekten önemli birçok mesajı hafifçe verdiğini” de eklemiştir. Akıl dolu karşıt tavsiyeler ve müşterileri cebinde kuruş yokken aracıların zenginleştiği yatırım dünyasına gerçek bir bakış sunan bu kitap, yatırımcıların gözlerini Wall Street gerçeğine açtırmaya da hâlâ devam etmekte. Hafif, eğlenceli bir okuma ve en azından gülmek için kesinlikle almak isteyeceğiniz bir şey ve daha da önemlisi, şayet paranızı kaybetmemek istiyorsanız alın okuyun derim. Komisyoncuların ve yöneticilerin asıl dünyasını öğrenin.

Essays in Persuasion, by John Maynard Keynes.

Yazarın bazı kitapları Türkçe’ye çevrilmiş olmasına rağmen bunun ne yazık ki çevrilmediğini gördüm. John Keynes tarafından yazılan bu kitap, tüm zamanların en iyi 100 kitabından biri olarak kabul edilir. Burada yer alan denemeler, Keynes’in 1919–40 dönemi boyunca kamuoyunu ikna ederek olayların gidişatını etkileme girişimlerini göstermektedir. Keynes, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomilerini kuşatacak ekonomik dalgalanmaları şaşırtıcı bir doğrulukla tahmin etmiş ve hatta o sırada dikkate alınırsa dünya çapında ekonomik bir bunalım çağını önleyebilecek önlemler bile önermiştir. Onun Sovyet Rusya hakkındaki bazı görüşleri bugün hala etkisini göstermeye devam etmekte. Warren Buffett, ünlü ekonomistin bu yazı koleksiyonunu hem fikirlerinin önemi hem de bu fikirleri açık bir şekilde sunduğu için çok beğenmiştir. John Keynes artık bir iktisatçı olarak yaptığı çalışmalarla tanınıyor ve bazı çevrelerde pek sevilmese de hisse senedi toplama konusunda oldukça fazla düşünenlerdendir diyebiliriz. Warren Bufett, ondan iki kere bahsetmiş ve her ikisinde de onu “zeki” olarak nitelendirmiştir. 1989'da bir röportajda: “Keynes’i okumak sizi menkul kıymetler ve piyasalar konusunda daha akıllı hale getirecek. Çoğu ekonomisti okumanın(yani onların tavsiyelerini dikkate almanın) aynı şeyi yapacağından emin değilim.”

Sağduyulu Yatırım Rehberi, Jack Bogle.

Vanguard grubunun CEO’su Jack Bogle, ilk endeks fonunu bulmasıyla tanınan üretken bir yatırımcıdır. Birden çok kitabın yazarı olan Bogle’ın bu kitabı, belki de onun en ünlü kitabıdır diyebiliriz. Herkesin en sağlam hisse senedi tahminleriyle piyasayı alt etmeye çalıştığı ve ardından bunun için pahalı ücretler talep ettiği bir dönemde, “Neden endekslerin yaptıklarını taklit edip hiçbir şey yönetmiyorsunuz?” diye sormuştur. Bu küçük düşünce, sonraki yüzyılın en yaygın yatırım fikirlerinden ve dünyanın en saygın yatırım şirketlerinden birisi haline gelmiştir. Pasif endeks fonları, hisse senedi yatırımının olağan zorluğu olmadan ihtiyacınız olan emeklilik tasarruflarını sağlayan sürdürülebilir bir yatırım stratejisidir. Yazar kitapta, paranızın çoğunluğunu en iyi şekilde güvenli, düşük maliyetli endeks fonlarına yatırmanız gerektiğini çünkü en ucuz endeks fonunu seçerek asla yanlış gidemeyeceğinizi iddia etmekte. Warren Buffett da sık sık en iyi yatırımın çoğu yatırımcının yaptığı gibi düşük maliyetli endeks fonları almak olduğunu dile getirmiştir.

Poor Charlie’s Almanack: The Wit and Wisdom of Charles T. Munger

Ne yazık ki Warren Buffett’in bahsettiği bu kitap da çevirisi olmayanlardan. Bu, Warren Buffett’a çok yakın bir kitap. Neden? Çünkü bu kitabın yazarı, Warren Buffett’ın en yakın ortağı ve sağ kolu olarak tanımladığı Berkshire Hathaway’in Başkan Yardımcısı Charles Munger. Warren Buffett, Berkshire’ın başarısının çoğunu sağ koluna atfetmekten geri durmamıştır. Bunun en büyük sebeplerinden birisi Buffett’ın bazı aptalca fikirlerine hayır demesi olabilir. Munger, insan davranışları zaafları konusunda derin düşünen ve yatırımcıların kendi ayaklarına nasıl sıkabilecekleri hakkında da sık sık konuşan birisidir. Bu kitap, Charlie’nin çocukluğundan başlayıp olağanüstü mali başarısına kadar uzanan bir otobiyografidir. Kitap ayrıca onun hayata, karar vermeye, öğrenmeye ve yatırıma yaklaşımını özetliyor. Bu kitapta kendisinin alışılmadık düşünme yönteminden ve şaşırtıcı çalışma ahlakından, yani olağanüstü başarısının sac ayaklarından bahsediyor. Bu kitap aynı zamanda yirmi yıllık süreçte yaptığı konuşmaları ve aforizmaları da içermekte. Dolayısıyla bu kitap size yalnızca yatırımla ilgili doğrudan ipuçları vermekle kalmayacak, aynı zamanda Munger’in bu deneyimlerini okumak, yatırım becerilerinizi geliştirmenize ve daha iyi yatırımlar belirlemenize kesinlikle yardımcı olacak diyebiliriz.

Akıllı Yatırımcı, Benjamin Graham.

Warren Buffett bir keresinde bu kitap hakkında “O kitabı elime almak hayatımın en şanslı anlarından biriydi” demiştir. Buffett bu kitabı okuduktan sonra Benjamin Graham’dan bizzat ders alabilmek için Columbia Üniversitesi’ne kaydolmuş ve daha sonra onun için çalışmaya devam etmiştir. Şimdi bile, yatırıma yaklaşımı hakkında bir soru sorulduğunda, Buffett hemen bu kitaptan belirli bölümleri alıntılamakta. Kitap, okuyuculara borsada değerli yatırımların nasıl başarılı bir şekilde kullanılacağına dair çeşitli stratejiler öğretiyor. Akıllı Yatırımcı kitabı bugün bile birçok ünlü yatırımcının borsada değeri nasıl belirleyeceklerini öğrenmelerine ve portföyleri için hisse senetlerini başarılı bir şekilde seçmelerine yardımcı olduğu için oldukça övülmesiyle dikkat çekiyor. Graham’ın bu kitapta özetlenen ana yatırım yaklaşımı, değer yatırımıdır. Değer yatırımı, işletmeler olarak uzun vadede iyi performans gösterme yeteneklerine sahip şirketlerin düşük değerli hisse senetlerini hedefleyen bir tür yatırım stratejisidir. En temel ifadeyle, değer yatırımı, bir hisse senedinin gerçek değerini biliyorsanız, o hisse senedini satışta satın alabilirseniz çok para kazanabileceğiniz iddiasına dayanır. Bu kitap da yeni başlayanlar için piyasayı gerçekten nasıl değerlendireceklerini anlamak ve trendlerden etkilenmemek için mutlaka okunması gereken bir kitap.

The Most Important Thing: Uncommon Sense for the Thoughtful Investor, Howard Marks.

Amerikalı yatırımcı, Oaktree Capital Management’ın hem kurucu ortağı hem de eş başkanı ve yazar olan Howard Marks’ın bu kitabı Türkçe’ye henüz çevrilmemiş kitaplardan birisi. The Most Important Thing, başarılı bir yatırımın anahtarlarını ve sermayeyi yok edebilecek yada bir kariyeri mahvedebilecek tuzakları açıklıyor. Fikirlerini göstermek için notlarından alıntıları kullanan Marks, yatırımın karmaşıklığını ve finans dünyasının tehlikelerini tamamen kabul eden bir yatırım felsefesinin gelişimini detaylandırarak örneklerle öğretmekte. İçgörü mevzusunu günümüzün dalgalı piyasalarına zekice uygulayan Marks, bazen anılarından bazen de içgörülerinden bazen de rakamlardan bahsettiği dolu bir cilt sunuyor. Marks, “ikinci düzey düşünme”, fiyat/değer ilişkisi, sabırlı olup fırsatlardan yararlanma ve savunmacı yatırım gibi kavramları açıklıyor. En büyük meselelerden birinin kendine dürüst olmak olduğunu belirtiyor. Açıkça ve dürüstçe kendi kararlarını ve ara sıra yanlış adımlarını değerlendirerek eleştirel düşünme, risk değerlendirmesi ve yatırım stratejisi üzerine değerli dersler veriyor. Günümüzün pandemi sonrası küresel pazarında şirketler hala temellerini atıyor. Dolayısıyla bu gibi kaynaklar sağlam bir yatırım bulmak için önemli değerler bana sorarsanız.

Aykırılıklar, William Thorndike

Bu kitap, kurumsal yönetime tamamen farklı bir yaklaşım benimseyen CEO’ların olağanüstü başarısını ayrıntılarıyla anlatıyor. Yazar Will Thorndike, bu canlandırıcı ve mantığa aykırı kitapta, şirketlerin ve liderlerinin performansını yakından değerlendirerek başarılı bir yatırım kariyerinin analitik bilgeliğini ortaya koyuyor. Thorndike, firmalarının ortalama getirileri ortalamanın üzerinde performans gösteren sekiz CEO’dan bahsediyor. Diğer bir deyişle, bu CEO’ların her birine yapılan 10.000 $’lık bir yatırım, yirmi beş yıl sonra ortalama olarak 1.5 milyon $’ın üzerinde bir değere sahip olacaktı. Bu listedeki şirketlerden bazıları, The Washington Post Company, Berkshire gibi oldukça tanınan isimlerdir. Hathaway, General Dynamics ve daha fazlası. Alçakgönüllü ve genellikle tutumlu olan bu “yabancılar”, Wall Street’ten, basından ve en yeni yönetim trendlerinden uzak durdular. Kitapta anlatılan bu benzersiz CEO’lar olağanüstü bir performans elde ediyor.

The Clash of the Cultures, John Bogle

Bu, Buffett’in 2012 mektubundan başka bir kitap. Bu kitapta John Bogle, yatırım fonu endüstrisindeki değişen kültürden bahsediyor. Ortalama yatırımcılar için Bogle “Sağduyu yatırımı”ın basit kuralları başlığı altında 10 kural paylaşıyor. Bogle: “Şimdiye kadar tasarlanmış en iyi strateji olmayabilir. Ancak daha kötü olanları sıralasak bu stratejilerin sayısı sonsuza kadar gider.” şeklinde ifade ediyor.

Dream Big by Cristiane Correa

Son kitabımız olan bu kitabın da ne yazık ki Türkçe’ye çevrilmediğini söylemek zorundayım. Bu kitap orijinal olarak Portekizce olarak yayınlanmış olup Buffet’in tavsiyesi üzerine İngilizce basılmıştır ve kısa sürede de kopyaları neredeyse her mağazada tükenmiştir. Bu kitapta yazar, 1970'lerde Banco Garantia’nın kuruluşundan günümüze kitapta bahsi geçen ve adlarını telafuz etmekte zorlandığım şirketlerin sahibi üç iş adamının hızlı yükselişinin perde arkasını ayrıntılı bir şekilde sunuyor. Yakın zamanda, Buffett’ın bu anlatılan üç iş adamından birisi olan Jorge Paulo’dan şu şekilde bahsediyor: “Arkadaşım ve şimdi ortağım olan Jorge Paulo ve ekibi dünyanın en iyi iş adamları arasında yer alıyor. O harika bir insan ve hikayesi bana olduğu gibi herkese ilham kaynağı olmalı.”