Yapay Zeka İşimizi Elimizden Alır mı?
Bu yazı kaleme alınırken, ChatGPT’den faydalanılmamıştır :) Bu cümlenin anlamlı hale gelmesinin geçmişi, henüz 2 yıl bile değil. Devrim niteliğinde bir etki yaratan ChatGPT, Kasım 2022’de kullanıma sunuldu. Kullanıma sürüldüğünden bu yana hem kendisi, hem de Claude[1], Gemini[2] gibi rakipleriyle beraber yapay zeka dünyasında çığır açtı. Peki yapay zeka bu günlere nasıl geldi?
Nedir bu Yapay Zeka?
Yapay zeka, en basit tanımıyla makinelerin öğrenebilme, problem çözebilme ve görevleri otomatikleştirme yeteneklerine sahip olmasıdır.
Bu otomatikleştirme, aslında gücünü hem depolama, hem de hesaplama kapasitemizin giderek artan bir hızda artmasından alıyor. Çok uzun yıllardan bu yana istatistiksel modeller yardımıyla birtakım verilerden çıkarım yapabilmek hep mümkündü. Depolama ve hesaplama kapasitemizin artmasının sonucunda da makine öğrenmesi (machine learning) algoritmaları iş hayatımıza girmeye ve giderek daha fazla yer etmeye başladı.
Yükselişin Ayak Sesleri: AlexNet
AlexNet, derin öğrenmenin önemli kilometre taşlarından biridir. Alex Krizhevsky, Ilya Sutskever ve Geoffrey Hinton tarafından 2012 yılında ImageNet yarışmasında sunulmuştur[3]. AlexNet, bir derin öğrenme modelidir ve 8 katmanlı bir yapay sinir ağına sahiptir. AlexNet’in başarısı, derin öğrenmenin görüntü tanıma alanındaki potansiyelini göstermiş ve bu alandaki araştırmaları hızlandırmıştır.
Yapay Zeka Dikkat Etmeyi Öğreniyor: “Attention is All You Need”
2017 yılında, Google’ın “Attention is All You Need” başlıklı makalesi, yapay zeka çalışmalarına yeni bir kilometre taşı ekledi[4]. Bu makale, Transformer adlı bir model mimarisinden bahsediyordu. Transformer, “attention” mekanizması üzerine kurulu bir model olup, girdi verilerinin farklı bölümlerine farklı ağırlıklar atayarak, modelin hangi bilgiler üzerinde odaklanması gerektiğini belirler. Bu özellik, Transformer’ın dil verilerini anlamak ve öğrenmek için daha etkili çalışmasını sağlar.
Transformer mimarisinin tetiklediği gelişmelerin sonucunda, 2022 yılının sonunda OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT ortaya çıktı.
Yapay Zeka Devrimi
Transformer temelli dil modellerinin, bu girdilerden çıktı olarak video, ses, resim üretebildiği günlere şahitlik ediyoruz. ChatGPT’nin yeni versiyonu GPT-4o, “multimodal” olma özelliğiyle birlikte bu çıktıların hepsini üretiyor ve bireysel kullanıcılar için kişisel bir asistan olmayı vaad ediyor. Peki ya şirketler için? Yeni bir Sanayi Devrimi’nin kıyısında olabilir miyiz?
İnsan Gücünün Yerini Buharlı Makineler Aldı (Mı?)
Sanayi Devrimi ile birlikte üretim kapasitemiz arttı kuşkusuz. Ancak buharlı makinelerin “mavi yaka” çalışanları işsiz bırakmadığını da görüyoruz. Aksine bu devrim, insan gücünden alınabilecek emeği daha verimli hale getirdi ve daha fazla üretim kapasitesine olanak tanımasıyla yeni iş imkanları bile yarattı. Yapay Zeka’nın da benzer bir etkisi olacağını düşünmemek için bir sebebimiz yok.
Yapay Zeka, bazı meslekleri tam otonom hale getirebilir, örneğin orta vadede şehirlerarası otobüs ve tır taşımacılığı tamamen yapay zeka tarafından idare edilebilir. Ancak aynı zamanda yeni meslekler de yaratacaktır. Şimdiden, Prompt Mühendisliği gibi mesleklerin hayatımıza girdiğini görüyoruz.
Bu durum, teknolojinin ilerlemesi ve gelişmesi ile birlikte, iş dünyasının sürekli evrim geçireceğini ve insan gücüne, aklına kapitalist sistemin kârlılığı artırma noktasında ihtiyaç duyacağını göstermektedir.
Yani, Yapay Zeka’nın işimizi elimizden alma ihtimalinden ve diğer kötü gelecek tasvirlerinden değil, işimizi nasıl dönüştüreceği ve yeni fırsatlar yaratacağından bahsetmeli, eğitim sistemlerimizi buna göre revize etmeli ve kendimizi yeni iş düzeninin yetkinlikleriyle nasıl donatabileceğimize odaklanmalıyız.
“Bugün Yapay Zekanın kötü bir süperzeka olmasından endişelenmek, Mars’taki aşırı nüfus artışından endişelenmek gibidir. Biz henüz bu gezegene iniş yapmadık!” — Andrew Ng
