Yetkinlik Temelli Öğrenmeye Çevrim içi Ortamlar Odağında Genel Bir Bakış: Ne, Neden ve Nasıl
Çevrim içi ortamlarda öğrenme deneyimini dönüştürmenin bir yolu olarak yetkinlik temelli öğrenme
Yetkinlik Temelli Öğrenme Nedir?
Yetkinlik temelli öğrenme, öğrencinin verilen eğitim sonunda göstermesi istenen öğrenme çıktılarını öğrenme sürecinin merkezine koyan bir eğitim yaklaşımıdır. Genellikle gözlemlenebilir becerilere veya “yetkinliklere” odaklanır. Kazandırılmak istenen yetkinlikte öğrencinin uzmanlaşması hedeflenir. Öğrencinin sunulan öğretim programı aracılığıyla kendi hızında ve derinliğinde ilerlemesiyle ilgilenir.
Öğretim etkinliği sonunda sahip olunması hedeflenen yetkinlikler veya beceriler önceden tanımlanır. Genellikle bir mentör eşliğinde çalışan öğrenenler, tam olarak ihtiyaç duyduklarını hissettikleri yetkinlikleri veya becerileri edinebilirler (çevrim içi ortamlarda bunun karşılığında oyunlaştırma özellikleri; armalar, puanlar kullanılır) veya bir dizi yetkinliğin bir araya gelmesiyle bir diploma veya sertifika alabilirler. Bir sınav ya da bir tür ön öğrenme değerlendirmesi ile öğrenenin belirli bir yeterlik veya beceriye zaten sahip olduğu gösterilebilirse, o yeterlik için gerekli dersi tekrar etmesine gerek kalmadan bir sonraki yeterlik düzeyine geçmesine olanak sağlanabilir.
Yetkinlik temelli öğrenmenin uygulamaya dönük veya mesleki becerileri ve yetkinlikleri geliştirmedeki değeri ve önemi çok daha belirgin olduğu için, yöntem olarak öğrencilerin aynı konuyu sınıf arkadaşlarıyla aynı hızda çalıştığı programlanmış, planlı sınıf modelinden uzaklaşmıştır. Bir yüksek öğrenim kurumunda diploma programı olarak verilebilse de, giderek daha yaygın bir şekilde çevrim içi ortamlarda kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumun arkasında yatan nedenlerden biri, bu tür programlara devam eden öğrencilerin büyük çoğunluğunun çalışıyor veya iş arıyor olmasıdır. Bu nedenle çevrim içi ortamlarda uygulanan yetkinlik temelli öğrenmenin, meslekleri ya da ilgi alanları için belli beceri veya yetkinlikleri edinmek isteyen yetişkin öğrenenler için uygun olduğu söylenebilir.
Neden Yetkinlik Temelli Öğrenme?
Yetkinlik temelli eğitim sistemleri, öğrencilere bulundukları konumlarda ulaşır ve önceden tanımlanmış öğrenme hedefleri kümesinde kendi hızlarında uzmanlaşmaları için onları destekler. Bu yöntem, farklı öğrenme yeteneklerini karşılamak için uyarlanmıştır ve daha verimli öğrenci sonuçlarına yol açabilir.
Öğrenci Merkezlidir
Yetkinlik temelli öğrenme öğrenciye birey olarak odaklanır. Her bireye becerileri kendi hızlarında geliştirme, başkalarıyla işbirliği yapma, öğrenmelerinin kanıtlarını toplama ve başarılı yaşam boyu öğrenenler olma fırsatları sunar. Öğrenenler kendi hızlarında hareket edebildikleri için, yetkinlik bazlı öğrenmenin gücü esnekliğindedir. Bu, farklı bilgi birikimlere, okuryazarlık seviyelerine ve diğer ilgili yeteneklere sahip öğrencileri destekler.
Çevrim içi ortamlarda gerçekleştirilen yetkinlik temelli öğrenme programlarına devam eden öğrenenler;
· hedeflerine ulaşma yolunda uzmanlaşmak için ihtiyaç duydukları yetkinlikleri belirleyebilir,
· zaman kısıtlamaları olmadan kendi öğrenme süreçlerinde ilerleyebilir,
· akran ve mentör toplulukları ile iş birliği içerisinde öğrenme etkinlikleri gerçekleştirebilir,
· öğrenme çıktılarını sergileyebilir,
· neye hakim olduklarını, hâlâ başarmaları gerekenleri ve ne durumda olduklarını bir ilerleme haritası üzerinde görebilirler.
Çıktı Odaklıdır
Yetkinlik temelli öğrenme, iyi tanımlanmış öğrenme çıktılarıyla başlar. Her programın sonunda sahip olunacak beceri ve yetkinlikler önceden tanımlanmıştır. Programa dahil olan öğrencinin performansının izlenmesi için öğrenme analitiği ile yetkinlik kümeleri oluşturulur; dijital öğrenme içerikleri ve değerlendirmeler bu yetkinliklere yönelik hazırlanır. İdeal bir çevrim içi öğrenme ortamında; yetkinliklerin kanıtlanmasına yönelik otantik değerlendirmeler kullanılır, öğrencilerin başarısını düşürebilecek riskler belirlenerek sistemin uygun müdahaleleri gerçekleştirmesi sağlanır ve öğrenmenin her seviyesinde çıktıların şeffaf bir şekilde analizi desteklenir.
Farklılaştırılmıştır
Farklılaşma, öğrenciyi bireysel olarak tanıyan ve ihtiyaçlarına yönelik olarak sunulan yetkinlik temelli öğrenme uygulamalarını ifade eder. Bunun için temelde öğrenciye;
· bulundukları seviyeye göre farklı öğrenme materyalleri veya değerlendirmeler sağlamalı,
· içerikle olan etkileşimine göre farklılaşan öğrenim etkinlikleri sunmalı,
· farklı öğrenme kaynakları ve yolları arasından seçim yapabilme özgürlüğü tanımalı,
· ilgili ve zamanında iletişim imkanı ve ortamı sağlamalı,
· geri bildirim verme, rehberlik etme, öğrenme yolları boyunca ilerlemesine yardımcı olmak için uygun müdahalelerde bulunmalıdır.
Nasıl Bir Yetkinlik Temelli Öğrenme?
Yetkinlik temelli öğrenme yöntemini kullanan çevrim içi öğrenme programlarında temelde hedeflenen yaklaşım bir bireyin gelişimini, “Bilme, Yapma, Olma” yoluyla olumlu ve farkındalıklı bir yetkinlik sahibi olması için güçlendirmek olmalıdır.
Öğrenilen konuya bakılmaksızın, “bilme, yapma, olma” yaklaşımı bireylerin öğrendiklerini kendi tarzlarına göre dönüştürmesini sağlar. Kazandıkları bilgi, birçok şey gibi, sözde kalmaz. Öğrenilenleri doğrudan günlük yaşamlarına uygulama zorunluluğu, hedeflenen becerinin kazanılması olasılığının yüksek olmasını sağlar. Çünkü bilgi kişisel olarak değiştirilmiş ve özümsenmiştir. Artık öğrenilen soyut bir bilgi değil, pratik kişisel bir uygulamadır. Dahası, “bilme, yapma, olma” doğrusal değildir, düzenli kullanımla öğrenme yolculuğunun hiç durmadığı, gelişmeye devam ettiği sürekli bir süreçtir.
Program tasarlanırken gerekli yetkinliklerin belirlenmesinde işverenler ve eğitimciler ortaklaşa çalışmalıdır. Belirlenen her bir yetkinliği geliştirmek üzere tasarlanan çevrim içi dersler, bu özgül yeterlikler etrafında yapılandırılmalıdır. Yeterlikler, programı bitirenlerin seçtikleri mesleklerde bir profesyonel olarak neleri bilmeleri gerektiğine dayalıdır. Değerlendirmeler, her bir yeterliğin edinilmiş ve geliştirilmiş olduğunun ölçülmesi için özel olarak tasarlanmalıdır. Dolayısıyla, değerlendirme sonunda öğrenciler geçer veya kalırlar. Değerlendirme etkinlikleri olarak sınavlar, portfolyolar, projeler, öğrenci performans gözlemleri, rubrikler ve ödevler kullanılabilir. Hangi değerlendirme yönteminin kullanılacağı konunun uygunluğuna bağlıdır. Örneğin; öğretmenlik ve sağlık gibi alanlarda, öğrencinin uygulama performansı alan uzmanı profesyoneller (öğretmenler, hemşireler gibi) tarafından yerinde değerlendirilmelidir.
Hem öğrenenlerin hem işverenlerin ihtiyaçlarını karşılayacak yetkinliklerin kademeli (bir yetkinliğin daha önceki yetkinlikler üzerine yapılandırılıp daha ileri düzey yetkinliklere götürmesi) ve tutarlı (tüm yetkinliklerin toplamının bir mesleğin gerektirdiği tüm bilgi ve becerilerle donanmış kişiler yetiştirmesi) şekilde belirlenmesi ve tanımlanması, yetkinlik temelli öğrenmenin belki de en önemli ve en zor kısmıdır.
Çevrim içi ortamlarda uygulanan yetkinlik temelli öğrenmenin ne kadar ‘iyi’ veya ‘kötü’ olduğu, içinde yer aldığı ekolojiye bağlıdır. Yerinde ve çeşitli destek sistemlerine, sağlam değerlendirme formlarına ve tüm öğrencilerin erişebileceği açık ve yönetilebilir öğrenme çıktılarının iyi tanımlanmış olduğu bir sistemde, yetkinlik temelli öğrenme, potansiyel olarak verimsizliği azaltan ve öğrenci başarısını artıran etkili bir model olabilir.
Sonuç olarak; öğrenme tasarımına nispeten yeni bir yaklaşım olan yetkinlik temelli öğrenme, işverenler arasında giderek daha popüler hale gelmektedir. İşletmelerin ve mesleklerin acil ihtiyaçlarını karşılar; öğrenciler zaten çalışıyorlar ise bu programlara dahil olarak şirket içinde ilerleme elde edebilirler veya işsizlerse, bu programlar ile kalifiye olduklarında istihdam edilmeleri daha olasıdır. Buna rağmen tüm öğrenenler için uygun bir yaklaşım değildir ve yaratıcılık, üst düzey problem çözme, karar verme ve eleştirel düşünme gerektiren üst düzey ve nispeten daha soyut bilgi ve becerilerin geliştirilmesinde yetersiz kalabilir.
Kaynaklar:
https://www.teachthought.com/learning/what-is-competency-based-learning/
https://library.educause.edu/topics/teaching-and-learning/competency-based-education-cbe
https://www.wgu.edu/about/competency-based-education/what-is-cbe.html
https://opentextbc.ca/teachinginadigitalage/chapter/6-6-competency-based-learning/
Facebook | Twitter | Instagram | Slack | Kodcular | Editör | Sponsor
