Tasarım aşamasında neden kağıt prototipleme yaparız, avantajı var mı ve gerekli mi?

Görüntülemekte olduğunuz bu makale, UX tasarımla ilgili sıkça sorulan sorular yazı dizisinin bir parçasıdır. Diğer sorular ve yanıtları için lütfen ilgili sayfayı ziyaret ediniz.

Kağıt prototipleme nedir?

Kağıt prototipleme, basitçe açıklamak gerekirse, bir arayüzün tasarım aşamasından önce kağıt üzerinde tüm ekranlar ve fonksiyonlar göz önüne alınarak kaba taslak çizimidir.

Neden kağıt prototipleme yaparız?

Bir arayüz, kağıt prototipleme aşamasındayken, ürün yapısında daha kolay değişiklik yapılabilir ve plandaki eksiklikler (varsa) daha hızlı fark edilebilir. Araştırma aşamasında, henüz tasarımın dijital ortamda çizimine başlanmamış olması sebebiyle daha serbest geri bildirimler almamıza da yarar. Ekip arkadaşlarımızdan ve nadir de olsa o aşamada bir araştırma grubumuz varsa, insanlar çekinmeden daha özgürce fikirlerini belirtilebilirler.

Kağıt prototipleme az maliyetlidir. Bir kağıt ve bir kalem bu aşamada ihtiyacımız olan her şeydir. Oldukça da pratiktir, kağıt prototipleme yaparken kolayca arayüzde değişiklikler yapabilir, fikrimizi değiştirebilir ya da alternatifler üretebiliriz.

Her projede kağıt prototipleme yapmalı mıyız, şart mı?

Kısa cevap: Hayır. Her projede kağıt prototipleme yapmamız gerekmese de kapsamlı, dallı-budaklı işlerde yaparsak, daha sonra revize talebi ya da “bunu unutmuşuz” gibi söylemlerle karşılaşmadan, ürün önceden neredeyse tamamen şekillenmiş olur. Bu nedenle, projeye uygunsa, kağıt prototipleme yapmanız tasarımcı olarak faydanızadır.

Çok az sayfası olan web siteleri ve uygulamalarda veya kullanıcıya sadece tanıtım amaçlı bilgiler sunan basit tasarımlar için pek gerekli değildir, yapmasanız da olur. Bu senaryoda, kağıt prototipleme yapmazsanız işinizi eksik yapmış sayılmazsınız.

Öte yandan, kapsamlı projelerde yapmazsanız kendinize kötülük etmiş olursunuz. Gerçekleşen tasarım üzerinde çok fazla revize yapmanız gerekebilir. Yine de, sadece bu yöntemi (tasarım üzerinden revize) tercih eden tasarımcılar ve müşteriler de var tabi.

Sürece katkısı var mı?

Tasarımcılar kağıt prototiplemeyi, işini ne kadar ciddiye aldığını göstermek için bir reklam aracı olarak da kullanabiliyor. Bazen gerekmediği durumlarda dahi kağıt prototiplemeyi tercih edebiliyorlar. Yaptıkları kağıt prototipleme çizimlerini sosyal medya hesaplarında süreci göstermek için paylaşabiliyorlar. Bunun bir zararı yok, hatta bu, mesleğe meraklı olanlara bazı yönleriyle örnek dahi olabilir.

Ürünler genellikle “plan, analiz, tasarım, eksiklerle karşılaşıldıysa revize, tasarımsal değişiklikler, onay, kod, test, yayın” sırasıyla kullanıcıya ulaşır. Gerekli durumda kağıt prototiplemeyi dahil ettiğimiz süreçlerde ise “plan, analiz, kağıt prototipleme ve hızlı onay, tasarım, kod, test, yayın” şeklinde olur, bu sayede tasarım aşamasına gelindiğinde zaman israfından kaçınmış oluruz. Yani sürece katkısı azımsanamaz.

Aynısını kağıtsız yapamaz mıyız?

Kağıtta, renkli havalı kalemlerle değil de, dijital ortamda da aynı şeyi yapabilirsiniz. Kağıt prototiplemede kullanacağınız “boş bir telefon ekranı” gibi ya da “bilgisayar tarayıcısı” gibi bir silik görüntünün üstünde bilgisayarınızda da çizseniz yine olur ama zaten onu yapacaksanız, daha kapsamlı dijital prototiplemeyi tercih edin daha iyi.

Bazı durumlarda kağıt prototipleme yetmeyebilir. Mesela, bir butona basınca başka bir ekrana gittiğini görmek gerekirse dijital prototipleme araçlarından (Invision gibi) yararlanabilirsiniz ancak bu konuya bu yazıda girmeyeceğim. (Blogda, dijital prototipleme araçları ile alakalı ayrı bir yazı olacak.)

Ben hangisini tercih ediyorum?

Ben, projelerimde bazen kağıt prototipleme kullanıyorum (sitemin anasayfasında bazı örnekler görebilirsiniz), bazense doğrudan tasarımı dijital ortamda çizmeye başlıyorum ve üzerinde değişiklik yaparak ilerleyebiliyorum. Yukarıda anlattığım sebeplerle, kağıt prototipleme bazen şartken, bazen gerekmiyor veya müşterinin talebi canlı tasarımı görme yönünde olabiliyor.

Yazı dizisindeki diğer soru ve yanıtları görüntülemeyi unutmayın.

5.4.23 tarihinde blog.numancebi.com adresinde yayımlanmış olan “Tasarım aşamasında neden kağıt prototipleme yaparız, avantajı var mı ve gerekli mi?” başlıklı bu yazı izinsiz kopyalanamaz, kaynak belirtilmeksizin alıntılanamaz. Gerektiği durumda lütfen e-posta ile izin isteyiniz. Hassasiyetiniz icin teşekkür ederim. Web ve uygulama arayüz tasarımı, UX danışmanlığı veya diğer tasarımsal ihtiyaçlarınız için teklif isteyin.

Originally published at https://blog.numancebi.com.