Prototip Nedir? Avantajları Nelerdir?

Memduh Dursun
Team Kraken
Published in
5 min readMar 29, 2021
Photo by UX Store on Unsplash

Team Kraken’dan herkese selam ✋🏻
Bu makalemizde prototiplemenin ne olduğundan, avantajlarından ve türlerinden bahsedeceğiz.

Cevap vereceğimiz sorular;

  • Prototip nedir?
  • Avantajları nelerdir?
  • Ne kadar detaylı olmalıdır?
  • Türleri nelerdir?

Prototip Nedir?

Bir prototiplemenin en temel tanımı, bir ürünün nihai sonucunun genellikle kod olmadan nasıl görüneceğinin yakın bir kopyasıdır. Nihai UI tasarımının ve bitmiş ürünün sahip olacağı aksiyonların çoğunu içerirler. Prototipleme, bir UX tasarımcısının envanterindeki en güçlü araçlardan biridir.

Prototiplemenin amacı, bir tasarım çözümünün akışını test etmek ve nihai ürünü oluşturmadan önce tüm paydaşlardan bununla ilgili geri bildirim toplamaktır. Gelen geri bildirimler ile beraber çözümler üretilir ve tekrar test edilir.

Avantajları Nelerdir?

Bir prototip hazırladığımızda; kullanılabilirlik sorunlarını, metin hatalarını, akış sorunlarını, eksik ya da fazla tasarlanmış bir sayfayı vb.. birçok şeyi test edebiliriz. Daha sonra gelen bildirimleri inceleyerek, hızlı bir şekilde çözümleyebiliriz.

Peki bize ne gibi avantajları olacak?
Prototipleme yaparken birçok kişiden şunu duymuşsunuzdur; zaten basit bir iş yapıyorum, zamanım yok’’. Tam burada çok sevdiğim bir sözü paylaşmak istiyorum ve devamında avantajları konuşalım.

Zaman kazanın

Prototipleme her zaman gerçek uygulamadan daha hızlıdır, bu nedenle prototip yapmayı hiç bırakmayın. Oluşturun, test edin, değerlendirin ve tekrarlayın. Çözmeye çalıştığınız tasarım problemi hakkında ne kadar çok şey öğrenirseniz, uygulamak o kadar hızlı olacaktır. Müşterilerin veya yöneticilerin “Prototip yapmak için vaktimiz yok” sözlerini dinlemeyin ve bu konuda ısrarcı olun, çünkü prototip hazırlamak fazlasıyla zaman kazandıracaktır.

Kavramın ispatı

Bir projenin geleceği ile ilgili kaygılar varsa, bir prototip bu kaygıları ortadan kaldırabilir, fikrin çalıştığını gösterebilir. Niteliklerini görsel ve etkileşimli bir şekilde ifade edebilir ve ekip üyelerini problem hakkında başka bir perspektiften düşünmeye motive edebilir.

Tasarım keşfi

Bir şeyler tasarladığınızda, çözüm önerinin çalışıp çalışmayacağını az bir maliyetle keşfetmenin tek yolu bir prototip oluşturmak ve onunla etkileşimde bulunmaktır. Bir prototip tasarımcı olmayan ekip üyelerinin anlayabileceği somutlukta ama hala daha değişiklik yapılabilecek soyutlukta kalınmasını sağlar, bu sayede de kullanıcı testleri ile daha büyük bir paydaş grubundan geri bildirim alınabilir. Bazen bir kullanılabilirlik çalışmasına dönüşür, bazen bir geliştiriciye bir şeyin nasıl çalışması veya görünmesi gerektiğini açıkça ifade etmenin bir yolu olabilir, bazen ise bir tasarımcı hangi yaklaşımın işe yarayacağına dair bir fikir edinme çabası içinde olabilir. Tasarımcılar genellikle bu konudaki en yetenekli kişi olsa da ekipteki herkes tasarım sorunlarını keşfetmek için prototipleri kullanabilir.

Daha düşük maliyetle yineleyin

Prototipleme, zamandan tasarruf etmemizin bir yan etkisi olarak ürünün genel olarak geliştirme döngüsünü azaltır bu durumda geliştirme sürecinizi de daha az maliyetli hale getirir.

Ayrıca, prototip oluştururken yazılım ekibine kıyasla daha az kaynağa ihtiyacınız var. Tek bir kişiyle prototip üzerinde çalışabilir ve daha sonra tüm ekibi devreye alabilirsiniz.

Sorunu daha iyi anlayın

“Prototip oluşturmaya ihtiyacım yok, nasıl çalışması gerektiğini biliyorum’’

Çözümü zaten bildiğinizi düşündüğünüz için prototipleme genellikle atlanır. Güvendiğiniz “içgüdüsel his” sizi doğru cevabı aramaktan alıkoyar ve neler kaçırdığınızı fark edemeyebilirsiniz. Bazen gözden kaçan basit şeyler kullanıcıya istemediği bir tıklama işlemini gerçekleştirip yine istemediği bir işlemi yapmasına müsade edebilir. Sorun her zaman akış olmayabilir, bazen ufak bir eksiklik deneyiminizi mahvedebilir. Bunu aşmak için prototiplemeyi bir prensip haline getirin.

Hızlı bir şekilde geri bildirim alın

Geri bildirimler, projenizin deneyimi için hayati önem taşır. Prototipi paydaşların eline ne kadar çabuk verirseniz o değerli geri bildirimleri o kadar çabuk alabilirsiniz.

Daha fazla iterasyon, daha iyi bir ürün yapar

Bir şeyi geliştirme şansınız ne kadar artarsa, sonucun daha iyi olacağı ortadadır. Ürün geliştirmede, Yap-Test et-Öğren döngüsünü olabildiğince çok defa ve hızlı bir şekilde yapmak istersiniz. Buradaki en büyük engel zaman ve paradır ve bu engeli prototip oluşturarak kaldırabilirsiniz. Bu şekilde daha iyi ürünler ve süreçler elde edebilirsiniz.

Hemen başlayın

Ertelemek, hem kişisel hem de kurumsal düzeyde bir sorundur. Belki bu ilk prototip harika olamayabilir, ancak sürekli prototipleme, ivmeyi yüksek tutar.

Ne kadar detaylı olmalıdır?

Prototipinizde, yalnızca ihtiyaç duyduğunuz kadar tasarım oluşturun. Çalışmayan buttonlar veya düzenlenmeyen textler olabilir. Test etmek istediğiniz yerleri deneyimleyebildiğiniz sürece geri kalanı sorun değil.

Prototip ile amacın ne olduğunu anlayın.
Belirli bir soruyu yanıtlamak mı yoksa daha geniş bir alanı keşfetmek mi? Kullanıcı testinde mi yoksa sadece takımla mı kullanacaksınız? Bu soruların cevabı prototipinizin kapsamını belirleyecektir.

Prototip Türleri

Bir prototip oluşturmanın tek bir doğru yolu yoktur. Her prototipin türü ve kalitesi ihtiyaca göre değişebilir.

Düşük Detaylı Prototipler

  • Eskizler
  • Kağıt prototipler
  • Tıklanabilir(Click-Through) prototipleri

Eskizler
Eskiz prototipler, genellikle bir başlangıç fikrinin haritasını çıkaran kara kalem çizimleridir. Bunlar, prototipin en temel biçimidir. UX tasarımcıları fikir üretmek ve ürün ekipleriyle iş birliği yapmak için genellikle eskizler kullanır. Kullanılabilirlik ve proje hedefleri hakkında tartışmalar başlatmak ve tasarım fikirleri oluşturmak için sık sık eskizler oluşturabilirsiniz.

Medium

Kağıt Prototipler
Kağıt prototipleme interaktif bir prototipe geçmeden önce iyi bir ilk adımdır. Eksize göre daha tanımlıdır. Maketler hazırlanarak kullanıcı testlerinde kullanılabilir.

Smashing Magazine

Click-Through(Tıklanabilir) Prototipler
Tıklanabilir prototiplerinde ekranlar, aksiyon noktaları aracılığıyla birbirine bağlanır. Bu prototipler, düşük kaliteli prototiplerin daha gelişmiş versiyonlar ve interaktif prototiplerin en basit sürümleridir.

Smashing Magazine

Yüksek Detaylı Prototipler

Yüksek detaylı prototipler, düşük detaylı muadillerinden daha gelişmiştir. Estetik açıdan daha hoşlar ve işlevleri nihai ürüne daha yakındır. Genellikle tasarım sürecinin ilerleyen kısımlarında yani akış tamamlandığında ve kilit paydaşlar tarafından onaylandıktan sonra oluşturulmalıdır. Yüksek detaylı prototipler, düşük detaylı prototiplere göre kullanılabilirlik testi için daha iyidir.

  • Dijital prototipler
  • Kodlanmış prototipler

Digital Prototipler
En yaygın yüksek detaylı prototip türüdür ve bu seviyede artık arayüzler, zengin detaylar düşünülerek hazırlanmalıdır. Nerdeyse nihai ürüne yakın animasyonlarına kadar düşünülmüş olmalı ve olabildiğince gerçek data ile hazırlanmalıdır.

Figma

Kodlanmış, HTML / CSS Prototipleri
Kodlanmış bir prototip oluşturmak daha karmaşıktır. Çünkü UX tasarımcısının veya prototipin nasıl kodlanacağını bilmesini gerektirir. Bu prototipler, bir ürünün nihai tasarımına en yakın olanlarıdır ve kullanıcı geri bildirimi oluşturmak için en iyi seçenektir.

Medium

Okuduğunuz için teşekkürler 🙏🏻
Beğendiyseniz paylaşabilir veya fikirlerinizi yorum olarak belirtebilirsiniz. Team Kraken olarak düzenli bir şekilde paylaşımlarımıza devam edeceğiz.
Bizi takip etmeyi unutmayın.✋🏻

--

--